Ούτε αφελείς ούτε ανόητοι: Βγαίνοντας από το αδιέξοδο

*Γράφουν οι: Αντιγόνη Λυμπεράκη - βουλευτής με το Ποτάμι & Μίλτος Κύρκος ευρωβουλευτής με το Ποτάμι

Οι πρώτες 70 ημέρες διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ μας έχουν αφήσει μια έντονη γεύση απογοήτευσης.

Δεν είναι μόνο ο χαμένος χρόνος που μετράει σε βάρος μας. Οι εβδομάδες που σπαταλήθηκαν στις διαπραγματεύσεις πριν η κυβέρνηση αποδεχτεί αυτό που όλοι (και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι) λέγαμε. Ότι, δηλαδή, διαπραγμάτευση γίνεται μόνο με αριθμούς και προτάσεις. Δεν γίνεται διαπραγμάτευση με εκθέσεις ιδεών.

Ούτε φταίει μόνο η μεγάλη ευκολία με την οποία η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ χάρισε 500 εκατομμύρια ευρώ στην αμερικάνικη Lockheed για αεροπλάνα, ενώ υποσχέθηκε μόλις 200 εκατομμύρια για την οξύτατη κοινωνική κρίση. Μια υπόσχεση που φαντάζει ακόμα πιο αναξιόπιστη, καθώς δεν προσδιορίστηκε (ούτε στο περίπου) το ποιοι τα δικαιούνται.

Ούτε, βέβαια, είναι μόνο ο εθνολαϊκισμός, η φανφαρολογία, το «νόμιμο άρα και ηθικό», η αδράνεια σε θέματα δημόσιας τάξης, η μετακίνηση ολόκληρων υπουργείων όταν δεν τα βρίσκουνε οι υπουργοί κλπ.

Είναι όλα αυτά, μα περισσότερο απ’ όλα είναι η διαπίστωση πως κανείς δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει. Είναι η πεποίθηση που σταδιακά εμπεδώνεται ότι, δηλαδή, το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ, αν εξαιρέσουμε τις ήδη ξεχασμένες από την κυβέρνηση υποσχέσεις της Θεσσαλονίκης, είναι μια σειρά από άγραφες σελίδες. Σελίδες που αναρωτιέται κανείς αν «πιάνει μελάνι» πάνω τους.

Δείτε το νομοσχέδιο για την «ανθρωπιστική κρίση» που αντί να συγκεντρώσει όλους τους πόρους στοχεύοντας εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, προσφέρει αμφίβολες υποσχέσεις σε ασαφείς δικαιούχους, ενώ διατηρεί το σύνολο των πόρων για κοινωνική στήριξη χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Είχε μια ευκαιρία να ξανασχεδιάσει μια άδικη και αναποτελεσματική κοινωνική πολιτική σε νέες βάσεις (με πραγματικά Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα) και αντί γι’ αυτό έστησε μια φτωχή βιτρίνα πίσω από την οποία τακτοποίησε θέματα λειτουργίας της κυβέρνησης, συμβούλων και εθελοντών.

Δείτε το νομοσχέδιο για την επανεκκίνηση της οικονομίας, που αποτελεί ένα θλιβερό συνοθύλευμα διατάξεων που ανακουφίζουν, αλλά και χαριστικών (και δαπανηρών) διατάξεων βραχυχρόνιου εισπρακτικού χαρακτήρα, μαζί με κακογραμμένα μέτρα που, στην προσπάθειά τους να λύσουν προβλήματα τριγωνικών συναλλαγών, στην πραγματικότητα δίνουν τη χαριστική βολή σε εξαγωγικές επιχειρήσεις.

Δείτε το νομοσχέδιο για την Δημόσια διοίκηση όπου συμπυκνώνεται το σύνθημα «πίσω ολοταχώς», λες και το 2009 η δημόσια διοίκηση ήταν εύρυθμη και αποτελεσματική. Υπόσχεται πολλά, κάνει λίγα – και από αυτά τα λίγα ορισμένα βρίσκονται σε λάθος κατεύθυνση. Είναι κατώτερο και των προσδοκιών αλλά και των περιστάσεων. Αναλώνεται σε μικρο-ρυθμίσεις, αποφεύγει τις τομές και κρύβεται από τα μεγάλα θέματα. Με πρόσχημα την αντιμετώπιση αδικιών, αφήνει ανοιχτή την πόρτα για αυθαιρεσίες και νέες αδικίες.

Δείτε το νομοσχέδιο για την ΕΡΤ, που αντί να βάλει τις βάσεις για μια δυναμική δημόσια τηλεόραση διατηρεί το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο σαν «χέρσα γη», δηλαδή εντελώς αρρύθμιστο. Δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει την παράδοση του χτες εφαρμόζοντας αυτά που κατήγγειλε όταν ήταν στην αντιπολίτευση: τώρα που μπορεί δεν τολμά να προκαλέσει την αλλαγή των μελών του ΕΣΡ, ούτε την εξυγίανση της ΕΡΤ. Διότι το επίδικο δεν είναι το μέγεθος της ΕΡΤ, αν θα είναι λίγο πιο «μεγάλη» ή λίγο πιο «μικρή». Το επίδικο είναι ο έλεγχος: να είναι «δική» μας και να «ελέγχουμε» το ραδιοτηλεοπτικό παιχνίδι.

Δείτε το νομοσχέδιο για την δικαιοσύνη που επιχειρώντας να αντιμετωπίσει υπαρκτά και μεγάλα προβλήματα (αποσυμφόρηση φυλακών, ανυπαρξία νοσοκομειακής εξυπηρέτησης, κάκιστες συνθήκες φυλακών υψίστης ασφαλείας, εγκληματικότητα ανηλίκων) υιοθετεί οριζόντια μέτρα αποδόμησης και χαλάρωσης των ατελών υποδομών, φωτογραφίζει ωφελούμενους τρομοκράτες, ανοίγει το δρόμο για ατιμωρησία και δημιουργία συμμοριών ανηλίκων...

Αυτά είναι που μας γεμίζουν φόβο για το αύριο: μια κυβέρνηση που δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα, που αφήνεται στο βιαστικό αυτοσχεδιασμό ερασιτεχνών και που ως κερασάκι έχει παραχωρήσει τα ευαίσθητα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών σε αντιευρωπαϊστές.

Μέσα σε όλα αυτά, η προτροπή Ευρωπαίων και Αμερικανών προς το ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει κυβερνητικό εταίρο ακούγεται ξεκρέμαστη και μόνο κάποιοι αφελείς και ανόητοι θα μπορούσαν να την δεχθούν. Γιατί μια απλή αλλαγή κυβερνητικού εταίρου με τους ίδιους όρους που συγκροτήθηκε η κυβέρνηση δεν θα άλλαζε πολλά στον πολιτικό χάρτη. Οι ΑΝΕΛ έγιναν δεκτοί στον κυβερνητικό συνασπισμό γιατί δεν ζητούσαν τίποτα άλλο, παρά μόνο υπουργεία. Δεν υπήρξε κάποιο κοινό πρόγραμμα, θέσεις, συνθέσεις. Συναλλαγή έγινε: ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε ψήφους στην βουλή και ο Καμένος το υπουργείο που λαχταρούσε, εν λευκώ. Το Ποτάμι κλήθηκε την επόμενη των εκλογών να μπει σε αυτό το σκηνικό. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που αρνήθηκε...

Όμως το ΠΟΤΑΜΙ έχει ευθύνες και δεν μπορεί να κάνει πως δεν τις βλέπει. Ευθύνες απέναντι στηνχώρα, ευθύνες απέναντι σε όσους ψήφισαν (και είναι η πλειοψηφία όχι μόνο στο εκλογικό σώμα, αλλά και στις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ) ελπίζοντας να μείνει η χώρα στο ευρώ, να υπάρξει συμφωνία με τους ευρωπαίους εταίρους για τη διαχείριση του χρέους, να καταπολεμηθεί η ακραία φτώχεια και η ανεργία, να κτυπηθεί η διαφθορά, να υπάρξει ένα καλύτερο κράτος. Και αν οι τωρινοί υπουργοί δεν ξέρουν ή δεν μπορούν, το ΠΟΤΑΜΙ και ξέρει και μπορεί.

Δεν συζητάμε λοιπόν για την αντικατάσταση κάποιων πρόθυμων ανόητων από κάποιους άλλους αφελείς. Θα συζητούσαμε όμως την συγκρότηση μιας κυβερνητικής πλειοψηφίας, με κορμό φυσικά το ΣΥΡΙΖΑ, στηριγμένης σε ρεαλιστικές προτάσεις και απαλλαγμένης από ιδεοληψίες και ιδεοληπτικούς. Προτάσεις που εξασφαλίζουν το αύριο χτίζοντας το σήμερα και με υπουργούς που είναι, ανεξαρτήτως προέλευσης, οι καλύτεροι στον τομέα τους. Μόνο έτσι θα απαλλαγούμε από ερασιτεχνισμούς και ιδεοληψίες που καταρρακώνουν την εικόνα της «Πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνησης. Μόνο έτσι θα ανατρέψουμε την εικόνα που απογοητεύει τον κόσμο που ψήφισε ενάντια στο παλιό πολιτικό σύστημα για να δει να ξαναζωντανεύουν πολλά από τα χειρότερα χαρακτηριστικά του. Η εμπειρία από τα κυβερνητικά πεπραγμένα του πρώτου τριμήνου δείχνει ότι το ρίσκο δεν προκύπτει από συνειδητή επιδίωξη σύγκρουσης, αλλά από άγνοια κινδύνου που οφείλεται σε απειρία, ερασιτεχνισμό και ελλείψεις σε γνώση, εμπειρία και συντονισμό. Προβλήματα, δηλαδή, που δεν θεραπεύονται με λύσεις τύπου «Αριστερής Παρένθεσης» και παλινόρθωσης των κομμάτων που μας έφεραν και -το κυριότερο- μας κράτησαν εδώ που είμαστε: μια ανάσα πριν την καταστροφή. Και οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι στις 25 Ιανουαρίου η ετυμηγορία οφειλόταν εξίσου στην απέχθεια προς το παλιό κατεστημένο όσο στην προσδοκία σε μια ασαφή «ελπίδα» της άλλης πλευράς.

Σε αυτό τον κόσμο υπόσχεται το ΠΟΤΑΜΙ πως, δίπλα στην σκληρή κριτική, θα προσφέρει πάντα (όπως ήδη κάνει) ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες προτάσεις. Και πως, όταν χρειαστεί, θα βοηθήσει να αρθούν τα αδιέξοδα για να προχωρήσουμε επιτέλους προς την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την οριστική ρήξη με το παλιό πολιτικό σύστημα.