Η κατάσταση της χώρας τα τελευταία πέντε χρόνια (και κυρίως αφότου ανέλαβε την εξουσία η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) θυμίζει όλο και περισσότερο εμπόλεμη κατάσταση. Βασικό χαρακτηριστικό τέτοιων περιστάσεων είναι πως τα κράτη χρησιμοποιούν όλους τους πόρους που διαθέτει η χώρα για να τους χρησιμοποιήσουν στον πόλεμο, αμυντικό ή επιθετικό: κηρύσσουν γενική επιστράτευση, οι βιομηχανίες υποχρεώνονται να παράγουν όπλα και πολεμοφόδια αντί για μηχανές και καταναλωτικά αγαθά. Γίνεται αναγκαστικός δανεισμός μέσω ομολόγων ή έκτακτων φορολογιών και ό,τι μείνει στα νοικοκυριά μαζεύεται μέσω «εράνων». Η αγροτική παραγωγή και τα τρόφιμα κατευθύνονται προς τους στρατιώτες στο μέτωπο, οι μεταφορές επιτάσσονται για τις ανάγκες του στρατού, τα νοσοκομεία λειτουργούν για τους τραυματίες και δεν δέχονται άλλους ασθενείς, ξενοδοχεία γίνονται νοσοκομεία κ.λπ. κ.λπ. Σημαντικό στοιχείο της εμπόλεμης κατάστασης είναι και η δημιουργία υπηρεσιών προπαγάνδας που ενισχύουν το ηθικό του λαού και αποδυναμώνουν το ηθικό του αντιπάλου.
Συνολικά, στην εμπόλεμη κατάσταση τα συμφέροντα της κοινωνίας των πολιτών μπαίνουν στην άκρη και ενδιαφέρει μόνο το συμφέρον του κράτους που έχει μετατραπεί σε πολεμική μηχανή – το συμφέρον του κράτους, όπως το εννοούν φυσικά οι κυβερνώντες στην εμπόλεμη χώρα. Και όποιος έχει αντίθετη αντίληψη κατηγορείται ως προδότης, σύμμαχος του εχθρού. Προδότες επίσης θεωρούνται και όσοι προσπαθούν να διαφυλάξουν τον πλούτο τους ή τις αποταμιεύσεις τους από τις ανάγκες του πολέμου – ενώ όσοι ευνοούνται από αυτή την τροπή της οικονομίας σε πολεμική, θεωρούνται κατεξοχήν πατριώτες.
Η αποστράγγιση των πόρων της εθνικής οικονομίας για χάρη του κράτους συνέβαινε και τα προηγούμενα πέντε χρόνια, αυτή μας οδήγησε σε ανεργία 25% και άλλη τόση ύφεση – συν το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και Έλληνίδες είχαν βρει την «έξυπνη λύση» στο πρόβλημα πριν τον κ. Βαρουφάκη και έσπευσαν προδοτικά να διασφαλίσουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό πολύ πριν οι άλλοι σκεφθούν την αφελή των ψυγείων και των στρωμάτων.
Η αλήθεια είναι πως λίγα είχαν μείνει να στραγγίσουν οι νυν συγκυβερνώντες για τον δικό τους πόλεμο. Γιατί πρόκειται για διαφορετικό πόλεμο από αυτόν που ζήσαμε ως τις 25 Ιανουαρίου και το «πρώτη φορά Αριστερά», όπως θα δούμε παρακάτω.
Τα πάντα για την πολεμική προσπάθεια
Αυτή την εποχή, αν εξαιρέσουμε την επιστράτευση, στη χώρα μας συμβαίνουν όλα τα άλλα μέσω της αποστράγγισης κάθε οικονομικού πόρου για τη «σκληρή διαπραγμάτευση». Μπορεί οι λιγοστές βιομηχανίες που διαθέτουμε να μην έχουν στραφεί στην παραγωγή όπλων, αλλά συνεισφέρουν στον πόλεμο παράγοντας όλο και λιγότερα αγαθά και ανέργους γιατί το λεφτόδεντρο δεν άνθισε μετά τις εκλογές και δεν βρίσκουν κεφάλαια για να λειτουργήσουν – ούτε πελάτες για τα προϊόντα τους. Όλο το χρήμα το μαζεύει το κράτος.
Ο αναγκαστικός δανεισμός γίνεται μέσω της Πράξεως Νομοθετικού Περιεχομένου για τα διαθέσιμα της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ασφαλιστικών ταμείων, των πανεπιστημίων, των ΔΕΚΟ. Τα νοσοκομεία δεν φιλοξενούν τραυματίες αλλά δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν και πολίτες γιατί το κράτος ξανάρχισε να μην πληρώνει τις φαρμακοβιομηχανίες. Οι τράπεζες δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν την οικονομία γιατί το κράτος τις αναγκάζει να αγοράζουν έντοκα γραμμάτια, η τοπική αυτοδιοίκηση και τα πανεπιστήμια πρέπει να αναστείλουν δραστηριότητες για να ενισχύσουν τα κρατικά ταμεία. Αν η κυβέρνηση δεν έβαλε χέρι στα χρήματα των ιδιωτών μέσω «εράνων» ή «δανείων» (όπως πρότεινε ο κ. Γλέζος προεκλογικά) είναι επειδή πρόλαβαν και έκρυψαν τα χρήματά τους.
Τέλος, η προπαγάνδα μέσω της πληροφόρησης με non paper (χωρίς διάλογο και διευκρινίσεις, παρά μόνο στα μέσα που επιλέγει η κυβέρνηση) είναι καθημερινό φαινόμενο, ενώ ετοιμάζεται και η υπό πλήρη κυβερνητικό έλεγχο ΕΡΤ. Το ερώτημα «πείτε μας αν είστε με το λαό ή με τους δανειστές» το έθεσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη Βουλή, ενώ συνεχώς εκτοξεύονται κατηγορίες ότι σύμμαχοι του εχθρού στο εσωτερικό της χώρας απεργάζονται την ανατροπή της λαοφιλούς πολεμικής κυβέρνησης.
Πόλεμος για να μην αλλάξει τίποτα
Ο πόλεμος της περιόδου 2010-2015 ήταν να διασωθούν ο πελατειακός χαρακτήρας του κράτους και το σαθρό πολιτικό σύστημα. ΝΔ και ΠαΣοΚ ήθελαν να συνεχίσουν να κυβερνούν όπως ήξεραν, με τα μοναδικά προνόμια που εξασφαλίζει στην πολιτική τάξη η διαχείριση του Αρματωλικιού της Αθήνας. Για τούτο και η λυσσαλέα αντίσταση σε κάθε εξορθολογισμό και μεταρρύθμιση που θα εξασφάλιζε δημοσιονομικά οφέλη αλλά θα περιόριζε το κράτος άρα την εξουσία τους, το δικαίωμά τους να το διαχειρίζονται σαν οικογενειακή επιχείρηση – προτιμούσαν να φορολογούν και εξαντλώντας την οικονομία. Έγιναν λογικές περικοπές συντάξεων, πρωτίστως των υψηλότερων, αναγκάστηκαν να πληρώσουν φόρους μέσω του «χαρατσιού της ΔΕΗ» και κάποιοι που δεν πλήρωναν ποτέ, άνοιξαν κάποιες αγορές και επαγγέλματα. Αλλά οι ισχυρότερες ομάδες αντέδρασαν, οι νόμοι που τους αφορούσαν την τελευταία στιγμή τροποποιήθηκαν ή και δεν εφαρμόστηκαν, οι δικαστές ανέλαβαν να απαλλάξουν τους εαυτούς και τους πλέον προνομιούχους δημόσιους υπάλληλους από τα βάρη. Αυτό που έμεινε ήταν η εξοντωτική φορολογία – για να διασωθεί το κράτος και η σχέση των πολιτικών με αυτό.
Αλλά σαφής στόχος του ΠαΣοΚ εξαρχής και της ΝΔ αφότου έγινε κυβέρνηση ήταν να μη χρεοκοπήσει η χώρα και να παραμείνει μέλος της Ευρωζώνης. Όσοι υποστηρίξαμε τα μνημόνια από τις στήλες της Athens Voice, το κάναμε παρά τις ενστάσεις μας για τη πολιτική των κυβερνήσεων γιατί 1) η τρόικα περιόριζε το πελατειακό κράτος και την αυθαιρεσία των πολιτικών επιβάλλοντας κάποιες μεταρρυθμίσεις 2) γνωρίζαμε ότι διακυβευόταν κάτι πολύ κρισιμότερο: η χρεοκοπία και έξοδος από την Ευρωζώνη θα ήταν απόλυτη καταστροφή για τη χώρα. Και το 2014 φάνηκε ότι κάτι γινόταν, αν δεν υπήρχε ανάκαμψη υπήρχε τουλάχιστον σταθεροποίηση. Τώρα όλα βαίνουν προς το χειρότερο, ο πόλεμος αναζωπυρώθηκε, ζούμε την απόλυτη «οικονομία πολέμου».
Τα ψεύδη για τις κόκκινες γραμμές
Ποιος όμως είναι ο πόλεμος που δίνει η σημερινή συγκυβέρνηση; Αν προσπαθήσουμε να διαγνώσουμε τι συμβαίνει κάτω από τα στρώματα της προπαγάνδας για «περηφάνεια», «αξιοπρέπεια», «νέο ήθος», «διάσωση της Ελλάδας και της Ευρώπης από την καταστροφική λιτότητα», μαθαίνουμε πως η κυβέρνηση πολεμά σε τέσσερα μέτωπα για να υπερασπιστεί ισάριθμες «κόκκινες γραμμές»: 1) να μη μειωθούν οι συντάξεις 2) να μην απελευθερωθούν εντελώς οι απολύσεις 3) να μην αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησιά 4) μέρος των εσόδων από τις ιδωτικοποιήσεις να διατεθεί για το ασφαλιστικό σύστημα.
Πρόκειται για προσχήματα: οι συντάξεις και αν δεν μειωθούν φέτος θα μειωθούν του χρόνου, δεν υπάρχει περίπτωση 3.500.000 εργαζόμενοι (από τους οποίους 700.000 δημόσιοι υπάλληλοι) να μπορούν να συντηρούν 2.700.000 συνταξιούχους, 1.200.000 ανέργους και τα υπόλοιπα 3.600.000 μη εργαζομένων, δηλαδή συνολικά 7.500.000 στόματα. Τα περί εσόδων που θα εξασφαλιστούν από τις αποκρατικοποιήσεις υπέρ των συντάξεων είναι αστεία: ακόμα και αν όλα τα έσοδα διατεθούν για αυτόν το σκοπό και όχι για την αποπληρωμή των χρεών δεν συντηρούν το σύστημα για περισσότερο από 2-3 χρόνια. Πρόκειται για ψηφοθηρική επαγγελία που απευθύνεται στην ισχυρότερη ομάδα ψηφοφόρων της χώρας, με κοινό συμφέρον: μη βάλετε χέρι στις συντάξεις μας. Το ίδιο ψηφοθηρικό είναι (όπως και για την προηγούμενη κυβέρνηση) το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά: όποιο κόμμα τον αυξήσει, θα υποστεί τοπικά μεγάλη ζημιά. Όσο για το θέμα των απολύσεων, υποστηρίζει κανείς σοβαρά ότι θα κάνει μεγαλύτερη ζημιά στην αγορά εργασίας από αυτή που έχει ήδη υποστεί;
Είναι σε όλους φανερό ότι μόνο η ανάπτυξη μπορεί να διασώσει μέρος από τις συντάξεις, γιατί οι εργαζόμενοι θα γίνουν περισσότεροι. Και βεβαίως η ανάπτυξη δεν θα γίνει με την καταβολή των συντάξεων ούτε με τα 11 δισεκατομμύρια του ΤΧΣ που τα θέλει η κυβέρνηση για να τα δαπανήσει σε ανθρωπιστικές προεκλογικές παροχές και να προσπαθήσει να ελέγξει τις τράπεζες. Ανάπτυξη θα υπάρξει μόνο αν τα 100 τόσα προδοτικά δισεκατομμύρια που έχουν φύγει από τις τράπεζες για το εξωτερικό ή τα σεντούκια επανακάμψουν στην οικονομία. Αυτά τα δισεκατομμύρια τα έδιωξε ο φόβος των πολέμων που γίνηκαν και γίνονται και απειλούσαν, λόγω εξόδου από το ευρώ, να εκμηδενίσουν περιουσίες ή αποταμιεύσεις.
Οι δικοί μας εργολάβοι, τα δικά μας παιδιά
Ο πραγματικός λοιπόν πόλεμος που δίνει η κυβέρνηση, για την ακρίβεια η «ομάδα Τσίπρα» (γιατί υπάρχουν και μερικοί που πιστεύουν πως ήρθε η ώρα να υλοποιηθούν νεανικές εμμονές που η κοινωνία τις έχει θέσει στο περιθώριο δεκαετίες τώρα), είναι για να θεμελιώσει την πολιτική της ηγεμονία στη χώρα. Όχι με την έννοια του Γκράμσι αλλά με την απλή πρακτική όλων των κυβερνήσεων: μοιράζουμε λεφτά δανεικά, παίρνουμε τα μέντια με το μέρος μας, τα βρίσκουμε με τις μεγάλες επιχειρήσεις, διορίζουμε τους δικούς μας στο κράτος.
Ουσιαστικά, αυτό που λέει η κυβέρνηση στους εταίρους είναι «δώστε μου λεφτά να πληρώσω τις συντάξεις ώστε αν γίνουν εκλογές να τις κερδίσω· μετά, βλέπουμε». Αν πίστευε πραγματικά ότι είναι «υφεσιακό μέτρο» η μείωση των συντάξεων και ήθελε να αυξήσει τη ζήτηση, ας αύξανε τα επιδόματα ανεργίας ή το χρόνο καταβολής τους για να δημιουργήσει «κεϋνσιανά εισοδήματα». Αλλά οι άνεργοι είναι οι μισοί από τους συνταξιούχους, πολλοί από αυτούς βολεύονται στη μαύρη εργασία και πολλοί περισσότεροι συντηρούνται από τις συντάξεις των γονέων – επιπλέον, οι νεότεροι, ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ, είναι δεδομένοι. Ενώ οι ηλικιωμένοι συνταξιούχοι τον φοβούνται, αδίκως: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα τους πάρει ούτε τα σπίτια ούτε τις συντάξεις.
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση θέλει να ελέγξει τα μέσα επικοινωνίας – αλλιώς πώς εξηγείται η γελοιότητα να υπολογίζει ότι θα εισπράξει 350 εκατομμύρια ευρώ από την παραχώρηση των αδειών όταν τα ετήσια εισοδήματα όλων των καναλιών από τη διαφήμιση (τα μόνα ουσιαστικά που έχουν) είναι περίπου 250 εκατομμύρια και όταν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, με δεκαπλάσιο τζίρο, πλήρωσαν 380 εκατομμύρια ευρώ για «ψηφιακό μέρισμα»; Πώς εξηγούνται οι γελοιότητες που διακινεί ο ΣΥΡΙΖΑ για την Digea, τον δήθεν παράνομο διαγωνισμό και τα μυθικά 700 εκατομμύρια που θα έπρεπε να είναι το ενοίκιο αντί για τα 18 που παραχωρήθηκε; Γιατί γίνεται συνέχεια λόγος για τα χρέη του ΔΟΛ, της Καθημερινής, του Πήγασου και όχι για τόσων άλλων επιχειρήσεων; Ο ΣΥΡΙΖΑ εκβιάζει καναλάρχες και εκδότες για να τους δέσει στο πλευρό του, αυτό είναι όλο κι όλο.
Ως προς την προσπάθεια ελέγχου του κεφαλαίου, είναι χαρακτηριστική η απόφαση της κατάτμησης της εθνικής οδού Πατρών Πύργου, 90 χιλιομέτρων, σε έξι υπεργολαβίες για «να πάρουν δουλειές και μικρότερες τεχνικές εταιρείες». Θα μάθουμε λοιπόν ποιες είναι αυτές οι μικρές εταιρείες που μπορούν να κάνουν αυτοκινητόδρομους ευρωπαϊκών προδιαγραφών και πόσο θα αυξηθεί το κόστος από την ανάγκη δημιουργίας 6 εργοταξίων για κάθε 15 χιλιόμετρα δρόμου – όπως κάποια ημέρα θα μάθουμε ποια συμφέροντα ευνοήθηκαν με την παραγγελία των 500 εκατομμυρίων για άχρηστα αεροπλάνα και ποιοι θα αναλάβουν τα «αντισταθμιστικά οφέλη» που μας ανακοίνωσε ο κ. Καμμένος, με δεδομένη τη γνώση για το ποιοι καρπώνονταν τα ίδια οφέλη επί κ. Τσοχατζόπουλου.
Και το δίλημμα «προφυλάκιση ή 2 εκατομμύρια ευρώ» που τέθηκε στον κ. Μπόμπολα δεν είναι σήμα προς τους οφειλέτες του δημοσίου αλλά προς εχθρούς κεφαλαιούχους – γιατί και η υπόθεση των μεταλλείων στις Σκουριές κατά του ιδίου στρέφεται (η ΑΚΤΩΡ είναι μέτοχος κατά ποσοστό 5-10% στην επιχείρηση εξόρυξης χρυσού), δεν τον έπιασαν ξαφνικά στα γεράματα βαθιές οικολογικές ανησυχίες τον κ. Λαφαζάνη. Και είμαι σίγουρος ότι ο συνεπής οικολόγος υπουργός κ. Τσιρώνης δεν θα έχει καμιά αντίρρηση για τους αγωγούς ρωσικού αερίου που ονειρεύεται ο πολιτικός του προϊστάμενος – αρκεί να μην εμπλακεί στην κατασκευή τους η ΑΚΤΩΡ. Τότε θα συνιστούν «οικολογικό έγκλημα».
Τέλος, θέλουν να ελέγξουν και το κράτος. Οι διορισμοί συγγενών μελών της κυβέρνησης και αποτυχημένων πολιτευτών του ΣΥΡΙΖΑ (πρακτική που καταγγελλόταν δριμύτατα επί παλαιού καθεστώτος) σε υφηλές κρατικές θέσεις, ο διορισμός κομματικών στελεχών από τον κ. Κουράκη (που ήθελε να καταργήσει ακόμη και τον ΑΣΕΠ για τους διορισμούς εκπαιδευτικών) στις θέσεις περιφερειακών διευθυντών εκπαίδευσης, η ανακοίνωση του κ. Ξυδάκη ότι θα απολύσει τους 200 περίπου επικεφαλής πολιτιστικών οργανισμών, οι εκπαραθυρώσεις των διοικητών νοσοκομείων από τον εμπειρότατο περί τη μικροκομματική διακυβέρνηση κ. Κουρουμπλή, δείχνουν τι θα ακολουθήσει. Ας σημειωθεί ότι στην ευαίσθητη λόγω μειονοτήτων Θράκη θα ασκήσει την εκπαιδευτική πολιτική ως περιφερειακός διευθυντής κομματικό στέλεχος της ακραιφνώς εθνικόφρονος ΑΝΕΛ. Αυτή ήταν η ανταμοιβή των Πομάκων και Τούρκων της περιοχής που ψήφισαν μαζικά ΣΥΡΙΖΑ ελπίζοντας (και αυτοί) σε καλύτερες ημέρες.
Κάνουν πόλεμο για πάρτη τους
Με άλλα λόγια, είναι καθαρή δημαγωγία ότι «η χώρα είναι σε πόλεμο, η κυβέρνηση είναι σε πόλεμο κοινωνικό και ταξικό με τους δανειστές», όπως ισχυρίστηκε στη Βουλή ο κ. Βούτσης – ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνηση κάνουν πόλεμο για πάρτη τους, για το κόμμα τους, για να εξασφαλίσουν όλα αυτά που θα τους επιτρέψουν μακροημέρευση στην εξουσία. Αυτό είναι το σχέδιο της κυβέρνησης, το μόνο πρόγραμμα που έχει. Για τούτο είναι ειλικρινείς οι υπουργοί όταν λένε ότι δεν επιδιώκουν τη ρήξη – γνωρίζουν ότι σε αυτή την περίπτωση θα καταστραφούν οι ίδιοι πριν από τη χώρα. Και ο εκβιασμός τους προς τους δανειστές-εταίρους δεν είναι «πυρηνικός», είναι ηθικός: «εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε για να είμαστε συνεπείς, έχουμε στεγνώσει από ρευστό όλη την οικονομία – θα μας αφήσουν να χρεοκοπήσουμε για 800 ψωροεκατομμύρια;», εξήγησε με σαφήνεια την τακτική ο κ. Φλαμπουράρης. Για τούτο «η διαπραγμάτευση είναι πολιτική» – από αυτή εξαρτάται το πολιτικό μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, για την ακρίβεια του κ. Τσίπρα και της ομάδας του.
Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι κυβερνώντες στην πλειονότητά τους είναι παντελώς άσχετοι. Με τους περισσότερους υπουργούς (και βουλευτές) να μην έχουν ευρύτερο ορίζοντα από την Πλατεία Κουμουνδούρου, με μοναδική πολιτική εμπειρία τον ανέξοδο συνδικαλισμό και τις παλατιανές ίντριγκες για θέσεις στον κομματικό μηχανισμό, με γνώσεις για τον κόσμο που περιορίζονται στα βασικά του μαρξισμού-λενινισμού που είχαν μάθει στην κομμουνιστική νεότητά τους. Δεν ισχυρίζομαι πως είναι καλύτεροι όλοι οι άλλοι πολιτικοί αλλά τουλάχιστον είχαν κάποιους τεχνοκράτες δίπλα τους και κάπου-κάπου τους άκουγαν – για τον ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) οι τεχνοκράτες είναι εχθροί, θέλουν να περιορίσουν τη βούληση του πολιτικού, τις «πολιτικές λύσεις». Άλλοι υπουργοί θέλουν να αποδείξουν πως είναι σωστά αυτά που έγραφαν ως μαρξιστές διανοούμενοι ή καθηγητές – είναι δυνατόν να αποδεχθούν το σχήμα «ανάπτυξη με λιτότητα»; Θα πρέπει να σκίσουν όλα τα διπλώματα και τα άρθρα τους, αυτά που τους προσπόρισαν αίγλη, σταυρούς στις εκλογές και τη φιλία διάσημων ακαδημαϊκών – από αυτούς που είναι πάντα πρόθυμοι να υπηρετήσουν διάφορες τριτοκοσμικές ή εναλλακτικές πρωτοτυπίες, υπό τον όρο ότι οι πρωτότυποι ασκούν εξουσία.
Άλλοι πάλι, επειδή έχουν μπολσεβίκικη ή ακροδεξιά πολιτική συγκρότηση, μισούν την «ήπια δύναμη» της ΕΕ, μισούν τις φιλελεύθερες παραδόσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς που θεμελίωσαν αυτοκρατορία ολόκληρη μέσω συναινετικών διαδικασιών, έλκονται από την πολιτική ισχύος που του Πούτιν ή του Μπους.
Για τούτο άλλα λέει ο ένας υπουργός, άλλα λέει ο άλλος, άλλα λένε το πρωί, άλλα λένε το βράδυ. Δεν είναι σχέδιο για να μας μπερδέψουν, απλώς υπάρχουν πολλά σχέδια στην κυβέρνηση. Ανεπεξέργαστα όλα – εκτός από το κεντρικό «εκτός από κυβέρνηση, να γίνουμε και εξουσία».
Η μόνη σωτηρία: τρίτο μνημόνιο
Τα μέτωπα του πολέμου είναι πολλά και δεν ξέρω σε ποια θα ηττηθεί και ποια θα κερδίσει η κυβέρνηση. Το κρίσιμο για τη χώρα είναι αυτό της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους, όπου ο Αλέξης Τσίπρας ελπίζει να του κάνουν τη χάρη που δεν έκαναν στον Γιώργο Παπανδρέου και στον Αντώνη Σαμαρά: να του δώσουν χρόνο και χρήμα για να κερδίσει τις εκλογές –και μάλιστα χωρίς να ελέγχουν πώς θα διατεθεί–, αυτό εννοούν στην κυβέρνηση όταν μιλούν για «πολιτική συμφωνία». Μπρος στο θέαμα κυβέρνησης που απειλεί να αυτοκτονήσει (και να πάρει μαζί της όχι την Ευρώπη αλλά τη χώρα της) ίσως φανούν διαλλακτικοί και βρεθεί «έντιμος συμβιβασμός» που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να δηλώνει «δεν κάναμε κωλοτούμπα» και να κρατήσει τους ψηφοφόρους της, αν και ίσως όχι όλους τους βουλευτές της. Σε κάθε περίπτωση είναι υποχρεωμένη να συμβιβαστεί – όχι μόνο για το καλό της χώρας αλλά και επειδή αλλιώς δεν έχει καμιά προοπτική επιβίωσης. Δημοψήφισμα ή εκλογές με αντικείμενο, στην ουσία, την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να το κερδίσει. Απλώς θα βυθίσει τη χώρα ακόμα βαθύτερα στην ύφεση και ίσως σε κοινωνικές αναταραχές που θύμα τους αυτή τη φορά θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά μπορεί να προκύψει ατύχημα και να βρεθούμε χρεοκοπημένοι και ίσως εκτός Ευρωζώνης: λόγω ανικανότητας, ναπολεόντειων συνδρόμων, ναρκισσισμού, ετερόκλητων επιμέρους στόχων, άγνοιας της πραγματικότητας, των κανόνων, των ορίων. Με μόνο κίνητρο την επιθυμία για εξουσία, με ιδεολογία να δικαιωθούν οι ηττημένοι του εμφύλιου και το εικόνισμα του Άρη Βελουχιώτη να φθάσει ως τα υπουργικά γραφεία, με ανούσια συνθήματα κατά του νεοφιλελευθερισμού και «έξυπνες λύσεις» που είναι εξυπνακισμοί, με μέσα τις πάγιες πρακτικές της ελληνικής πολιτικής ζωής – με τέτοια εφόδια δεν γίνονται σοβαρές διαπραγματεύσεις, ούτε ανατροπές, ούτε καν μεταρρυθμίσεις.
Έτσι εξηγείται η συνάφεια με τον καταστροφέα κ. Καραμανλή τον Μικρό: και για αυτόν η πολιτική δεν ήταν κάτι περισσότερο από τη νίκη, να έρθουμε εμείς και να φύγουν οι άλλοι. Πολιτική χωρίς περιεχόμενο, όπως όταν κερδίζεις στο ποδόσφαιρο ή στα βιντεοπαιχνίδια – για να μην πούμε και για τη χειρότερη περίπτωση που απολαμβάνεις τις προσόδους του Αρματωλικιού της Αθήνας, όπως συνέβαινε με τους οπλαρχηγούς της οθωμανικής εποχής και τα αντίστοιχα αρματωλίκια.
Και αν δεν γίνει ατύχημα, που κανείς δεν το θέλει πλην της ΧΑ, των ΑΝΕΛ και μερίδας του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας θα κυβερνά κατεστραμμένη χώρα. Από τον ίδιο (και τον Αντώνη Σαμαρά, όταν ήταν στην αντιπολίτευση) κατά την περίοδο πριν το 2015, όταν η κατηγορία «μερκελιστές ξενόδουλοι προδότες» ήταν η ελαφρότερη που εκτόξευαν ο ίδιος και τα στρατεύματά του στους εκάστοτε μνημονιακούς κυβερνώντες, όταν ενστερνιζόταν ή και προωθούσε κάθε μορφή βίας για να τους ανατρέψει, όταν δήλωνε πως έχει «πυρηνική βόμβα» για να επιβάλει τη θέλησή του στους δανειστές, όταν διαλαλούσε ότι «το νόμισμα δεν είναι ταμπού» και τα εκατομμύρια ψήφιζαν κάνοντας φτερά. Και τώρα που έγινε κυβέρνηση, εφαρμόζοντας ξανά και στην πιο ακραία μορφή την «οικονομία πολέμου» – για να κερδίσει τον ιδιοτελή του πόλεμο, καταστρέφει ό,τι έχει απομείνει. Ποτέ στην ιστορία της χώρας, σε συνθήκες δημοκρατίας, δεν πληρώσαμε με τόσο ακριβό τίμημα την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία – με εξαίρεση την πρώτη περίοδο του διχασμού βενιζελικών-αντιβενιζελικών που έκλεισε με τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Υπάρχει περίπτωση να ανορθωθεί η χώρα, αν δεν γίνει ατύχημα και πλήρης, μη αντιστρεπτή, καταστροφή; Μόνο αν οι θεσμοί επιβάλλουν σε τούτη εδώ τη μακρινή επαρχία της Ένωσης τρίτο μνημόνιο και επιτήρηση των μεταρρυθμίσεων και των δημόσιων οικονομικών. Οι υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις δεν μπορούν να εκσυγχρονίσουν τη χώρα. Και μέχρι να εμφανιστούν καινούργιες, θα περάσει καιρός.
11°
