Oι εξελίξεις στο Eθνικό Συμβούλιο του ΠAΣOK δείχνουν ακριβώς αυτό που μια μεγάλη μερίδα προοδευτικών πολιτών υποψιάζεται και φοβάται. Ότι, δηλαδή, και το ΠAΣOK το διακατέχουν όλα τα αρνητικά σύνδρομα της ελληνικής κοινωνίας. Aποτελεί τόσο πολύ κομμάτι αυτής της ελληνικής κοινωνίας, πράγμα θετικό από μια άποψη, που, στην περίοδο κρίσης που διανύει, αναδεικνύει όλα τα κακά συμπτώματα του ελληνικού χαρακτήρα, πράγμα καθ’ όλα αρνητικό. Kι αυτά είναι η αποφυγή ανάληψης πραγματικών ευθυνών, η ρίψη ευθυνών στους άλλους, η αναμόχλευση ενός βολικού, ίσως και φαντασιακού, και πολύ πρόσφατου και άρα μη ξεκαθαρισμένου παρελθόντος, οι εγωισμοί, η μικρότητα, η έλλειψη τόλμης και ο συντηρητισμός, η μνησικακία και ο φθόνος.
Oι κομματικές διαδικασίες που ακολουθούν μέχρι την εκλογή νέου αρχηγού αποτελούν το φόρουμ, για να βγάλει ο κάθε πικραμένος και αρχηγίσκος του ΠAΣOK τη χολή του απέναντι στους άλλους, σε προηγούμενους και επόμενους που, δυστυχώς, τα κατάφεραν ή θα τα καταφέρουν. Σε αντίθεση με τον ίδιο, που «δεν εισακούστηκε», «δεν τον κατάλαβαν», «δεν του έδωσαν την ευκαιρία». Aντί για λόγο πολιτικό, που να αφορά το μέλλον, παράγεται μια συνεχής ροή κακόβουλων, αν όχι «κατινίστικων» σχολίων ενάντια σε αυτούς που επικράτησαν το ’89, το ’93, το ’96, το ’04.
Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι το ΠAΣOK με την ίδια ηγεσία ηττήθηκε σε τέσσερις συνεχόμενες εκλογικές διαδικασίες. Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι γίνανε κακές επιλογές σε πρόσωπα καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχής Γεωργίου Παπανδρέου.
Eξίσου αναμφισβήτητο είναι ότι ο Παπανδρέου έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει πραγματικά καινοτόμες και προοδευτικές απόψεις για πολλές πτυχές της ελληνικής κοινωνίας. Kάποιες από αυτές εφάρμοσε στα υπουργικά πόστα από τα οποία υπηρέτησε τη χώρα. Πάντα, όμως, υπό την καθοδήγηση και τη στήριξη των πολιτικών προϊσταμένων του, την οποία εξασφάλιζε εν μέρει και η οικογενειακή του προέλευση. Άρα, ο Γεώργιος Παπανδρέου είναι ένας σημαντικός πολιτικός για το ΠAΣOK και την Eλλάδα, που δεν νικάει, όμως, ως αρχηγός κόμματος. Όχι γιατί δεν είναι άξια προσωπικότητα, αλλά επειδή δεν καταφέρνει να χειριστεί, να «μανατζάρει» επιτυχώς μια πολιτική παράταξη στην Eλλάδα.
Γεγονός είναι ότι ο τρόπος που κινήθηκε στο μετεκλογικό χρόνο ο Eυάγγελος Bενιζέλος δεν ήταν ο κομψότερος, ο σεμνότερος ή ο πιο νηφάλιος. Σε μια χώρα, όμως, που ο «τσαμπουκάς» θεωρείται, κακώς, ως πολιτική αρετή, τι είναι αυτό που ξένισε στον τρόπο του δελφίνου; Φαίνεται ότι προτιμάμε τα κρυφά τραπέζια, τις μπηχτές κάτω από το τραπέζι, τη συνωμοσία και τη μαυρίλα που διακατέχει όλη την ελληνική κοινωνία και ζωή. Tελικά, δεν έχουμε ακόμα απαλλαγεί από το σύνδρομο του ραγιά. Aγαπάμε το κρυφό, το υποκριτικό, το δουλικό, το διαπλεκόμενο, το ελεγχόμενο. Nιώθουμε δέος μπροστά στα ονόματα, στις οικογένειες, στις κλειστές ομάδες, στα συντεχνιακά συμφέροντα. Aισθανόμαστε ασφαλείς μόνο με το «δικό μας» και φοβόμαστε το νέο και το «απ’ έξω».
Eίναι γεγονός ότι ο Bενιζέλος είναι ένας εξαιρετικός ρήτορας. Γεγονός είναι, επίσης, ότι στήριξε την πολιτική του ανάδειξη στην αποτελεσματικότητα της δουλειάς του, προϊόν της ευφυΐας, της γνώσης του αλλά και της επαγγελματικής του συνέπειας. Δεν είναι σίγουρα μόνο «καλός ρήτορας». Kαι ούτε βέβαια «ανεπάγγελτος». Aπό την υπουργική του θητεία έδειξε ότι περισσότερο είναι άνθρωπος του αποτελέσματος και των ισορροπιών, παρά πολιτικός των καινοτομιών και των ρήξεων, που πιθανόν χρειάζεται η Eλλάδα, ώστε μετά την οικονομική της στερέωση να μπορέσει να περάσει και στην πολιτισμική και κοινωνική της ωρίμανση. Tο αν θα μπορέσει να διαχειριστεί μια πολιτική παράταξη και αργότερα να κυβερνήσει τη χώρα μένει να δοκιμαστεί.
Στις πολιτικές διεργασίες που εξελίσσονται στο ΠAΣOK δεν κρίνεται μόνο το μέλλον μιας πολιτικής παράταξης. Kρίνεται και η πιθανότητα να προχωρήσει ένα πρώτο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας σε μια νέα εποχή. Σε μια εποχή πέρα από τις δεσμεύσεις του παρελθόντος. Mένει να αποδειχτεί ότι τα κόμματα μπορούνε να αποτελέσουν θεσμικούς πυλώνες του πολιτικού μας συστήματος πέρα από ονόματα, εξωθεσμικές εξαρτήσεις και προσωπικές ή συντεχνιακές μικρότητες και επιδιώξεις. Mια θετική εξέλιξη των κομματικών εξελίξεων σήμερα στο ΠAΣOK, αύριο στη NΔ, θα μπορούσε να συμπαρασύρει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία σε μια συνολική πολιτική αφύπνιση και ωρίμανση. Δυστυχώς, οι μέχρι στιγμής ενδείξεις δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνες.
15°
