Λίγος αντιγερμανισμός ακόμη

Τα σχόλια και οι έντονες αντιδράσεις στην ιστοσελίδα της Athens Voice και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το άρθρο μου Αντιγερμανισνός: 5 μεγάλα ψέματα με προκαλούν να επανέλθω στο ζήτημα. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο ότι υπάρχουν συμπολίτες μας που θεωρούν υπεύθυνη την Γερμανία για την ελληνική χρεοκοπία, όταν μέσα σε λίγα χρόνια το κράτος διπλασίασε τις δαπάνες του, χωρίς να ανεβάσει τα έσοδά του, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος από τα 180 δισ. που ήταν το 2004 να εκτοξευτεί στα 300 το 2009.

Αντί να στραφούμε εναντίον της κυβέρνησης Καραμανλή (που εκτίναξε το χρέος )και όσων δημαγώγησαν για να πάρουν την εξουσία μέσα στην κρίση υποσχόμενοι παροχές, αντί να δούμε τις επιπτώσεις από τις μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν (όπως στο ασφαλιστικό που στοίχισε 200 δισ. από το 2000 έως το 2014) πολλοί από μας θέλουν να νομίζουν ότι τα αίτια της κατάντιας μας βρίσκονται σε ξένα κέντρα. Ενοχοποιούν τις γερμανικές εξαγωγές αντί να αναρωτηθούν για το πώς παρότι η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας κατέρρεε, εμείς ζούσαμε όλο και καλύτερα χάρη στα δανεικά που μοίραζε το κράτος.

Ήταν σαν ένας μαγαζάτορας που ενώ ο τζίρος του μαγαζιού του έπεφτε, καθώς οι ανταγωνιστές του ήταν φθηνότεροι, εκείνος από τη μια μεριά αύξανε κι άλλο τις τιμές χάνοντας περισσότερους πελάτες και από την άλλη αποκτούσε πολυτελείς καταναλωτικές συνήθειες παίρνοντας δάνεια. Όταν το πάρτι τέλειωσε του έφταιγαν οι άλλοι μαγαζάτορες που ήταν συγκρατημένοι και φυσικά οι τράπεζες.

Υπάρχουν συμπολίτες μας που ακόμη θεωρούν τον δανεισμό από τον μηχανισμό στήριξης τοκογλυφικό. Όταν η προηγούμενη κυβέρνηση βγήκε στις χρηματαγορές τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ την κατηγορούσαν -σωστά- ότι αφήνει τα χαμηλά επιτόκια του μηχανισμού και δανείζεται ακριβά από τις αγορές. Αν ο μηχανισμός είναι τοκογλυφικός γιατί η σημερινή κυβέρνηση παρακαλάει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση; Μέχρι χθες τους κατηγορούσαμε επειδή μας δάνειζαν, τώρα τους κατηγορούμε γιατί δεν μας δανείζουν.

Ένας άλλος δημοφιλής ισχυρισμός είναι ότι όλα έγιναν για να σωθούν οι γερμανικές τράπεζες. Μάλιστα η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (3-2-14) είχε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα με τίτλο «Αποκάλυψη: Το γαλλογερμανικό κόλπο με τα ελληνικά ομόλογα» στο οποίο ανέφερε ότι ενώ η Γερμανία και τη Γαλλία είχαν υποσχεθεί στο ΔΝΤ το 2010 ότι οι τράπεζές τους θα κρατούσαν τα ελληνικά ομόλογα, η υπόσχεση αυτή δεν τηρήθηκε. Το δημοσίευμα δεν διευκρινίζει με ποιον τρόπο τα δύο κράτη θα μπορούσαν να υποχρεώσουν τις ιδιωτικές τράπεζές τους να εφαρμόσουν τη συμφωνία.

Όμως ΤΑ ΝΕΑ στο ίδιο δημοσίευμα παρουσίασαν έναν πίνακα που διαψεύδει τα παραπάνω, αφού δείχνει καθαρά ότι σε αντίθεση με τις γαλλικές τράπεζες οι γερμανικές κράτησαν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος από τα ελληνικά ομόλογα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι και οι τράπεζες που ξεφορτώθηκαν τα ομόλογα πριν το κούρεμα δεν απέφυγαν τις ζημιές, καθώς τα πούλησαν σε πολύ χαμηλότερη τιμή από αυτή που τα είχαν αποκτήσει. Η ΕΚΤ, που τα αγόρασε τότε πολύ φθηνά, είχε κέρδη τελικά. Κέρδη τα οποία οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης που συγκροτούν την ΕΚΤ, τα επιστρέφουν εθελοντικά στην Ελλάδα. Μιλάμε για τέτοια… τοκογλυφία.

Στην αντιγερμανική ατζέντα κυρίαρχη θέση έχει και το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου. Δεν μπορεί να γίνει σε αυτό το κείμενο η ανάλυση των νομικών και ηθικών πλευρών της υπόθεσης. Θα πρέπει όμως να σταθούμε σε ορισμένες παράπλευρες όψεις του ζητήματος. Η πρώτη έχει να κάνει με τους χαρακτηρισμούς επαχθές και επονείδιστο που αποδόθηκαν στο ελληνικό χρέος.

Ήταν πολύ αγαπητή στη χώρα μας η θεωρία που έλεγε ότι δεν πρέπει να εξοφλήσουμε το χρέος διότι αυτό ήταν επαχθές και επονείδιστο, σαν αυτό να είχε αναληφθεί από δικτάτορες και χρησιμοποιήθηκε εναντίον του λαού, σαν να επρόκειτο, για παράδειγμα, για τα δάνεια του καθεστώτος Καντάφι. Όμως το ελληνικό χρέος δημιουργήθηκε από δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και οι ελλειμματικοί προϋπολογισμοί εγκρίνονταν από τη βουλή. Μάλιστα, οι αντιπολιτεύσεις ζητούσαν ακόμη μεγαλύτερες δαπάνες, χωρίς να ενοχλούνται από το γεγονός ότι οι δαπάνες αυτές καλύπτονταν από δανεικά. Ο Πάνος Καμμένος, που πρωτοστατεί στα περί επαχθούς χρέους, ήταν όλα αυτά τα χρόνια βουλευτής καθώς και υπουργός στις κυβερνήσεις Καραμανλή.

Εδώ προκύπτει μια μεγάλη αντίφαση: Ενώ τα δικά μας χρέη που δημιουργήθηκαν πρόσφατα από δημοκρατικές κυβερνήσεις τα θεωρούμε επαχθή και δεν θέλουμε –ή μάλλον δεν θέλαμε- να τα πληρώσουμε, δεν θεωρούμε επαχθή και απαιτούμε να πληρωθούν τα χρέη που ανέλαβε το δικτατορικό ναζιστικό καθεστώς πριν 70 χρόνια.

Η ανακίνηση του ζητήματος των γερμανικών αποζημιώσεων έγινε από την κυβέρνηση για να ενισχυθούν τα αντιγερμανικά αισθήματα του λαού με σκοπό να κρυφτεί η πλήρης διάψευση του προεκλογικού λόγου των κομμάτων που τη συγκροτούν. Ο Αλέξης Τσίπρας προεκλογικά δήλωνε ότι «δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο να πει όχι ή Μέρκελ» και έταζε παροχές 12 δισ. που υποτίθεται ότι θα ήταν χρήμα που θα έπεφτε στην αγορά για να ξεπεραστεί η κρίση.

Αντί για χρήμα στην αγορά έχουμε εσωτερική στάση πληρωμών, ενώ τα περί διαγραφής χρέους έχουν εντελώς ξεχαστεί. Για να μη φανεί ότι φταίνε αυτοί που εξαπάτησαν τον κόσμο, πρέπει να φανεί ότι φταίνε και πάλι οι Γερμανοί. Οι γερμανικές αποζημιώσεις και η ναζιστική κατοχή, ζητήματα με μεγάλο ιστορικό και συναισθηματικό βάρος, γίνονται εργαλείο για την παραπλάνηση των πολιτών. Πρόκειται, εκτός των άλλων, για ένα ακόμη ανήθικο εγχείρημα των ηθικολόγων.