Ας πούμε ότι ο ανασχηματισμός δεν αποδίδει παρά ελάχιστα βραχυπρόθεσμα οφέλη. Η κυβέρνηση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο «σέρνεται» έτσι, μέχρι να έρθει η αναγκαστική προκήρυξη των εκλογών. Ας κάνουμε μια αρχική παραδοχή ότι η ΝΔ τηρεί τις υποσχέσεις της και δεν είναι πλέον πρώτο κόμμα. Ποιος πρέπει να μας «σώσει» (=κυβερνήσει); Ιδού τρία από τα πολλά «σενάρια συνωμοσίας»...
Το αριστερό/«ρομαντικό»
ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Αυτό λέει, σαν ατέρμονη κασέτα, το δογματικό κομμουνιστικό κόμμα (το τελευταίο στην Ευρώπη που θεωρεί ότι μετά το θάνατο του Στάλιν η υπόθεση του κομμουνισμού άρχισε να «χαλάει» – τι περίεργο, την εντελώς αντίθετη άποψη είχαν όλοι οι αξιόλογοι κομμουνιστές που έφυγαν άρον-άρον στη διάρκεια της ιστορίας του). Περίπου το ίδιο λένε, εμμέσως και πιο ήπια, οι διάφορες συνιστώσες του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ – πλην των λεγόμενων «ανανεωτών»: Ο δικομματισμός είναι η πηγή του κακού – και όσο συνεχίζεται τίποτα δεν αλλάζει. Τζιζ, μακριά... «Οι διαχωριστικές γραμμές είναι μεταξύ Αριστεράς και ΠΑΣΟΚ» λένε και οι δύο.
Αφού σχεδιάζονται λοιπόν διάφορες «οικουμενικές» και «κυβερνήσεις του βουνού», τελικά η ανανεωτική αριστερά αρνείται σθεναρά την οποιαδήποτε συνεργασία με «κόμμα εξουσίας». Οι αναποφάσιστοι ή μη ενταγμένοι πολίτες πείθονται, στην πλειοψηφία τους. Η αξιωματική αντιπολίτευση κερδίζει τις εκλογές, αλλά χωρίς αυτοδυναμία. Αδιέξοδο...
Προκηρύσσονται και πάλι εκλογές (ίσως και περισσότερο από μία φορές). Εδώ υπάρχουν τρία γενικά ενδεχόμενα:
Πρώτον, με ένα μαγικό τρόπο, η ΝΔ απειλεί με ακυβερνησία, «εκβιάζει» τελικά ότι αυτή είναι η «δύναμη σταθερότητας», συσπειρώνει το 40% των ψηφοφόρων που θεωρητικά ανήκουν στην παράταξή της και (ακραία και με τη βοήθεια του ΛΑΟΣ) επανακάμπτει! Τα αριστερά κόμματα είναι πολύ ευχαριστημένα, διότι διατηρούν και επαυξάνουν τα ποσοστά τους. Τους χρεώνεται όμως ότι «επανέφεραν» τη δεξιά διακυβέρνηση...
Δεύτερον, το ΠΑΣΟΚ έχει πλέον την υπεροχή, συσπειρώνει τον κόσμο του και επιτυγχάνει την αυτοδυναμία και τη μονοκομματική κυβέρνηση. Τα αριστερά κόμματα «δυστυχούν», διότι το ΠΑΣΟΚ έχει «λεηλατήσει» τους ψηφοφόρους που προορίζονταν για τα ίδια. Η χώρα κυβερνάται από ένα μείγμα παλαιών και νέων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, ενώ αναζητούνται διακαώς πρόσωπα που θα στελεχώσουν τον κρατικό μηχανισμό, στο πνεύμα των ιδεών του Γιώργου Παπανδρέου – αλλά δεν βρίσκονται...
Τρίτον, ο ΣΥΡΙΖΑ πείθεται να συνεργαστεί προεκλογικά με το ΠΑΣΟΚ και παίρνουν μαζί το μπόνους των 50 (πλέον) βουλευτών. Το τι συμβαίνει εδώ, μοιάζει κάπως με το τρίτο σενάριο.
Το απολιτίκ/φιλελεύθερο
Η λαϊκή δεξιά και η αριστερά είναι στην ουσία το ίδιο στην Ελλάδα, οι πρώτοι απλώς θεωρούν ότι η βασιλεία και η χούντα δεν ήταν και τόσο κακό πράγμα» θεωρεί ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος. «Η συντήρηση και η πρόοδος δεν αντιστοιχούν κατ’ ανάγκη στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ – υπάρχουν και στις δυο πλευρές προοδευτικές δυνάμεις» λένε κάποιοι άλλοι. «Κανένας από τους δύο δεν είναι ικανός να λύσει τα προβλήματα της χώρας» απαντούν πολλοί στις δημοσκοπήσεις. «Τέρμα πια αυτή η πολιτική σκηνή και ιδίως τα δύο μεγάλα κόμματα» λένε πολλοί στο ίντερνετ. «Το καινούργιο πρέπει να έρθει από νέους σχηματισμούς» λένε οι (νεο)φιλελεύθεροι.
Εδώ οι διαχωριστικές γραμμές είναι «οριζόντιες», διαπερνούν σχεδόν όλο το πολιτικό φάσμα. Επειδή όμως είναι μάλλον απίθανο να μπορέσει κάποιος νέος σχηματισμός να γιγαντωθεί μέσα στο προσεχές διάστημα ή να οδηγηθούμε σε συνεργασία (στελεχών) ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, το σενάριο αυτό οδηγεί στα εξής:
Διογκώνεται ένα κύμα απόρριψης των παραδοσιακών πολιτικών σχηματισμών, όπως αυτό εκφράζεται στις δημοσκοπήσεις του τελευταίου χρόνου. Οι ψήφοι διασπώνται σε οικολόγους, φιλελεύθερους και άλλους «μικρούς» – αλλά κυρίως υπάρχει πολλή αποχή, λευκό και άκυρο. Όσο πιο πολλές ψήφοι δεν πέφτουν στην κάλπη ή πηγαίνουν σε κόμματα εκτός βουλής (κάτω από 3%), τόσο πιο πολύ ευνοείται το πρώτο κόμμα, σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο. Αντί να προωθηθούν νέα και άφθαρτα πρόσωπα μέσα στους μεγάλους σχηματισμούς (ώστε να «εκτοπίσουν» τους παλιούς), οι «επαγγελματίες πλουτιστές ή καραγκιόζηδες» εκλέγονται όλο και πιο εύκολα, με λιγότερες ψήφους των οπαδών τους.
Γενικά επιστρέφουμε στα τρία ενδεχόμενα του πρώτου σεναρίου – απλώς είναι πιο εύκολες οι εκπλήξεις και οι αναπάντεχες συνεργασίες...
Το αντιδεξιό/«συνεργασιών»
Εδώ οι διαχωριστικές γραμμές είναι καθαρές: Είναι στο κέντρο μεταξύ Δεξιάς και ΠΑΣΟΚ. Το κατανοούν διάφοροι αναποφάσιστοι, ακόμα και οι βενιζελικοί «πρώην» ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, που επιστρέφουν στο μαντρί. Ο Συνασπισμός βλέποντας τα ποσοστά του να «ξεφουσκώνουν» σε κάθε δημοσκόπηση, όσο πλησιάζουν οι εκλογές – και μπροστά στο φόβο να κατηγορηθεί ότι «συνεργεί» σε μια επάνοδο του Αλογοσκούφη στο Υπουργείο Οικονομίας–, υποχωρεί με βαριά καρδιά.
Συνεργάζεται προγραμματικά με το ΠΑΣΟΚ, προκαλώντας τον ενθουσιασμό των δύο τρίτων περίπου των ψηφοφόρων των δύο κομμάτων. Ο νέος «συνασπισμός» στοχεύει και κερδίζει το μπόνους των 50 βουλευτών, αλλά με ποιον αρχηγό; Ο Αλαβάνος απαιτεί τρίτο πρόσωπο, ωστόσο δεν έχει μετρήσει τις δυνάμεις του ακόμα σε εκλογές και δεν μπορεί καν να ισχυριστεί ότι είναι «διψήφιος». (Εάν πάλι έχουν προηγηθεί πρώτες εκλογές σύμφωνα με το πρώτο σενάριο και ο ΣΥΝ αισθάνεται πολύ ισχυρός, τότε τα πράγματα είναι ακόμα δυσκολότερα). Ακόμα κι αν τα βρουν στο πρόσωπο του πρωθυπουργού τα δύο κόμματα δεν συμφωνούν με τίποτε στους επικεφαλής υπουργείων και δημόσιας διοίκησης, με αποτέλεσμα να αλλάξει μόνο ο διοικητής του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Κανένα από τα δύο κόμματα δεν έχει «παιδεία συνεργασίας» και η συμμαχία καταρρέει μέσα σε λίγους μήνες – πίσω στο πρώτο σενάριο, με νέα δεδομένα...
Η κρίσιμη διαφορά είναι αν θα έχει προλάβει να καταγράψει το ποσοστό του ο ΣΥΝ. Κάτι που θεωρείται βέβαιο ότι θα επιδιώξει – τις διπλές εκλογές δεν τις γλιτώνουμε ούτως ή άλλως. Το πιο ενδεχόμενο από τα τρία είναι τελικά το πιο ρεαλιστικό, θα το κρίνετε εσείς...
14°
