ΠΑΣΟΚ, στο δρόμο για το Συνέδριο

Στο ΠΑΣΟΚ του 4,68%, οι προσδοκίες για μια ανάταξη στην πορεία προς το Συνέδριο, στις 15 Μαΐου, δεν είναι και τόσο υψηλές. Ακόμα και οι απόψεις για το τι πρέπει και τι μπορεί να γίνει για την ανασύνταξη του κινήματος διαφέρουν, συχνά παρασάγγας, ανάμεσα στα ηγετικά στελέχη του κόμματος.

O ίδιος ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εκτιμά ότι θα υπάρξουν ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα, εξαιτίας των χειρισμών της κυβέρνησης και της επιδείνωσης των σχέσεων με τους εταίρους. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο κ. Ευ. Βενιζέλος εκτιμά ότι το Συνέδριο του Μαΐου δεν θα γίνει. Αλλά σε κάθε άλλη περίπτωση, το σενάριο της ανασυγκρότησης του ΠΑΣΟΚ συνδέεται άμεσα με τρεις παραμέτρους: την ανάδειξη νέας ηγεσίας, τη διατύπωση ενός σύγχρονου προγραμματικού λόγου και, ακόμη, την οριοθέτηση της κατεύθυνσης για πιθανές συμμαχίες.

Αυτές είναι οι παράμετροι που καθορίζουν τα τελευταία 24ωρα το εύρος ενός έντονου παρασκηνίου, που αναδεικνύει ως κομβικό σημείο το πρόβλημα της διαδοχής: ο Ευ. Βενιζέλος θα αποχωρήσει, αλλά ποιος θα είναι ο νέος ηγέτης ενός κόμματος για το οποίο απαιτείται πλέον όχι μόνο απλό λίφτινγκ αλλά ριζική μετάλλαξή του;

Ήδη τα ονόματα που ακούγονται δεν είναι και λίγα. Η κ. Φώφη Γεννηματά διεκδικεί την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ, αλλά παρών δηλώνει και ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος. Ενδιαφέρουσα είναι και η πρόθεση του κ. Οδυσσέα Κωνταντινόπουλου να είναι απέναντι σε ονόματα με πολυετή θητεία στα ηγετικά κλιμάκια του ΠΑΣΟΚ αλλά και σε κρατικά αξιώματα, στην πορεία όχι μόνο της ανόδου αλλά και της πτώσης. Υπάρχουν και άλλα ονόματα της νεότερης γενιάς που παίζουν, όπως του ευρωβουλευτή κ. Νίκου Ανδρουλάκη, του Κυρ. Πιερρακάκη, χωρίς πάντως να διευκρινίζεται ποιες θα είναι οι τελικές προθέσεις τους.

Το φάσμα των υποψηφίων, ωστόσο, στενεύει από την ώρα που ήδη στο ΠΑΣΟΚ υπάρχει μεγάλη αντίδραση στο σενάριο να υπάρχει ένα καθεστώς δυαρχίας στη μετά το συνέδριο εποχή: να εκλεγεί, δηλαδή, ως πρόεδρος κάποιος από τη «γενιά των 30ρηδων» που να μην είναι βουλευτής ώστε να αναλάβει ο κ. Βενιζέλος την αντιπολιτευτική τακτική κατά της κυβέρνησης ως επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος.

Για την επιδίωξη αυτή υπάρχει πληθώρα αντιδράσεων, καθώς τόσο στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ όσο και στα περιφερειακά στελέχη το ρεύμα αντίθεσης σε σενάρια δυαρχίας είναι πολύ ισχυρό. «Συλλογικότητα ναι, δυαρχία όχι» είναι η κοινή απαίτηση στελεχών κυρίως νεότερης ηλικίας.

Η υποψηφιότητα, στο πλαίσιο του Συνεδρίου, της κ. Φώφης Γεννηματά συναντά επίσης πολλές ενστάσεις καθώς η κόρη του αείμνηστου Γιώργου Γεννηματά κατά πολλούς εκφράζει μια «ρετρό» επιστροφή στην εποχή του Ανδρέα και άλλων στελεχών της εποχής της παντοδυναμίας του Κινήματος. Παράλληλα, πολλοί θεωρούν ότι η κ. Γεννηματά θα ευνοούσε, εφόσον κέρδιζε τις εκλογές, μια πιθανή προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ σε επίπεδο κυβερνητικών συμμαχιών. Αλλά και η εμμονή της κ. Γεννηματά να διεξαχθεί πρώτα η εκλογή νέου Προέδρου και μετά το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ προκάλεσε ισχυρά «αντισώματα» στο κομματικό δυναμικό.

Απέναντι σε αυτή την προοπτική, και εφόσον ο κ. Λοβέρδος αν και δηλώνει παρών τελικά ενδέχεται να μην είναι υποψήφιος για την προεδρία, πυκνώνουν οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις των νεότερων στελεχών για την ανάδειξη μιας δυνατής υποψηφιότητας και όχι ενός μωσαϊκού υποψηφίων, που θα έδινε το πλεονέκτημα στην κ. Γεννηματά να είναι ο νικητής στη μάχη της διαδοχής. Στο παρασκήνιο, στελέχη όπως ο Οδ. Κωνταντινόπουλος, ο Νίκος Ανδρουλάκης, η Εύα Καϊλή και πάνω από 60 μέλη της ΚΕ, πρώην βουλευτές και ευρωβουλευτές, αναζητούν κοινούς τόπους, εκτιμούν πως έφτασε η ώρα για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα που θα καλύψει το χώρο του Κέντρου και θα αντλήσει εκ νέου δυνάμεις από το μεσαίο χώρο. Αυτό που θα μετρήσει πρωτίστως είναι η άρθρωση ενός καινοτόμου πολιτικού λόγου που θα θίξει θέματα ταμπού, όπως η άρση της μονιμότητας των δημόσιων υπαλλήλων, με παράλληλη θέσπιση κριτηρίων μοντέρνας αξιολόγησης, η συζήτηση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Από την άποψη αυτή δεν αποκλείεται οι διεργασίες αυτές να οδηγήσουν σε ενίσχυση της υποψηφιότητας του Οδ. Κωνσταντινόπουλου, που άλλωστε επανεκλέχτηκε βουλευτής σε εξαιρετικά αντίξοες για το ΠΑΣΟΚ συνθήκες σε μια δύσκολη εκλογική περιφέρεια, αυτή της Αρκαδίας. Συνεπώς αποδυναμώνεται με αυτή την υποψηφιότητα και ο κίνδυνος της δυαρχίας. Ο Οδ. Κωνταντινόπουλος ενστερνίζεται την άποψη ότι χρειάζεται ένας νέος κώδικας επικοινωνίας με τους πολίτες, με προτάσεις για την αναμόρφωση του κράτους, αλλά και στην κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.\

Άλλωστε ο ίδιος υπογραμμίζει το γεγονός ότι κατά το εξάμηνο που θήτευσε ως υφυπουργός Ανάπτυξης, η απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας το 94,6%. Ο κ. Κωνσταντινόπουλος φαίνεται να συγκλίνει με τις απόψεις και άλλων στελεχών που ζητούν επίμονα ενόψει του Συνεδρίου δύο προϋποθέσεις: η εκλογή αρχηγού να είναι ακόλουθο και όχι προηγούμενο της συζήτησης θέσεων και προγραμματικού λόγου για το νέο κόμμα, ενώ αυτή πρέπει να γίνει από τη βάση με γνώμονα τα μητρώα μελών και μόνο. Πάντως οι διαβουλεύσεις της νεότερης γενιάς στελεχών του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να μην αποκλείουν και πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ενός ευρύτερου σχήματος στο χώρο της Κεντροαριστεράς – πάντως ο κ. Κωνταντινόπουλος θεωρεί πως απαιτείται ένας νέος πολιτικός φορέας που θα δώσει δυναμικό παρών στη διεκδίκηση του χώρου του Κέντρου, καθώς οι συνθήκες τώρα διαμορφώνονται για πρώτη φορά μετά από καιρό ευνοϊκές: η μεν ΝΔ, που άντλησε ψηφοφόρους από το ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια, δείχνει να έχει μεγάλα αδιέξοδα και να κλίνει επί δεξιά... Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ, εάν θέλει να κερδίσει το χώρο αυτό και να παίξει ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης Κεντροαριστεράς, θα πρέπει να κόψει τον ομφάλιο λώρο με το ισχυρό εντός των κομματικών τειχών «Αριστερό Ρεύμα», κάτι που σήμερα φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Άλλωστε ο κ. Κωνσταντινόπουλος ανήκει στην ομάδα των στελεχών που ασκούν σκληρή κριτική στις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και στον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά. Θυμίζει πως οι επιλογές του Ν. Κοτζιά στο Υπουργείο Εξωτερικών και του Π. Καμμένου στο Άμυνας είναι δικές του. Όσο για το ενδεχόμενο αναζήτησης συμμαχιών, φαίνεται πως ο εκ των υποψηφίων για την προεδρία διατηρεί δίαυλο επικοινωνίας με το Ποτάμι, συνομιλεί με παράγοντες και προσωπικότητες εκτός των τειχών, ενώ φαίνεται να έχει τη στήριξη αρκετών παραγόντων που πριν από ενάμιση χρόνο είχαν πρωτοστατήσει στη συγκρότηση της «Ελιάς».

Οι διεργασίες αυτές βεβαίως βρίσκονται στον αντίποδα των επιλογών της κ. Γεννηματά, που κινείται σε διαφορετική πολιτική συχνότητα. Όχι μόνο γιατί στελέχη που την υποστηρίζουν δεν θα απέκλειαν μια προσέγγιση με τον Γιώργο Παπανδρέου, αλλά γιατί ακούγεται στο παρασκήνιο πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιθυμούσε την κ. Γεννηματά στο πηδάλιο του ΠΑΣΟΚ καθώς υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία μελλοντικών προσεγγίσεων...

Κοντολογίς, η περιπλοκότητα των σχέσεων στην πορεία προς το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ είναι αντιστρόφως ανάλογη του συρρικνωμένου εκλογικού του ποσοστού, αλλά όχι χωρίς σημασία για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς και τις μελλούμενες πολιτικές διεργασίες στη χώρα.