«Τους τελευταίους μήνες η κυβέρνησή μας πασχίζει, διαπραγματεύεται, εργάζεται νυχθημερόν για να πετύχει μια λυτρωτική συμφωνία, για να βρει, στο πλαίσιο του Eurogroup, τον κοινό τόπο μεταξύ του προηγούμενου μνημονιακού προγράμματος και του μεταρρυθμιστικού μεταμνημονιακού προγράμματος το οποίο ενέκρινε ο ελληνικός λαός την 25η Ιανουαρίου» Γ. Βαρουφάκης
«Εμείς κάναμε ότι ήταν δυνατόν από την πλευρά μας, τώρα είναι η σειρά των δανειστών. Παραμένουν οι κόκκινες γραμμές στο ασφαλιστικό και τα εργασιακά και, προπάντων, η απόφαση "να προστατέψουμε τη λαϊκή οικογένεια, που λεηλατήθηκε από την ατελέσφορη λιτότητα του Μνημονίου”» Α. Τσίπρας
«Έχουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια πολιτική δύναμη και μια κυβέρνηση που μιλάνε με όρους ειλικρίνειας και σέβονται την εντολή που έχουν λάβει λέγοντας, ότι αν βγω εκτός των ορίων θα απευθυνθώ ξανά στο λαό, κι έχουμε και μια Ευρωπαϊκή Ένωση που πρέπει να διαλέξει αυτή τη στιγμή αν η συνταγματική αρχή λειτουργίας της είναι η λιτότητα ή η δημοκρατία. Έχει έρθει η ώρα να κάνουν και οι εταίροι κάποια βήματα από την πλευρά τους. Η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να εφαρμόσει οποιαδήποτε μέτρα και οποιαδήποτε πολιτική. Δεσμεύεται από τον ελληνικό λαό».
Τ. Κορωνάκης, γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ
Μετά από τρεις μήνες η συμφωνία που θα εξασφαλίσει τα απαιτούμενα για την επιβίωση της χώρας χρήματα δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. Οι πρώτοι φόροι ανακοινώθηκαν, όμως τα μεγάλα θέματα όπως η μείωση δαπανών της δημόσιας διοίκησης, το ασφαλιστικό, η αγορά εργασίας παραμένουν ανοιχτά. Είμαστε κοντά όσο και μακριά, όπως λένε, κι ο χρόνος τελειώνει.
Ο κυρίαρχος λόγος που χρησιμοποιούν για να εξηγήσουν τα αδιέξοδα αυτής της εξοντωτικής διαπραγμάτευσης στρέφεται γύρω από το δίλημμα δημοκρατία ή λιτότητα και λέει το εξής: Ο ελληνικός λαός έδωσε εντολή για τερματισμό της λιτότητας με τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Εντολή από την οποία προκύπτουν οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης, που μπαίνουν εμπόδιο στην επίτευξη μιας συμφωνίας που δεν θα είναι συμφέρουσα για το λαό.
Πράγματι το πρόγραμμα που ενέκρινε ο «ελληνικός λαός» εκφράζει την αντίδρασή του στη λιτότητα και την ύφεση, στην πτώση του βιοτικού του επιπέδου, στις επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης, στην ανεργία. Μόνο που η λιτότητα ήταν αναπόφευκτη από τη στιγμή που το κράτος σταμάτησε να είναι η ατμομηχανή της οικονομίας, μέσα από τα χρήματα που δανειζόταν, 24 δις περισσότερα όταν μπήκαμε στα μνημόνια. Το να επιστρέψουμε σε ένα προμνημονιακό μοντέλο ζωής, όπως υποσχέθηκε προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ, ήταν και είναι αδύνατον, για αυτό και υπαναχωρήσαμε από το σκίσιμο των μνημονίων και όλα τα υπόλοιπα.
Είτε παραπλανήθηκαν είτε δημαγώγησαν εκμεταλλευόμενοι τη δυσαρέσκεια των πολιτών για να έρθουν στην εξουσία, τώρα επικαλούνται ανεδαφικές προγραμματικές δεσμεύσεις και φρούδες ελπίδες βάσει των οποίων θέτουν κόκκινες γραμμές. Είναι παράλογο και πρέπει να το εξηγήσουν. Οι κόκκινες γραμμές τους για τερματισμό της λιτότητας οδηγούν όλο και πιο πολύ στον πάτο. Μετά από αλλεπάλληλες αποτυχημένες μπλόφες και δημιουργικές ασάφειες το δημοσιονομικό κενό μεγαλώνει, οι δείκτες της οικονομίες υποχωρούν, το πρωτογενές πλεόνασμα, στο οποίο υπολογίζαμε, θα είναι πρωτογενές έλλειμμα, το κράτος έχει κηρύξει εσωτερική στάση πληρωμών με τη μαύρη τρύπα των ληξιπρόθεσμων χρεών να μετατίθεται για τους επόμενους μήνες, οι τράπεζες διατηρούνται στη ζωή τεχνητά μέσω του ΕLΑ.
Η παράταση της διαπραγμάτευσης όχι μόνο δεν οδηγεί σε μία καλύτερη συμφωνία, αλλά η κατάσταση χειροτέρεψε. Κάθε μέρα που περνάει η ύφεση βαθαίνει και οι όποιοι όροι της συμφωνίας επιδεινώνονται. Ένας έντιμος συμβιβασμός και μια λυτρωτική συμφωνία, όπως λένε, προϋπέθεταν να συμφωνούσαμε από την αρχή σε όσα θα συμφωνήσουμε εκ των υστέρων, να προχωρούσαμε σε μεταρρυθμίσεις που θα βοηθούσαν την επανεκκίνηση της οικονομίας, να εξασφαλίζαμε συνθήκες πολιτικής σταθερότητας που θα δημιουργούσαν οικονομική ασφάλεια. Η κυβέρνηση τότε θα είχε το περιθώριο να διαπραγματευτεί μικρότερα ποσοστά πρωτογενούς πλεονάσματος, απομείωση του χρέους και του χρόνου αποπληρωμής και με αυτό τον τρόπο να εξασφάλιζε σημαντικά κεφάλαια για κοινωνική πολιτική. Τώρα τι κάνουν; Αρνούνται να πάρουν μέτρα που θα τα πάρουν (στην καλή περίπτωση) και βάζουν φόρους, περίπου δηλαδή ό,τι και οι προηγούμενοι. Και συνεχίζουν να υπόσχονται. Η μικροκομματική διαχείριση και η διαχείριση των προσδοκιών που προεκλογικά με μένος καλλιέργησαν, αποδείχθηκε πολύ πιο υφεσιακό μέτρο από όσα πεισματικά αρνούνται.
Πίσω από τις κόκκινες γραμμές που ακούμε καθημερινά στα τηλεοπτικά παράθυρα οχυρώνεται η κυβερνητική ολιγωρία και πρετοιμάζεται το εσωτερικό ακροατήριο. Εκεί, πράγματι, σημειώνουν επιτυχία. Ένα 50% θεωρεί ακόμα επιτυχημένη την πορεία των διαπραγματεύσεων και πολλοί από όσους πίστεψαν ότι με αυτή την κυβέρνηση η ζωή τους θα βελτιωθεί έχουν την πεποίθηση ότι αν χρεοκοπήσουμε επισήμως θα συνεχίσουν να ζουν περίπου όπως πριν. Υπάρχει σύγχυση σχετικά με το ποιο είναι το διακύβευμα της διαπραγμάτευσης και της επίτευξης συμφωνίας, αλλά και σχετικά με τα αποτελέσματα της τρίμηνης καθυστέρησης και της έλλειψης ρευστότητας. Για αυτό και τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, όταν τα (ίδια) ερωτήματα διατυπώνονται διαφορετικά, αλλάζουν*.
Η θεωρία του μετώπου κατά της λιτότητας και οι κόκκινες γραμμές είναι το success story της κυβέρνησης Τσίπρα και ως τέτοιο θα μείνει στην ιστορία: «Κάναμε ό,τι μπορούσαμε, φταίνε οι εκβιαστές-δανειστές που με την παρελκυστική πολιτική τους μας οδήγησαν επίτηδες σε συνθήκες ασφυξίας για να μας έχουν στο χέρι. Υπερασπιστήκαμε τα λαϊκά κεκτημένα, τους εργαζομένους, τους συνταξιούχους. Ήθελαν να μας ταπεινώσουν. Πήραμε μια ανάσα αξιοπρέπειας, αλλά τώρα πρέπει να συμβιβαστούμε. Οι κόκκινες γραμμές αυτής της κυβέρνησης είναι αδιαπραγμάτευτες, απλά μετατίθενται για το μέλλον».
Αυτό είναι το καλό σενάριο. Και αισιόδοξο. Προϋποθέτει να επέλθει συμφωνία τις επόμενες μέρες, η οποία θα γίνει δεκτή από τους υπουργούς της κυβέρνησης και θα περάσει από τη Βουλή ώστε να ξεμπλοκάρει η άμεση ανάγκη χρηματοδότησης της χώρας. Κάθε άλλο ενδεχόμενο εγκυμονεί κινδύνους και μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση.
Υ.Γ. Εκτός κι αν τα καταφέρουν να εξασφαλίσουν χρήματα χωρίς όρους εντασσόμενοι στην (υπό κατασκευή) επενδυτική τράπεζα των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική). «Αν χρειαστεί να ζητήσουμε χρηματοδότηση και μας τη δώσουν χωρίς μνημόνια και χωρίς όρους υποταγής της πατρίδας μας και μας δανείσουν όπως δανείζεται μια κανονική χώρα, γιατί πρέπει να το αποκλείσουμε; Είναι μια δυνατότητα που είναι και αυτή στο τραπέζι. Η χώρα μας έχει εναλλακτικές δυνατότητες πάρα πολλές και ρευστότητας και χρηματοδότησης και αποδείχθηκε αυτήν την εβδομάδα, εκεί που έλεγαν ότι δεν υπάρχει τίποτα». Δ. Στρατούλης
18°
