Η Ελένη Πορτάλιου, καθηγήτρια στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου, νυν δημοτική σύμβουλος και υποψήφια δήμαρχος Αθηναίων με την «Ανοιχτή Πόλη», μιλάει στην Α.V.
Ποιος είναι ο στόχος σας σε αυτές τις εκλογές; Τι θα θεωρήσετε ως επιτυχία; Η Ανοιχτή Πόλη λειτουργεί εδώ και τεσσεράμισι χρόνια, δεν συγκροτήθηκε ενόψει εκλογών. Είχαμε καθημερινή παρουσία στο δημοτικό συμβούλιο και τις γειτονιές της πόλης. Λειτουργήσαμε σε συνεργασία με τους ενεργούς πολίτες, με ένα διαφορετικό και καινοτόμο τρόπο πολιτικής δράσης. Στόχος μας στις εκλογές είναι να μιλήσουμε με σαφήνεια για τα πραγματικά προβλήματα της Αθήνας που οξύνονται τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα σήμερα, στο καθεστώς του μνημονίου. Να εκφράσουμε όσους και όσες αντιλαμβάνονται ότι τα πράγματα στην πόλη χειροτερεύουν και ζητούν άμεσες εναλλακτικές λύσεις για την κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής, τη συνύπαρξη. Να εκφράσουμε τον κόσμο που χρόνια τώρα δρα στις γειτονιές της Αθήνας και κερδίζει μικρές και μεγάλες νίκες απέναντι στις κυρίαρχες επιλογές.
Με αυτή την έννοια, επιτυχία θεωρούμε το να πείσουμε ότι υπάρχει ένα εναλλακτικό σχέδιο για την πόλη. Καταθέτουμε ένα σχέδιο για τις μεγάλες αλλαγές, αλλά και με συγκεκριμένες άμεσες απαντήσεις για τα «μικρά» ζητήματα της καθημερινής ζωής. Ένα φθηνό, οικολογικό και συμμετοχικό, πρόγραμμα τοπικών παρεμβάσεων, με το δυναμικό του Δήμου, με επανάχρηση δημόσιων κτιρίων, φύτευση των αδόμητων χώρων και δραστική βελτίωση της καθαριότητας. Το πρόγραμμα αυτό είναι αποτέλεσμα κοινής επεξεργασίας με ειδικούς και ιδιαίτερα τους συμπολίτες μας στις γειτονιές. Πιστεύουμε ότι οι πολίτες θα ακούσουν την πρόταση της Ανοιχτής Πόλης.
Πολλοί αναρωτιούνται πώς οι δυνάμεις της Αριστεράς «κατορθώνουν» να κατακερματιστούν ακόμα και στις αυτοδιοικητικές εκλογές, όπου το πεδίο για συνεργασίες προσφέρεται λαμπρό. Τι λέτε γι’ αυτό; Αναμφίβολα, και η Αριστερά βρίσκεται σήμερα σε κρίση. Θεωρώ, όμως, ότι η Ανοιχτή Πόλη είναι υπόδειγμα ενωτικού δημοτικού σχήματος στο οποίο συμμετέχουν άνθρωποι από διαφορετικά πολιτικά ρεύματα της Αριστεράς και της ριζοσπαστικής οικολογίας, καθώς και πολίτες ανεξαρτήτως πολιτικής καταγωγής και ένταξης.
Ο Καλλικράτης όπως είναι –και όχι όπως θα επιθυμούσατε–, είναι ευχή ή κατάρα; Ο Καλλικράτης είναι αυτό που είναι: η εφαρμογή της πολιτικής του μνημονίου στην Αυτοδιοίκηση. Θα φέρει λιγότερη δημοκρατία και διαφάνεια, απολύσεις εργαζομένων, υποχρηματοδότηση των κοινωνικών παροχών του δήμου (σχολεία, ιατρεία, αθλητικοί χώροι κ.λπ.). Ήδη έχουν περικοπεί 40% των κρατικών πόρων, οι επιδοτήσεις από τα υπουργεία και τα κοινοτικά προγράμματα, ενώ τα έσοδα μειώνονται λόγω κρίσης. Ο κυβερνητικός Καλλικράτης μάς πάει πολύ πίσω. Πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε και να τον αλλάξουμε, αν θέλουμε να λειτουργήσουν οι δήμοι και να βελτιωθούν οι πόλεις μας.
Σκιαγραφήστε μου το δήμαρχο Νικήτα Κακλαμάνη αναφορικά με το έργο του. Η θητεία Κακλαμάνη υπήρξε καταστροφική σε όλα τα επίπεδα. Αυτό το βλέπουν όλοι. Ήταν ο δήμαρχος του τσιμέντου, των εργολαβικών συμφερόντων, των δημόσιων σχέσεων και της σπατάλης. Εμείς ήμασταν η βασική αντιπολίτευση και ανατρέψαμε αρκετά επιζήμια σχέδια για την πόλη. Γι’ αυτό, άλλωστε, μπήκαμε επανειλημμένα στο στόχαστρο πολλών ισχυρών. Πιστεύω ακράδαντα ότι τα πράγματα στην Αθήνα θα ήταν πολύ χειρότερα σήμερα χωρίς τη δυναμική παρουσία της Ανοιχτής Πόλης.
Συμβαίνει, ωστόσο, το εξής περίεργο. Τόσο οι δυνάμεις που σας υποστηρίζουν όσο και ο Ν. Κακλαμάνης τάσσονται ηχηρά κατά του μνημονίου και της τρόικας. Εσείς συντάσσεστε στον «αντιμνημονιακό αγώνα», που αναδεικνύεται από την αντιπολίτευση σε κυρίαρχο σύνθημα των αυτοδιοικητικών εκλογών; Δεν έχετε δίκιο στην ανάλυσή σας. Ο κ. Κακλαμάνης δεν αντιτάχθηκε ουσιαστικά στον Καλλικράτη – αν και όφειλε ως πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ. Εξάλλου, στηρίζεται από δεξιές πολιτικές δυνάμεις, τη ΝΔ και το ΛΑΟΣ, οι οποίες μόνο προσχηματικά και στα σημεία διαφωνούν –όταν διαφωνούν– με την κυβερνητική πολιτική του μνημονίου. Αντίθετα, εμείς συντασσόμαστε με τον αγώνα της Αριστεράς και των ευρύτερων δυνάμεων που αποδεσμεύονται από το νεοφιλελεύθερο ΠΑΣΟΚ και εναντιώνονται στις αντικοινωνικές επιλογές του. Πιστεύουμε ότι η ανατροπή του μνημονίου και των επιπτώσεών του είναι απαραίτητος όρος για να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα σωτηρίας της Αθήνας και των ανθρώπων της, που ζουν δύσκολα. Η αναζήτηση άλλων δρόμων εξόδου από την κρίση είναι αναγκαία για τη ζωή και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων και για το μέλλον της πόλης.
Θα ψηφίζατε κάποιον στο δεύτερο γύρο των εκλογών με βάση τη θέση του κατά του μνημονίου; Έχουν περάσει οι εποχές που τα κόμματα και οι παρατάξεις καθόριζαν μηχανιστικά τις επιλογές των πολιτών. Όσοι και όσες μας στηρίζουν προέρχονται από πολλές και διαφορετικές αφετηρίες. Έχουν γνώση των επίδικων θεμάτων και δική τους κρίση για κάθε υποψήφιο στη συγκεκριμένη συγκυρία.
Γιατί «όχι» στον Γ. Καμίνη, που υποστηρίζεται άλλωστε και από δυνάμεις της Αριστεράς; Μην ξεχνάτε, όμως, ότι ο κ. Καμίνης επεδίωξε πρωτίστως να πάρει το χρίσμα από το ΠΑΣΟΚ του κ. Παπανδρέου. Την ίδια στιγμή, ο συνδυασμός του υποστηρίζεται και από ακραία νεοφιλελεύθερους πολιτικούς, όπως ο κ. Μάνος. Ίσως γι’ αυτό δεν υπάρχει από το συνδυασμό του κ. Καμίνη ένα συνεκτικό, διαφορετικό σχέδιο για την Αθήνα. Υπάρχουν βέβαια αυτονόητες διαπιστώσεις της δυσαρέσκειας των πολιτών για τη θητεία Κακλαμάνη. Πού όμως διαφοροποιείται επί της ουσίας ο κ. Καμίνης; Οι γενικόλογες θέσεις δεν δεσμεύουν κανένα. Όταν θεωρεί το μνημόνιο ως δεδομένο, πώς θα βρεθούν χρήματα για όσα επαγγέλλεται;
Εξάλλου πολλές από τις απόψεις του κ. Καμίνη, αυτές για παράδειγμα σχετικά με τα εμπορικά κέντρα στον Ελαιώνα, την τσιμεντοποίηση του μητροπολιτικού πάρκου Ελληνικού ή τον έλεγχο των διαδηλώσεων, είναι εξαιρετικά προβληματικές – στον αντίποδα των δικών μας προσεγγίσεων.
Υπάρχει θέμα στο κέντρο της πόλης. Εγκληματικότητα, ανεργία, συγκρούσεις για το μεταναστευτικό, καθαριότητα... Εσείς πώς βλέπετε να αντιμετωπίζονται αυτά; Υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ; Όντως, η κατάσταση στο κέντρο είναι σήμερα πολύ προβληματική και χρειάζονται μελετημένες και με διάρκεια παρεμβάσεις για να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά. Η υποβάθμιση περιοχών προκαλείται όταν όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και όταν δεν υπάρχουν υποδομές πρόνοιας. Ειδικά σήμερα, το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού επηρεάζει όλο και πιο εκτεταμένα τμήματα της πόλης. Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και χρειάζονται ολοκληρωμένες παρεμβάσεις. Όποιος υποστηρίζει ότι τα προβλήματα στο κέντρο μπορούν να λυθούν από τη μια μέρα στην άλλη, ή δεν γνωρίζει το πρόβλημα ή προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση. Εμείς προτείνουμε μια μακροχρόνια πολιτική, βασισμένη στις αξίες της συνύπαρξης και της αλληλεγγύης.
Ο Δήμος θα πρέπει άμεσα να φροντίσει την καθαριότητα του κέντρου και να προχωρήσει σε ήπιες παρεμβάσεις αναβάθμισης του δημόσιου χώρου. Οφείλει επίσης να ενισχύσει οικονομικά τις –ελλιπέστατες σήμερα– κοινωνικές υπηρεσίες του για τις ευάλωτες ομάδες. Αυτές είναι δράσεις που μπορούν να αναιρέσουν την εικόνα της εγκατάλειψης. Ταυτόχρονα, θα πρέπει το κράτος να αλλάξει πολιτική για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Να δώσει άσυλο στους πρόσφυγες και να πιέσει για αλλαγή των συμφωνιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τους εγκλωβίζουν στη χώρα μας. Η πολιτική των αδειών παραμονής των μεταναστών ενισχύει το καθεστώς μη νομιμότητάς τους και πρέπει να αλλάξει. Επιπλέον, πρέπει να στηριχθούν από την πολιτεία τα προγράμματα για τους αστέγους και τα τοξικοεξαρτημένα άτομα, που υπολείπονται σήμερα δραματικά από τις πραγματικές ανάγκες. Και βέβαια η αστυνομία πρέπει να παίξει το ρόλο της, εξαρθρώνοντας τις συμμορίες εμπορίας ναρκωτικών και εκμετάλλευσης ανθρώπων, καθώς και τις ακραίες ρατσιστικές ομάδες. Η καταστολή των θυμάτων δεν είναι λύση.
Πολλοί προεξοφλούν –ή και φοβούνται– την αποχή από τις εκλογές. Ιδιαίτερα οι νέοι μοιάζουν απογοητευμένοι από συνθήματα και υποψηφίους και πολλοί σας γυρίζουν την πλάτη. Έχετε κάτι να τους πείτε; Ας μην ξεχνάμε ότι, εκ των πραγμάτων, η αποχή ενισχύει τις δικομματικές πολιτικές, που κάνουν τις ζωές των ανθρώπων κομμάτια. Οι πολίτες ας μην τους κάνουν τη χάρη. Ιδιαίτερα οι νέοι μπορούν να ανοίξουν ρωγμές στη σημερινή πραγματικότητα, που παροπλίζει τις επιθυμίες και τις ικανότητές τους. Χρειάζεται να πάρουν θέση, προβάλλοντας τις δικές τους αξίες και ανάγκες.
11°
