Αρχιφύλακας εναντίον δημοσιογράφου

Το Γενάρη του 1997 o δημοσιογράφος κ. Νίκος (όχι Νικόλας) Βαφειάδης έγραψε στο περιοδικό «Μετρό» ένα κείμενο-καταγγελία για διάφορα αρνητικά που συνέβαιναν στις φυλακές Κορυδαλλού και στα οποία έπαιζε κάποιο ρόλο κατά τη γνώμη του ο αρχιφύλακας των φυλακών (και μετέπειτα συνδικαλιστής του κλάδου των δεσμοφυλάκων) κ. Αντώνης Αραβαντινός. Τον Ιούνη του 1998, ο κ. Αραβαντινός κατάθεσε αγωγή εναντίον του κ. Βαφειάδη, του εκδότη του περιοδικού κ. Γιώργου Θαλασσινού και του διευθυντή κ. Σωκράτη Τσιχλιά για δυσφήμιση και ηθική βλάβη, ζητώντας 50.000.000 δραχμές.

Προχτές Δευτέρα 25 του Μάη, 18 χρόνια μετά, και μετά από αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις που απορρίπτανε διαχρονικά τις αιτιάσεις Αραβαντινού, ο αρχιφύλακας των φυλακών Κορυδαλλού συνεχίζει να διώκει δικαστικά το δημοσιογράφο, στον Άρειο Πάγο τώρα,  ζητώντας πια περίπου 200.000 ευρώ.

Πριν ακόμα από τον κ. Βαφειάδη, 20 χρόνια πριν και βάλε, πολλοί δημοσιογράφοι έγραφαν κομμάτια διεκτραγωδώντας ό,τι συνέβαινε στη συγκεκριμένη φυλακή του Κορυδαλλού. Τότε, ο εισαγγελέας Πειραιά είχε αποφανθεί: «Οι υπηρεσίες της φυλακής Κορυδαλλού αντιμετωπίζουν πολύπλοκα και σύνθετα προβλήματα τα οποία έχουν συσσωρευθεί με απειλητικές διαστάσεις που υπονομεύουν την ομαλή λειτουργία της. Κι αυτό γινόταν χάρη στην ένοχη αδιαφορία και την ανεκτικότητα που –για διάφορους λόγους– επεδείκνυαν οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες, που συνειδητά έκλειναν τα μάτια στο πασίδηλο γεγονός του οργίου των παρανομιών που λάμβαναν χώρα στη φυλακή αυτή». Ακολούθησε παραίτηση του υπουργού Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Κουβελάκη που κατήγγειλε: «Ως παράγοντες αυτών των κυκλωμάτων ελέγχονται ήδη πειθαρχικά και ποινικά τα στελέχη του σωφρονιστικού μηχανισμού, όπως οι αρχιφύλακες του Κορυδαλλού κ. Φωτάκης και κ. Αραβαντινός».

Ο κ. Αραβαντινός προφυλακίστηκε τον Μάρτιο του 1995 και αποφυλακίστηκε το Γενάρη του 1996, τοποθετήθηκε αρχιφύλακας στο ψυχιατρείο Κορυδαλλού και αθωώθηκε τελικά απ’ όλες τις κατηγορίες. Όλα τα «περίεργα» που περιελάμβανε η ποινική δικογραφία έμειναν «ορφανά», δεν αποδόθηκαν σε κανένα φυσικό πρόσωπο, μάρτυρες κατηγορίας δεν εμφανίστηκαν, ενώ μάρτυρες υπεράσπισης και συνδικαλιστές τού έπλεκαν το εγκώμιο.

Αμέσως μετά, ο δικαστικά δικαιωμένος κ. Αραβαντινός υπέβαλε έναν αριθμό αγωγών εναντίον δημοσιογράφων που είχαν καλύψει νωρίτερα και συνέχιζαν να καλύπτουν την υπόθεση: απορρίφτηκαν όλες. Στην περίπτωση του κ. Βαφειάδη, η αγωγή άργησε πολύ να εκδικαστεί. Κι όταν αυτό έγινε, επίσης απορρίφτηκε (Μάης του 2005).

Ιδού απόσπασμα από την απορριπτική απόφαση:

«Το δικαστήριο της Αθήνας απέρριψε ομόφωνα την αγωγή του κ. Αραβαντινού θεωρώντας ότι όσα αναφέρονται στο δημοσίευμα του κ. Βαφειάδη δεν ήταν ψευδή. Η έκθεση των ανωτέρω περιστατικών σχετίζεται με τον έλεγχο της λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος της χώρας και την επίκριση πράξεων και συμπεριφορών σωφρονιστικών υπαλλήλων, οι οποίες λόγω της ποινικής τους απαξίας παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το κοινωνικό σύνολο. Επομένως, το δημοσίευμα –το οποίο περιέχει οξείες και δυσμενείς κρίσεις για το πρόσωπο του ενάγοντος μαζί με το σύνολο του δημοσιεύματος– δεν υπερέβη το επιβαλλόμενο για την τελεσφόρηση του σκοπού της ενημέρωσης μέτρο. Τέλος, ούτε και για τον σκοπό εξύβρισης μπορεί να γίνει λόγος διότι στόχος του όλου δημοσιεύματος ήταν, όχι τόσο το να πληγεί η τιμή και η υπόληψη του ενάγοντος, όσο το να ασκηθεί κριτική και να τεθούν υπό αμφισβήτηση οι ως άνω αντικοινωνικές συμπεριφορές».

Ακολούθησαν καταθέσεις και εκδικάσεις εφέσεων του κ. Αραβαντινού το Μήη του 2006 και (μετά από αναίρεση) τον Αύγουστο του 2012 – ο ενάγων έχασε και τις δυο. Και τότε, μετά από δεύτερη αναίρεση, ο Άρειος Πάγος αποφάσισε –κάτι αρκετά σπάνιο– να δικάσει ο ίδιος την ουσία της υπόθεσης.

Από τη μια μεριά, λοιπόν, ο κ. Βαφειάδης: δημοσιογράφος και μόνος του, αφού για τυπικούς λόγους η υπόθεση δεν αφορά πια τους κ. Θαλασσινό και Τσιχλιά. Μοναδικά όπλα του εναγόμενου οι τρεις προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις –μία πρωτόδικη και δυο εφετειακές– καθώς και η γενική κοινωνική γνώση για το τι συνέβαινε και συμβαίνει στις φυλακές, συνοδευόμενη από την εύλογη διερώτηση «δεν έχουν ευθύνες οι δεσμοφύλακες (τυπικά: σωφρονιστικοί υπάλληλοι) και μάλιστα ο επικεφαλής τους;».

Από την άλλη, ο κ. Αραβαντινός: αρχιφύλακας, συνδικαλιστής από πολλά χρόνια, με ανώτατες θέσεις στο συνδικαλιστικό του κλάδο (Πρόεδρος, Γενικός Γραμματέας), πασίγνωστος από τη συνεχή του παρουσία στην τηλεόραση σε κάθε θέμα φυλακών, άσπιλος μετά την αθώωσή του σε ποινικά δικαστήρια, γνώστης των θεμάτων που αφορούν τα «καταστήματα κράτησης», ισχυρός παράγοντας και βραχίονας του σωφρονιστικού μας συστήματος και αρχιφύλακας τον τελευταίο καιρό στο Ψυχιατρείο των Φυλακών.

Και στη μέση ο Άρειος Πάγος: ένα από τα τρία ανώτατα δικαστήρια της χώρας, που –με βάση πραγματικά τυποκτόνες διατάξεις οι οποίες δυστυχώς ισχύουν ακόμα– είναι έτοιμο να αποδώσει τη δική του δικαιοσύνη. Για ποιο πράγμα ακριβώς; Για κείμενα που γράφτηκαν 18 χρόνια πριν, έγιναν αντικείμενο αγωγής 17 χρόνια πριν και κρίθηκαν δικαστικά πρώτη φορά ήδη 10 χρόνια πριν. Και που αφορούσαν αυτόν τον «ανοξείδωτο» συνδικαλιστή δεσμοφύλακα, ο οποίος μπήκε μεν φυλακή σαν υπόδικος, κάτι που φάνηκε να επιβεβαιώνει πρόσκαιρα τα γραπτά του κ. Βαφειάδη και άλλων δημοσιογράφων, αλλά στη συνέχεια βγήκε καθαρότερος παρά ποτέ.

Για να δούμε τι θα δούμε στον Άρειο Πάγο.

d.fyssas@gmail.com