Έχει μόλις εκλεγεί ο Ομπάμα, έχουν ανακοινωθεί τα αποτελέσματα, τα Μέσα Ενημέρωσης μεταδίδουν πως το πιο εντυπωσιακό είναι αυτή η κραυγή που ακούγεται από το στάδιο στο Σικάγο, από κάθε πόλη και χωριό της Αμερικής, μια ανθρώπινη κραυγή ανακούφισης, η περίοδος Μπους τελείωσε. Συζήτηση στην ελληνική τηλεόραση, στα πάνελ η αναπόφευκτη «προοδευτικιά» φωνή, πλήρης ελληνικής αυταρέσκειας: Τσσςςς, τι να μας πούνε τώρα οι Αμερικάνοι, σε μας τα λένε αυτά, λες και δεν ξέρουμε, όλοι ίδιοι είναι, το κατεστημένο, τα συμφέροντα, σιγά την αλλαγή, σώθηκαν… Την άλλη μέρα γράφουν, «η βιτρίνα ανακαινίστηκε». Γράφουν, «όσοι αποθεώνουν τον Ομπάμα ορμώνται εκ του πονηρού». Ε, ναι, ως γνωστόν όσοι δεν είναι μαζί τους, είναι πράκτορες της CIA, όργανα της αντίδρασης, «ορμώνται εκ του πονηρού».
Τι δυστυχία να μην μπορείς να συμμεριστείς τη χαρά ενός ολόκληρου πλανήτη. Να μην καταλαβαίνεις τι σημαίνει να ακούγονται στην πανηγυρική συγκέντρωση του Σικάγου οι U2, “it’s a beautiful day”, εκεί που τόσα χρόνια ακούγονται στρατιωτικά εμβατήρια. Τι σημαίνει η πρώτη κυρία να λέει γελώντας είμαι ένα στατιστικό λάθος, ένα μαύρο κορίτσι από τη λάθος πλευρά του Σικάγου στον Λευκό Οίκο. Και ο νέος πρόεδρος να λέει, είμαι ένας ημίαιμος πρόεδρος. Τίποτα δεν σημαίνουν όλα αυτά, όλοι ίδιοι είναι; Ο Πολ Κρούγκμαν, ο πρόσφατα βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος, στο φετινό βιβλίο του «Η συνείδηση ενός προοδευτικού», βήμα-βήμα, αναλύει τη διαφορά ανάμεσα στην οκταετία Μπους και την προηγούμενη προεδρία του Κλίντον. Εξηγεί πώς και με ποιες πολιτικές επιλογές κατεδαφίστηκε το κοινωνικό κράτος, καταστράφηκε η οικονομία, αυξήθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες. Ο Μπους παρέλαβε μια οικονομία με 700 δισεκατομμύρια δολάρια περίσσευμα και παρέδωσε μια οικονομία χρεοκοπημένη με 1 τρις έλλειμμα. Μόνο φέτος χάθηκαν 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η διακυβέρνηση Μπους δεν ήταν μια απλώς κακή κυβέρνηση, μια απλώς συντηρητική κυβέρνηση. Στα χρόνια Μπους η Αμερική παραδόθηκε στη φανατισμένη, εξτρεμιστική νεοδεξιά, με όλα τα γνωστά αποτελέσματα. Το “change we need” ήταν απαραίτητο, θα γινόταν κατά πάσα πιθανότητα και με τη Χίλαρι, οι Δημοκρατικοί θα νικούσαν στις εκλογές. Η προσφορά του Ομπάμα ήταν το “yes, we can”, η μαζική συμμετοχή, η ελπίδα, η επιστροφή της πολιτικής.
Πριν αρκετό καιρό σε μια συνέντευξή του ένας Αμερικανός συγγραφέας έλεγε: Τον καιρό του Κλίντον, μας εκνεύριζαν οι Μπιλ Γκέιτς και τα παιδάκια με τις εταιρείες πληροφορικής που έμπαιναν στη Wall Street και πλούτιζαν με τις dot.com φούσκες. Και ήρθε ο Μπους για να δούμε όλους αυτούς να τους αντικαθιστούν οι βιομηχανίες οπλικών συστημάτων και η Χαλιμπάρτον και οι εταιρείες ασφαλείας που νοικιάζουν μισθοφόρους. Τον καιρό του Κλίντον μας εκνεύριζαν οι ηθοποιοί της βιομηχανίας του θεάματος και το λαμπερό lifestyle του Χόλιγουντ που υποστήριζαν τους Δημοκρατικούς. Και αυτοί αντικαταστάθηκαν με στρατιωτικούς, τηλεοπτικούς ιεροκήρυκες και την Ένωση για την προστασία της οπλοφορίας. Μας εκνεύριζε η πολιτική ορθότητα της Χίλαρι που καλούσε φεμινίστριες και λεσβίες στον Λευκό Οίκο. Τώρα στον Λευκό Οίκο πήγαιναν οι ομάδες που λιντσάριζαν τους γιατρούς που έκαναν αμβλώσεις, οι επιτροπές που απαγόρευαν τη διδασκαλία του Δαρβίνου στα σχολεία, οι θρησκόληπτοι και οι απατεώνες. Κι έτσι γίναμε πιο σοφοί, καταλάβαμε τις πολιτικές διαφορές, γίναμε λιγότερο αυτάρεσκοι.
Βέβαια, δεν είναι πολύ σημαντικά όλα αυτά, δεν είναι ο τέλειος κόσμος αυτός που θα φέρει η εποχή Ομπάμα, δεν είναι ο Παράδεισος, η τελική λύση. Όσοι όμως έχουν Σχέδιο, με κεφαλαίο Σίγμα, για τον Παράδεισο, φέρνουν κατευθείαν την κόλαση. Αυτό τουλάχιστον μας το έμαθε ο 20ός αιώνας.
Πώς γίνεται να τα καταλαβαίνουν όλα αυτά οι Αμερικάνοι και να πηγαίνουν στις κάλπες με μια συμμετοχή που έχει να συμβεί 100 χρόνια; Να τα καταλαβαίνει ακόμα και ο Μάικλ Μουρ, που παλιότερα ψήφιζε Νέιντερ ενώ τώρα δίνει όλες τις δυνάμεις του για να τελειώσει η εποχή Μπους, να χαίρονται ακόμα και συντηρητικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την ήττα των ρεπουμπλικανών, και στην Ελλάδα οι δικοί μας να αγωνιούν μήπως παρασυρθούμε και δεν καταλάβουμε ότι Μπους και Κλίντον και Ρίγκαν και Κένεντι όλοι ίδιοι είναι; Είναι σίγουρα ο «δικομματισμός», αυτή η κατασκευή που έχει αντικαταστήσει την πολιτική. Εξομοιώνουν τον Ομπάμα με τον Μπους για να μη χαλάσει το λογικό σχήμα στο οποίο έχουν στηρίξει την πολιτική τους επιβίωση. Είναι όμως, νομίζω, κάτι βαθύτερο απ’ αυτό.
Στην πραγματικότητα, είναι οι νέοι συντηρητικοί, οι δικοί μας «παλιοί». Αυτοί που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έζησαν τη μεταπολίτευση, κάπως βολεύτηκαν και φοβούνται κάθε αλλαγή που μπορεί να τους ξεβολέψει. Δεν μπορούν βέβαια να το πουν έτσι ωμά, γι’ αυτό μεταμφιέζονται. Δεν είναι ότι δεν θέλουν αλλαγές, απλώς να, αυτοί παλεύουν για τη μεγάλη Αλλαγή, τον ιδανικό κόσμο, τη δίκαιη κοινωνία, όλα τα άλλα είναι ημίμετρα, βιτρίνες, τα σαξόφωνα του Κλίντον, το χρώμα του Μπάρακ. Κι ως τότε, καλά είμαστε εδώ, ο καθένας στο ρόλο του. Στ’ αλήθεια οι ρελάνς επαναστατικότητας κρύβουν την απέχθειά τους για τις καθημερινές αλλαγές στην αληθινή ζωή. Μ’ αυτή την έννοια, ο Μπάρακ Ομπάμα, ο μιγάς, ο μετανάστης, με την ψήφο του 70% των νέων, με τη χρηματοδότηση από το πλήθος κι όχι την κρατική, με τις δομές αυτοοργάνωσης, τη χρήση του Διαδικτύου, είναι πράγματι εχθρός τους. Γιατί ο δικός τους ριζοσπαστισμός, ο ελληνικός, είναι ο ριζοσπαστισμός των βολεμένων.
7°
