Το χαμένο συμφωνητικό. (PSI και ασφαλιστικό)

Ονομάζομαι Χ. Δημητρίου και είμαι ένας απλός βιοπαλαιστής. Θέλω να σας μιλήσω για κάτι λυπηρό που μου συνέβη πρόσφατα και με έχει αναγκάσει να ζω μεσα στη πίκρα. Προ ολίγου καιρού, λοιπόν, βρέθηκα στην ανάγκη να εκταμιεύσω μερικές δεκάδες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για να αντιμετωπίσω και εγώ κάποιες βιοποριστικές μου ανάγκες. Δυστυχώς, όμως, ο τραπεζικός μου λογαριασμός δεν μπορούσε να με βοηθήσει διότι τύχαινε την περίοδο εκείνη να έχει μηδενικό υπόλοιπο. Αυτό με ανάγκασε να στραφώ προς τον κατά τεκμήριο εύπορο -καθ’ ότι βιομήχανος- κ. Δ. Γιαννακόπουλο ζητώντας του τη σχετική διευκόλυνση. Ο κ. Γιαννακόπουλος προθυμοποήθηκε ευχαρίστως να με εξυπηρετήσει και μου διέθεσε, εν είδει δανείου, το ποσόν των μερικών δεκάδων εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ που μου ήταν απαραίτητο για να εξασφαλίσω τον επιούσιο. Η συμφωνία μας ήταν πως δεν θα κατεβάλλοντο χρεωλύσια αλλά στο τέλος μίας δεκαετούς περιόδου όφειλα να επιστρέψω, σε μία και μοναδική δόση, το αρχικώς δανεισθέν ποσόν. Η καταβολή των τόκων του δανείου, ύψους, άς πούμε, 5.000 ευρώ μηνιαίως, θα γινόταν κάθε πρώτη του μηνός. Επιτόκιο εξυπηρετήσεως του δανείου, για να μη μας πούνε και τοκογλύφους, ορίσθηκε να είναι το εκάστοτε Euribor μείον πέντε μονάδες βάσεως. Για να είναι μάλιστα κατοχυρωμένος ο κ. Γιαννακόπουλος, συνυπογράψαμε ένα σχετικό συμφωνητικό που περιέγραφε λεπτομερώς τους όρους της συμφωνίας μας, σε δύο αντίτυπα, και ο καθένας μας κράτησε από ένα. Κάθε πρώτη του μηνός, με την επίδειξη του συμφωνητικού εκ μέρους του κ. Γιαννακόπουλου, εγώ θα κατέβαλλα τον συμφωνημένο τόκο.

Δυστυχώς, όμως! Λίγο καιρό μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας μας, ο κ. Γιαννακόπουλος, ο οποίος ως γνωστόν είναι ιδιαίτερα ηδυπαθύς και εξαιρετικά επιρρεπής στον έκλυτο βίο, σε μία βραδιά αισθησιακής έξαρσης και σαρκικών απολαύσεων, έχασε ή κατέστρεψε το δικό του αντίτυπο του συμφωνητικού. Το κατάπιε και το έφαγε, το έκαψε μαζί με 500ευρα για να ανάψει το πούρο του, το έριξε να το φάνε τα πιράνχας του ενυδρείου του, το έβαλε στον στηθόδεσμο καμμίας τραγουδίστριας μαζί με άλλα έγγραφα και αυτά κατέληξαν στα σκουπίδια; Δεν ξέρω, θα σας γελάσω ό,τι και να πω. Εκείνο που ξέρω είναι ότι δεν υπάρχει πλέον αντίτυπο του συμφωνητικού στα χέρια του. Και αυτό βεβαίως είναι κάτι που έχει τρομερές συνέπειες, διότι, εφ’ όσον στην πρώτη συνάντησή μας ο κ. Γιαννακόπουλος δεν είχε να μου παρουσιάσει το αντίτυπο του συμφωνητικού που με ανάγκαζε να του καταβάλω τον τόκο των 5.000 ευρώ, δυστυχώς κι εγώ αδυνατούσα να το πράξω.

Πώς να του καταβάλω τον τόκο από τη στιγμή που έλειπε το χαρτί το οποίο καθόριζε και περιέγραφε την υποχρέωσή μου; Έκτοτε οι πρωτομηνιές περνούν μέσα στη θλίψη και στην κατήφεια, γιατί το συμφωνητικό δεν έχει βρεθεί, και μάλλον δεν θα βρεθεί ποτέ.

Όπως, λοιπόν, καταλαβαίνετε, η κατάσταση έχει πλέον γίνει τραγική και για τους δύο μας. Τόσο για τον κ. Γιαννακόπουλο που δεν μπορεί να εισπράξει τους τόκους, όσο και για εμένα που δεν μπορώ να τους καταβάλλω. Ο κ. Γιαννακόπουλος, κατ’ αρχήν, βρίσκεται σε τρομερή δυστυχία. Ο αφελής μου είχε δανείσει το σύνολο των αποταμιεύσεων του και τώρα η απώλειά τους τον έχει φέρει σε πολύ δύσκολη, απελπιστική, σχεδόν, θέση. Δεν έχει, πλέον, καθόλου κεφάλαια για να κινήσει την επιχείρησή του και οι δουλειές του, καθημερινά πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Όσοι μάλιστα τον γνωρίζουν θα πρέπει να ξέρουν οτι η έκφραση απόγνωσης που έχει πλέον μονίμως αποτυπωθεί στο πρόσωπό του δεν οφείλεται τόσο πολύ σε διάφορες άλλες γνωστές κακοτυχίες που τον έχουν βρει τον τελευταίο καιρό, αλλά κυρίως στην συμφορά που του προκάλεσε η απώλεια του συμφωνητικού!

Κι εγώ, όμως δεν είμαι σε καλύτερη κατάσταση. Αυτό που έχει συμβεί με έχει στενοχωρήσει πάρα πολύ! Μια θλίψη φωλιάζει μόνιμα μέσα μου και είναι σαν να αισθάνομαι το σπαθί του πόνου να μου σχίζει τα σωθικά, απ’ άκρου εις άκρον! Με πνίγει ένας ανείπωτος καϋμός! Θα ήθελα πάρα πολύ να μπορώ να εξυπηρετώ κανονικά το δάνειο που έχω πάρει, αλλά τι να κάνω κι εγώ; Γιά ελάτε λίγο και στην δική μου θέση! Αφού δεν έχει να μου επιδείξει το συμφωνητικό, πως να τον πληρώσω; Για να παρηγορηθώ, πολύ συχνά επισκέπτομαι τον κ. Γιαννακόπουλο στο γραφείο του ή στο σπίτι του και κλαίμε μαζί. Εγώ μάλιστα συνήθως κλαίω περισσότερο-τι κλαίω δηλαδή, σπαράζω στο κλάμα! Συνήθως, τον κρατάω αγκαλιά και του ανοίγω την καρδιά μου, λέγοντάς του: «Τι κρίμα που σου συνέβηκε κάτι τόσο σκληρό. Πόσο θάθελα να μην ήταν αλήθεια. Πόσο θάθελα να μπορώ να σου δίνω τα πέντε σου χιλιαρικάκια κάθε μήνα, και στο τέλος της δεκαετίας να σου επιστρέψω και όλο το ποσό που μου δάνεισες. Όμως, αλλοίμονο, δεν μπορώ! Δεν μπορώ γιατί έχει χαθεί αυτό το ρημάδι το συμφωνητικό! Κι εγώ πώς μπορώ, όσο κι αν το θέλω να σου δώσω τα λεφτά σου, αφού δεν έχεις το συμφωνητικό που θα με ανάγκαζε να σου τα δώσω;». Και του τα λέω αυτα και τον κρατάω αγκαλιά και κλαίμε και οι δυό μαζί, και για να λέμε την αλήθεια εγώ κλαίω και σκούζω πιο πολύ και από αυτόν, και έτσι περνάνε οι μέρες μας, μέσα στην δυστυχία και στην απόγνωση. Και αν διαβείτε καμμιά βραδυά κοντά από το σπίτι μου και ακούσετε έναν αναστεναγμό, έναν λυγμό, ένα κλάμα, μία κραυγή οδύνης που φτάνει στον ουρανό, αυτός είμαι εγώ, που δεν κοιμάμαι αλλά θρηνώ για το χαμένο συμφωνητικό.

Η πραγματικότητα

Η πιο πάνω φανταστική ιστοριούλα, που διηγείται ο φανταστικος κ. Δημητρίου είναι προφανώς και εξωφρενική και γελοία. Το πιο εξωφρενικό από όλα, φυσικά, είναι ο ισχυρισμός του πως δήθεν αντιλαμβάνεται την ανάγκη να εξυπηρετηθεί το δάνειο που έχει πάρει, αλλά δεν μπορεί να το κάνει γιατί δεν υπάρχει στα χέρια του δανειοδότη του το χαρτί (το συμφωνητικό) που θα τον ανάγκαζε τυπικά να κάνει αυτό που κατά τα άλλα και ο ίδιος θεωρεί σωστό, ηθικό, νόμιμο και επιθυμητό.

Συνεπώς, μπορεί να συμπεράνει κανείς, πως ο πρωταγωνιστής της ιστοριούλας κ. Δημητρίου, είναι ένα πρόσωπο που αντιπροσωπεύει είτε την απόλυτη βλακεία, είτε την πλήρη παράνοια είτε και το δύο μαζί. Ως εκ τούτου και η ιστορία είναι μία εντελώς γελοία ιστορία, που δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί στην πραγματική ζωή.

Είναι όμως έτσι; Είναι αυτή η διαπίστωση σωστή; Ας μου επιτραπεί εδώ να επισημάνω ότι κάποιοι από τους αναγνώστες θα πρέπει να το ξανασκεφτούν πριν καταλήξουν κατηγορηματικά σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Εάν, δε, με ρωτήσετε ποιοί ακριβώς είναι οι συγκεκριμένοι αναγνώστες, θα είμαι υποχρεωμένος, με όλον τον απαιτούμενο σεβασμό προς το πρόσωπό τους, να αναφέρω ότι πρόκειται για αναγνώστες που διακατέχονται από «αντιμνημονιακά» αισθήματα και ειδικότερα για εκείνους ανάμεσά τους που έχουν, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, συμφωνήσει με την κυρίαρχη, στους κόλπους του «αντιμνημονιακού» κινήματος, άποψη ότι «το PSI κατέστρεψε τα ασφαλιστικά ταμεία». Και αυτό γιατί η παραπάνω γελοία ιστορία του κ. Δημητρίου με τον κ. Γιαννακόπουλο και το «χαμένο συμφωνητικό» δεν είναι τίποτε άλλο από την διήγηση των «αντιμνημονιακών» κυβερνώντων για το PSI και τα ασφαλιστικά ταμεία, μεταφερμένη σε επίπεδο προσώπων ώστε να γίνει πιό εύληπτος και κατανοητός ο παραλογισμός εκείνων που νυχθημερόν μάχονται την Μέρκελ και τους γερμανοτσολιάδες στα μαρμαρένια αλώνια.

Για όσους μάλιστα, αρχίζουν να βρίσκουν το θέμα διασκεδαστικό, ας μου επιτραπεί να πω ότι δυστυχώς στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου διασκεδαστικό ούτε και ευχάριστο. Όλως αντιθέτως, το γεγονός ότι ένα τόσο μεγάλο τμήμα της υποτιθέμενης διανόησης της χώρας πιστεύει, ισχυρίζεται και διαδίδει για το ασφαλιστικό μία τόσο μεγάλη αρλούμπα, όπως αυτή που λέει ο κ. Δημητρίου για το δάνειό του, είναι νομίζω δραματικά τραγικό και εξαιρετικά δυσοίωνο για το μέλλον όλων μας Διότι, δυστυχώς, τις απίστευτες αυτές αρλούμπες δεν τις λένε κάποια ανώνυμα τρόλλια, και κάποιοι χασομέρηδες καφενόβιοι. Τις λένε, κατά κύριο λόγο, διακεκριμένοι δημοσιογράφοι, που υποτίθεται ότι έχουν κάνει σπουδές, και που η γνώμη τους συμβάλλει στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Τις λένε -αν είναι δυνατόν- καθηγητές πανεπιστημίου, που υποτίθεται ότι μυούν τους νέους στα μυστικά της επιστήμης. (Κάποιοι από αυτούς μάλιστα, έχουν στο παρελθόν υπηρετήσει και ως πολιτικοί προϊστάμενοι σε κορυφαία παραγωγικά Υπουργεία!). Τις λένε, τέλος, και αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες. Και για να μην αοριστολογούμε: την σχετική αρχιμπαρούφα για το PSI και τα ασφαλιστικά ταμεία, με την ακριβώς ίδια λογική με εκείνη του κ. Δημητρίου της ιστοριούλας μας, την διατρανώνουν μόλις βρουν ευκαιρία ο κ. Δραγασάκης, ο κ. Βαρουφάκης, ο κ. Στρατούλης, ο κ. Σκουρλέτης, ο κ. Σακελλαρίδης (που τον άκουσα να το λέει και πάλι σήμερα το πρωϊ) και ο κ. Βούτσης. Το πιό καταπληκτικό, από όλα, βεβαίως, είναι ότι το λέει και ένας εντελώς-παντελώς καθ’ ύλην αρμόδιος: ο κ. Ρωμανιάς!

Τι ακριβώς λένε, όμως, οι λέοντες του αντιμνημονιακού αγώνα για το PSI και τα ασφαλιστικά ταμεία; Εκείνο που τονίζουν, με ύφος πάντα βαρύ και κατηγορηματικό που δεν σηκώνει την παραμικρή αντίρρηση, είναι ότι οι δανειστές, μέσω του PSI, «κουρεύοντας» τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου που διακρατούντο από τα ασφαλιστικά ταμεία, μείωσαν την περιουσία αυτών των τελευταίων και έτσι περιόρισαν την δυνατότητά τους να παρέχουν ικανοποιητικές συντάξεις στους συνταξιούχους. Μείωσαν δηλαδή την δυνατότητα του ίδιου του κράτους να παρέχει ικανοποιητικές συντάξεις στους πολίτες του! Και για οποιον δεν καταλάβε καλά, αυτό δεν το λέει ο κ. Δημητρίου στον κ. Γιαννακόπουλο, αλλά ο αντιπρόεδρος και ο Υπουργός Οικονομικών της παρούσας κυβέρνησης στους Έλληνες πολίτες και στους συνταξιούχους! Λένε δηλαδή, ότι αυτοί –η παρούσα κυβέρνηση- θα ήθελαν πολύ να δώσουν τα μερίσματα που αντιστοιχούσαν στα ομόλογα πριν «κουρευθούν», αλλά δυστυχώς, τώρα, αφού αυτά έχουν πλέον «κουρευθεί», παρά το ότι συνεχίζουν να το επιθυμούν διακαώς, δεν μπορούν να τα δώσουν, γιατί εκείνα τα παληά ομόλογα έχουν αντικατασταθεί με άλλα νεότερα, που -τ’ αναθεματισμένα- δίνουν πολύ μικρότερο μέρισμα! Όπως δηλαδή ο κ. Δημητρίου δεν βλέπει την αιτία του προβλήματος πουθενά αλλού εκτός από το ότι ο κ. Γιαννακόπουλος έχει χάσει το συμφωνητικό, έτσι και ο κ. Βαρουφάκης βλέπει την αιτία του δικού του προβλήματος στο ότι έχουν χαθεί τα παληά ομόλογα, και συνεπώς λέει στον κ. Ρωμανιά, και στους συνταξιούχους, ότι θα ήθελε πολύ, μα πάρα πολύ, να δίνει υψηλά μερίσματα στα ομόλογα που διακρατούσαν τα ταμεία κάποτε, ώστε και αυτά να πληρώνουν υψηλές συντάξεις στους ασφαλισμένους τους, αλλά –έλα μου ντε- που ανυπέρβλητοι αντικειμενικοί λόγοι τον εμποδίζουν εφ’ όσον, σαν τα πιράνχας του ενυδρείου του κ. Γιαννακόπουλου που μάλλον μάσησαν το συμφωνητικό, έτσι και τα πιράνχας της τρόικας και των ξένων τοκογλύφων βούτηξαν και καταβρόχθισαν τα μεγάλα ομόλογα από τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και έβαλαν στην θέση τους άλλα μικρότερης αξίας, που δολίως υποχρεώνουν το ελληνικό Δημόσιο να πληρώνει χαμηλότερα μερίσματα στα ταμεία από ό,τι πλήρωνε πριν! Ο κ. Βαρουφάκης, μάλιστα, είναι εξαιρετικά θυμωμένος κάθε φορά που μιλάει γι’ αυτό το θέμα, σχεδόν έξαλλος-όπως ακριβώς και ο κ. Δημητρίου κάθε φορά που μιλάει για τον ρόλο της μοίρας στο θέμα της εξαφάνισης του χαμένου συμφωνητικού.

Στο σημείο αυτό ο αδάμαστος, ακόμη και από τους Θεούς, αντιμνημονιακός αγωνιστής, μπορεί βεβαίως να αγανακτήσει με τόση κακόβουλη στρεψοδικία σαν την δική μας, να εξεγερθεί και να κραυγάσει ότι το Δημόσιο, ούτως ή άλλως, και ειδικά σήμερα υπό την εθνική φιλολαΪκή κυβέρνηση Σύριζα, ενισχύει κατά προτεραιότητα τα ασφαλιστικά ταμεία, και γι’ αυτό πολεμά, άλλωστε, να καταργηθεί και η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος»! Η κυβέρνηση Τσίπρα-Βαρουφάκη θα ήθελε μάλιστα να τα ενισχύσει και παραπάνω, δίνοντας τα διπλά ή και τα τριπλά ακόμη από αυτά που έδινε πριν το PSI, αλλά δεν μπορεί! Δεν μπορεί γιατί δεν έχει! Και τότε όμως, ο λογικός άνθρωπος με την σειρά του θα έπρεπε να θέσει στον αδάμαστο αντιμνημονιακό το εξής απλό ερώτημα: δηλαδή, αν δεν είχε γίνει το PSI, το Δημόσιο θα είχε περισσότερα λεφτά να διαθέτει για τα ασφαλιστικά ταμεία και τις συντάξεις απ’ όσα έχει τώρα; Πρόκειται για μία ερώτηση στην οποία η απάντηση είναι πολύ απλή αλλά μπορεί να ξαφνιάσει τον αδάμαστο δημοσιογράφο, καθηγητή πανεπιστημίου ή Υπουργό: και όμως όχι! Αν δεν είχε γίνει το PSI το Δημόσιο θα είχε πολύ λιγότερα να διαθέσει για τα ασφαλιστικά ταμεία και τις συντάξεις! Διότι με το PSI, το ελληνικό Δημόσιο ξεφορτώθηκε κανονικότατα «ξένα» ομόλογα 65 δισεκατομμυρίων ευρώ που του είχαν εμπιστευθεί τα ασφαλιστικά ταμεία των αφελών Γερμανών αρτεργατών και των Ολλανδών υδραυλικών, και έτσι δεν έχει πιά την υποχρέωση να τους πληρώνει τοκομερίδια, ούτε να εξοφλεί τα ομόλογα στην λήξη τους. Αρα, μπορεί να μαζέψει περισσότερα ευρώ, αν θέλει, για να τα δώσει στα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και να στηρίξει τις συντάξεις. Και στην πραγματικότητα αυτό κάνει, διότι χωρίς το PSI το συνταξιοδοτικό θα είχε ήδη καταρρεύσει.

Οι ευεργετικές συνέπειες του PSI για την ελληνική οικονομία, συμπεριλαμβανομένων και των ασφαλιστικών φορέων, φαίνονται από το γεγονός ότι μετά από αυτό, (και τις διευθετήσεις που το συνόδευσαν με την γνωστή «επιμήκυνση»), η Ελλάδα πληρώνει, πλέον για να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος της περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, ενώ προηγουμένως πλήρωνε περισσότερο από 13. Δηλαδή, για να γίνει πιό κατανοητό, κέρδισε ένα ποσό που, μεταξύ των άλλων, της επιτρέπει να καλύπτει, ακόμη, κανονικά και τις πρόωρες συντάξεις. Το PSI, λοιπόν, δεν έβλαψε τα ασφαλιστικά ταμεία, διότι από την μία πλευρά εξοικονόμησε πόρους που τους επιτρέπουν ακόμη και σήμερα να πληρώνουν εκτός τόπου και χρόνου συντάξεις που εάν δεν είχαν διαγραφεί τα 65 δισεκατομμύρια ευρώ των ξένων δεν θα μπορούσαν να πληρώνουν γιατί τα λεφτά του Δημοσίου θα πήγαιναν στο εξωτερικό και όχι στα ταμεία, ενώ, από την άλλη μεριά, και έναντι αυτού του πραγματικού κέρδους, απλά διέγραψε χρέος του Δημοσίου προς τον εαυτό του, (γιατί Δημόσιο είναι και τα ασφαλιστικά ταμεία), το οποίο ήταν εικονικό και δεν επρόκειτο να καταβληθεί ποτέ, αφού το ελληνικό κράτος είχε ήδη χρεωκοπήσει. Στην πραγματικότητα δηλαδή το PSI, όσον αφορά τα ασφαλιστικά ταμεία, ήταν μία απλή λογιστική πράξη, που κατήργησε κάτι που ήδη είχε πάψει να υπάρχει, επιτρέποντας από την άλλη στο ελληνικό Δημόσιο, μεταφέροντας χρήματα από το εξωτερικό στο εσωτερικό, να συνεχίσει να τα χρηματοδοτεί ώστε και αυτά συνεχίσουν να δίνουν συντάξεις, έστω και χαμηλότερες από πριν.

Εάν, όμως, ας πούμε από ένα θαύμα, το ελληνικό Δημόσιο την εποχή του PSI με την τότε κυβέρνηση, ή ακόμη περισσότερο σήμερα με την εθνική-λαϊκή κυβέρνηση Σύριζα, αποκτούσε ξαφνικά την δυνατότητα να επαναφέρει την αξία των αποθεματικών των ταμείων στην προηγούμενη κατάσταση, ή να την καταστήσει ακόμη καλύτερη, θα μπορούσε να το εμποδίσει κάποιος να το πράξει; Φυσικά κανείς. Θα ήταν πρόβλημα το τι είδους ομόλογα υπήρχαν στο χαρτοφυλάκιο των ασφαλιστικών ταμείων; Φυσικά όχι. Ούτε η τρόικα, ούτε οι εξωγήινοι, ούτε κανένας άλλος δεν θα μπορούσε να την εμποδίσει από την στιγμή που θα είχε τα χρήματα.

Ακριβώς όπως και ο κ. Δημητρίου, εάν είχε τα χρήματα, θα μπορούσε να πληρώνει το χρέος του, αν πραγματικά το ήθελε, ασχέτως του αν ο κ. Γιαννακόπουλος είχε το συμφωνητικό ή όχι, έτσι και η κυβέρνηση Σύριζα, εφ’ όσον ούτως ή άλλως, το Δημόσιο ενισχύει τα ασφαλιστικά ταμεία, εάν είχε τα χρήματα που απαιτούνται, θα μπορούσε να διπλασιάσει, ή και να δεκαπλασιάσει την ενίσχυσή τους, κάνοντας τους συνταξιούχους πάμπλουτους. Ο λόγος, λοιπόν, που αυτό δεν συμβαίνει δεν είναι η έλλειψη των «κατάλληλων ομολόγων» στα χαρτοφυλάκια των ταμείων, όπως μας λένε οι αρχιμπαρουφολόγοι του αντιμνημονιακού αγώνα. αλλά η έλλειψη χρημάτων στα ταμεία του Δημοσίου. Γι’ αυτό, άλλωστε, συμβαίνει σήμερα το ακριβώς αντίθετο: το Δημόσιο αντί να χρηματοδοτήσει τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων θα αρπάξει από αυτά και ότι ποσό έχει απομείνει εκεί, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει (και ορθά στις συνθήκες που βρισκόμαστε) για τις γνωστές ανάγκες.

Το συμπέρασμα είναι το εξής, και δεν είναι ευχάριστο: ο κ. Δημητρίου μπορεί να είναι περισσότερο απατεώνας και λιγότερο σχιζοφρενής. Δηλαδή θα ήταν πιθανόν να είχε ήδη κάνει όλα τα λεφτά του δανείου, «κριθάρι για τ’ αλόγατα» που λέει και το τραγούδι, και να μην είχε δεκαράκι τσακιστό για να εξυπηρετήσει το δάνειο πληρώνοντας του τόκους, ακόμη και αν ο κ. Γιαννακόπουλος δεν είχε χάσει το αντίτυπο του συμφωνητικού. Όσο δεν γνωρίζουμε το σύνολο των πτυχών της (φανταστικής) αυτής υπόθεσης, δεν μπορούμε να αποφανθούμε με λογική βεβαιότητα εάν είναι σχιζοφρενής, εάν είναι απατεώνας ή εάν είναι και τα δύο. Αντίθετα, όμως, στην πραγματική υπόθεση που μας απασχολεί, σχετικά με όσους ισχυρίζονται ότι «το PSI κατέστρεψε το ασφαλιστικό», τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά.

Δυστυχώς γνωρίζουμε πλήρως τα αντικειμενικά δεδομένα και όλες τις πτυχές της υπόθεσης. Γνωρίζουμε δηλαδή ότι ο μοναδικός λόγος για τον οποίον η δυνατότητα των ασφαλιστικών ταμείων να καταβάλουν συντάξεις έχει απομειωθεί είναι το γεγονός πως, ούτως ή άλλως, δεν υπάρχουν χρήματα στο ευρύτερο Δημόσιο. Δεν είναι κάποιο «χαμένο συμφωνητικό» -δηλαδή τα «κουρεμένα» ομόλογα. Συνεπώς, είμαστε υποχρεωμένοι, από τους κανόνες της απλής τυπικής λογικής, να αποδεχθούμε με απόλυτη βεβαιότητα την χειρότερη δυνατή εκδοχή: οι αντιμνημονιακοί ηγέτες, υπουργοί, καθηγητές, δημοσιογράφοι και λοιποί άλλοι που διακινούν την σχετική αρχιμπαρούφα είναι άπαντες απατεώνες, δεδομένου ότι ψεύδονται εν πλήρει συνειδήσει. Αυτό βεβαίως, πάντα με βάση τους κανόνες της τυπικής λογικής, δεν αποκλείει καθόλου ότι μπορεί να είναι ταυτοχρόνως και σχιζοφρενείς. Απλώς μία παρόμοια συμπληρωματική διαπίστωση απαιτεί περισσότερα στοιχεία για να τεκμηριωθεί λογικά.Το τραγικό σε κάθε περίπτωση είναι πως αυτοί οι απατεώνες σήμερα οδηγούν την χώρα, και ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού τους ακολουθεί.