Βαδίζουμε την 8η εβδομάδα μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, η ελληνική Βουλή συζητεί το πρώτο νομοσχέδιο, ενώ ο κοινοβουλευτικός έλεγχος μόλις άρχισε. Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμα πολιτικά και οικονομικά αδιέξοδα, τα οποία η ίδια δημιούργησε.
Τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει και πλησιάζει η στιγμή που ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να αποφασίσει να κυβερνήσει: είτε θα υλοποιήσει τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου, την οποία ο ίδιος υπέγραψε, όπως επιθυμεί η πλειοψηφία της κοινής γνώμης (και των ψηφοφόρων ΣΥΡΙΖΑ), είτε θα υπακούσει στα κελεύσματα της εσωκομματικής αντιπολίτευσης και της ιδεοληψίας, εις βάρος των εθνικών ζητημάτων και της οικονομίας.
Κατά τη γνώμη μου, η ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας είναι πρωτίστως πολιτικό, πολιτισμικό και κατόπιν οικονομικό ζήτημα. Να υπενθυμίσω όμως στις αντιευρωπαϊκές φωνές, ότι το πολιτικό και πολιτισμικό ζήτημα σε σχέση με την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας, έχει επιλυθεί με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο 196 χρόνια πριν. Μάλιστα, το ζήτημα γίνεται επίκαιρο ενόψει της επετείου της 25ης Μαρτίου.
Στο οικονομικό επίπεδο, αν και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εκλέχτηκε με βασικό σύνθημα τον τερματισμό της λιτότητας, παρόλα αυτά ακολουθεί πολιτικής σκληρής λιτότητας ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης της ρευστότητας της αγοράς και του παγώματος των επενδύσεων.
Θα αναφέρω χαρακτηριστικά το πάγωμα της εκταμίευσης της τελευταίας δόσης του 2014, το πάγωμα των προγραμμάτων ΕΣΠΑ (σύνολο 26 δις ευρώ), η εφαρμογή πλαφόν στον ELA, το πάγωμα των πιστώσεων για εισαγωγές, τα οποία είναι αποτελέσματα της αύξησης της πολιτικής αβεβαιότητας λόγω της αλλοπρόσαλλης ευρωπαϊκής στρατηγικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑνεξΕλ.
Όλα τα παραπάνω, επηρεάζουν την πραγματική οικονομία και την σπρώχνουν σε μία νέα φάση έντονης αστάθειας και εσωτερικής υποτίμησης, κατά την οποία επηρεάζονται κυρίως οι μικρομεσαίοι, οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι.
Σε αντίθεση με τον ισχυρισμό της ευρωσκεπτικιστικής πλευράς, ότι η ελληνική πλευρά ζημιώνεται από την ένταξή της στην ευρωζώνη, η πραγματικότητα δείχνει μία τελείως διαφορετική εικόνα.
Θα αναφέρω χαρακτηριστικά ότι από την ένταξή της Ελλάδας στην ΕΟΚ (1981), η ελληνική οικονομία έχει ωφεληθεί ουσιαστικά τόσο στο επίπεδο της χρηματοδότησης (ΜΟΠ, πακέτα Ντελόρ, Σαντέρ, ΕΣΠΑ κλπ.), όσο και στο επίπεδο της μεταφοράς τεχνογνωσίας. Αυτή τη στιγμή, η συντριπτική πλειοψηφία του εμπορίου πραγματοποιείται με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ίδιο συμβαίνει και με τη συντριπτική πλειοψηφία του τουρισμού.
Το σημαντικότερο όμως είναι οι θετικές εξελίξεις στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και το πώς θα πρέπει να κινηθεί η ελληνική πλευρά για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία.
Σε αντίθεση με τα επιχειρήματα που αναπτύσσονται ότι δηλαδή το ελληνικό ζήτημα χρέους επηρεάζει συνολικά την ευρωζώνη, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Η ευρωζώνη δείχνει να κινείται σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση από αυτή της Ελλάδας κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην καθοδική πορεία του συνόλου των επιτοκίων των χωρών της ευρωζώνης. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά ότι ενώ το ελληνικό 10ετές κινείται περί το 11%, το αντίστοιχο πορτογαλικό κινείται περί το 1,7%. Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι η Γερμανία δανείζεται με αρνητικά επιτόκια μέχρι τα 8 χρόνια.
Αυτά είναι δείγματα ότι κάτι αλλάζει προς το καλύτερο στην ευρωζώνη. Ακόμα κι αν δεχθούμε ότι η αρχιτεκτονική της έχει σημαντικά ελλείμματα, το ευρωπαϊκό εγχείρημα κάνει βήματα προόδου.
Και θα έλεγα ότι ο νέος πρωθυπουργός της χώρας, εάν επιθυμεί πραγματικά να βοηθήσει την οικονομία και μέσω αυτής να αυξήσει την απασχόληση και να βοηθήσει τους 1.250.000 ανέργους, δεν έχει παρά να αλλάξει στρατηγική, να υλοποιήσει τη συμφωνίας που υπογράφτηκε στις 20 Φεβρουαρίου και τις μεταρρυθμίσεις του e mail Βαρουφάκη, με στόχο την αποκατάσταση της πολιτικής σταθερότητας και την έξοδο στις αγορές
Θα αναφέρω χαρακτηριστικά τις παρακάτω 5 σημαντικές εξελίξεις που υποβοηθούν την οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης, τις οποίες θα πρέπει να εκμεταλλευτεί η ελληνική πλευρά για τη μεγιστοποίηση των οφελών για την ελληνική οικονομία:
• Στο πλαίσιο της αισθητής βελτίωσης των μακρο-οικονομικών μεγεθών της αμερικάνικης οικονομίας και της επικείμενης αύξησης των επιτοκίων δολαρίου, το ευρώ έχει υποτιμηθεί σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ σε ποσοστό που πλησιάζει το 25%, κι αυτό σε λιγότερο από ένα χρόνο (από 1,3931 το Μάιο του 2014 σε 1,482 αυτές τις ημέρες). Με αυτό τον τρόπουποβοηθούνται οι εξαγωγές, με θετικές επιπτώσεις στην παραγωγή και στην απασχόληση, γιατί μέσω της υποτίμησης τα προϊόντα της ευρωζώνης (άρα και τα ελληνικά γίνονται πιο ανταγωνιστικά.
• Η τιμή του πετρελαίου (Brent) από $110 το βαρέλι που ήταν τον Ιούνιο του 2014 έχει μειωθεί περί τα $50 το βαρέλι αυτές τις ημέρες. Επειδή η ευρωζώνη (και η Ελλάδα) είναι εισαγωγέας ενέργειας, η μείωση της τιμής του πετρελαίου ευνοεί το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, και το κόστος παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό μειώνεται και το κόστος μετακίνησης/θέρμανσης των πολιτών με άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
• Ξεκίνησε το πρόγραμμα Ντράγκι, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ύψους 1,1 τρις ευρώ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016. Αυτό έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους δανεισμού σε ιστορικά χαμηλά. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά ότι η Γερμανία δανείζεται με αρνητικά επιτόκια μέχρι τα 8 χρόνια, ενώ η Πορτογαλία μπορεί και δανείζεται για 10 χρόνια με επιτόκιο 1,584%. Γίνεται αντιληπτό ότι το νέο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων που δημιουργείται, είναι εξαιρετικά ευνοϊκό για το δανεισμό του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
• Προχωρούν οι συζητήσεις για το επενδυτικό πρόγραμμα Γιουνκέρ, συνολικού ύψους 315 δις ευρώ, από το οποίο η Ελλάδα επιδιώκει επενδύσεις ύψους 12-15 δις ευρώ. Το πρόγραμμα αφορά την υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο την προσέλκυση νέων επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Το σημαντικό στοιχείο του προγράμματος είναι ότι το μεγαλύτερο τμήμα της χρηματοδότησης δεν θα γίνει από τους κρατικούς προϋπολογισμούς αλλά από τον ιδιωτικό τομέα μέσω χρηματοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, μέσω της έκδοσης ευρωομολόγων ειδικού σκοπού.
• Η προοπτική δημιουργίας ευρωστρατού, η οποία ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον κ. Γιουνκέρ, όχι μόνο αναβαθμίζει γεωπολιτικά την Ελλάδα για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, αλλά αποτελεί ένα ακόμα βήμα για την εμπέδωση της ασφάλειας στην περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εγκατάσταση στην ελληνική επικράτεια μίας σειράς διοικητικών, αμυντικών δραστηριοτήτων πανευρωπαϊκής εμβέλειας, το οποίο θα είναι μία εξέλιξη που θα δημιουργήσει σημαντική οικονομική δραστηριότητα και θέσεις εργασίας.
Όλα τα παραπάνω διαμορφώνουν ένα εξαιρετικά ευνοϊκό πλαίσιο για τα ελληνικά συμφέροντα, τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και οικονομικό. Κι αυτό γιατί δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη μεγέθυνση της πίτας, η οποία αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για τη δίκαιη μοιρασιά της, σύμφωνα με το εκάστοτε πολιτικό πρόγραμμα των κομμάτων/κυβερνήσεων.
Η μπάλα βρίσκεται τώρα στην ελληνική πλευρά για να αποφασίσει το δρόμο που θα ακολουθήσει.
