Δένδιας: Αυτό είναι το νέο δόγμα αποτροπής «Ασπίδα του Αχιλλέα» - Σε νέα εποχή οι Ένοπλες Δυνάμεις

Νέα πολεμικά πλοία για τον ελληνικό Στόλο, προηγμένος δορυφόρος και δυνατότητες στον κυβερνοχώρο είναι μερικά από τα εξοπλιστικά προγράμματα που θα φέρουν τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή, όπως αποκάλυψε σήμερα (10.04.2025) ο Νίκος Δένδιας στην Επιτροπή Εξοπλιστικών και Συμβάσεων της Βουλής.

Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας παρουσίασε σήμερα τον Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) για τις Ένοπλες Δυνάμεις την περίοδο 2025 έως 2036 και αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο νέο δόγμα αποτροπής με την ονομασία «Ασπίδα του Αχιλλέα» αλλά και σε αμυντικά προγράμματα αλλά και στις επενδύσεις για την έρευνα και την ανάπτυξη νέων συστημάτων και στρατιωτικών εξοπλισμών.

Τα εξοπλιστικά προγράμματα ομαδοποιούνται σε 4 κύριες κατηγορίες:

• Απόκτηση νέων Δυνατοτήτων - Μέσων.
• Συστήματα Διοίκησης και Ελέγχου, ΄Επικοινωνιών και Δορυφορικά συστήματα.
• Εν Συνεχεία Υποστήριξη [Follow on Support (FOS)] των νέων αλλά και των υφισταμένων οπλικών συστημάτων με ποσοστό 25% του συνολικού Π/Υ.
• Συντήρηση - Αναβάθμιση - Απόκτηση νέων Υποδομών που συνδέονται με τα νέα Εξοπλιστικά Προγράμματα.

Νέα δόγμα αποτροπής

Στο νέο δόγμα αποτροπής, η «ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΕΑ» με τα 5 επίπεδα της, θα προστατεύει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Με αυτόν τον τρόπο ο σύγχρονος στόλος των νέων φρεγατών και των αεροσκαφών 4,5ης και 5ης γενιάς απελευθερώνονται από τα στενά όρια της χωρικής υπεράσπισης και αξιοποιούνται πλήρως οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, που περιλαμβάνουν και τα στρατηγικά τους όπλα.

Εμβληματικά προγράμματα

Η «ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ» αποτελεί μία ολιστική προσέγγιση αποτελεσματικής αντιμετώπισης εχθρικών εναέριων, θαλάσσιων και υποθαλάσσιων απειλών με την χρήση τεχνητής νοημοσύνης, μέσα από έναν πολυεπίπεδο θόλο 5 επιπέδων: αντιαεροπορικής, αντιβαλλιστικής, anti-drone, αντιπλοϊκής και ανθυποβρυχιακής προστασίας.

Με τα νέα πυραυλικά συστήματα Πυροβολικού επιτυγχάνεται η δραστική αύξηση του βεληνεκούς και η δυνατότητα πληγμάτων σε στρατηγικό βάθος, με ακρίβεια. Εκτοξεύουν διάφορα πυρομαχικά ανάλογα με την φύση και την αξία του στόχου. Ταυτόχρονα θα διαθέτουν και αντιπλοϊκές ικανότητες. Το αυξημένο βεληνεκές παρέχει την δυνατότητα επικάλυψης ενίσχυσης και υποστήριξης με πυρά γειτονικών περιοχών. Αυτό σημαίνει την ευχερή δυνατότητα υποστήριξης απομακρυσμένων νήσων, μικρονήσων και βραχονησίδων καθώς και αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ των κυρίων νήσων.

Βρίσκεται σε εξέλιξη συνεργασία ΥΠΕΘΑ με ΥψηΔ, για την απόκτηση γεωστατικού δορυφόρου στρατιωτικών προδιαγραφών. Επίσης υφίσταται πρόγραμμα για προμήθεια συστημάτων διεξαγωγής κυβερνοπολέμου και επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό φάσμα, τα οποία θα εξοπλίσουν την μονάδα κυβερνοπολέμου «1864» και τις νέες μονάδες ηλεκτρονικού πολέμου.

Η διασύνδεση όλων των οπλικών συστημάτων, πλατφορμών και αισθητήρων θα επιτευχθεί με ένα κοινό και ενοποιημένο σύστημα Διοίκησης και Ελέγχου, το οποίο θα αξιοποιεί συστηματικά την τεχνητή νοημοσύνη, με σκοπό την ανάλυση πληροφοριών, την εκμετάλλευση τους στην διαδικασία λήψης απόφασης και εμπλοκής στόχων ανάλογα με την σπουδαιότητα και προτεραιότητα της απειλής.

Συστατικό της ανάπτυξης του εν λόγω συστήματος αποτελεί και η ύπαρξη αξιόπιστων σύγχρονων κρυπτογραφημένων συστημάτων επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένων των δορυφορικών.

Η αναβάθμιση του εξοπλισμού που θα φέρει ο σύγχρονος μαχητής θα τον καθιστά ισχυρό και αποτελεσματικό ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στο σύγχρονο και διαρκώς μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο πεδίο μάχης. Η αρχιτεκτονική της αναβάθμισης στηρίζεται σε πέντε επίπεδα, την επιβίωση, την επικοινωνία, την επίγνωση, την ευελιξία και την ισχύ πυρός.

Τα μαχητικά αεροσκάφη 4,5ης και 5ης γενιάς (F-35, RAFALE, VIPER) συνδυάζουν διαλειτουργικότητα, χαμηλή ανιχνευσιμότητα από ραντάρ, υψηλές επιδόσεις και αυξημένη ακτίνα δράσης. Διαθέτουν εξελιγμένα στρατηγικά όπλα αποτροπής μεγάλης εμβελείας, προηγμένο ραντάρ τύπου AESA (Active Electronically Scanned Array), συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και πληθώρα προηγμένων αισθητήρων, που παρέχουν ολοκληρωμένη εικόνα σε πραγματικό χρόνο.

Οι νέες Φρεγάτες καθώς και οι προς αναβάθμιση/εκσυγχρονισμό, αυξάνουν κατακόρυφα τη δυνατότητα να επιχειρούμε στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και πέραν αυτής προβάλλοντας την απαραίτητη ισχύ. Ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες διασυνδεδεμένες μέσω ενός δικτυοκεντρικού Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου. Θα διαθέτουν αντιαεροπορικά συστήματα που θα δημιουργούν μια αποτελεσματική ομπρέλα προστασίας μεγάλης εμβέλειας, καθώς και δυνατότητα βολής πυραύλων τύπου κρούζ (scalp naval), για να πλήττουν στρατηγικούς στόχους σε βάθος. Οι αντιπλοϊκοί πύραυλοι θα αντιμετωπίζουν τις απειλές στην επιφάνεια της θάλασσας, ενώ τα πλέον σύγχρονα συστήματα ανθυποβρυχιακού πολέμου, σε συνδυασμό με τα ελικόπτερα MH-60 ROMEO, θα έχουν την δυνατότητα να εμπλέκουν οιονδήποτε υποβρύχιο στόχο.

Σοβαρά υπόψη έχει ληφθεί και ο εκσυγχρονισμός του στόλου. Για το σκοπό αυτό υφίσταται πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων μέσων του ΠΝ (Φρεγάτες, Υποβρύχια, Ταχέα Περιπολικά), προμήθειας δύο φρεγατών «FREMM», καθώς και πρόσκτηση νέων υποβρυχίων και παράκτιων περιπολικών.

Aμυντική καινοτομία και τεχνολογία

Μέσω του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) και του νεοσύστατου ΣΤ' Κλάδου Μετεξέλιξης, Καινοτομίας και Αμυντικής Τεχνολογίας του ΓΕΕΘΑ, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις εισόδου των Ενόπλων Δυνάμεων στο διεθνές περιβάλλον Αμυντικής Καινοτομίας, με σκοπό την κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών, μέσω προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης (συμπληρωματικών του ΜΠΑΕ) και την ενίσχυση του εγχώριου οικοσυστήματος Αμυντικής Τεχνολογίας. Στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη εγκατασταθεί σε φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού το ολοκληρωμένο σύστημα anti-drone «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ», το οποίο αποτελεί προϊόν συνεργασίας του ΕΛΚΑΚ με την ΕΑΒ και έχει δοκιμαστεί με επιτυχία κατά την επιχείρηση «ΑΣΠΙΔΕΣ».

Επίσης, την παρούσα χρονική περίοδο ήδη έχουν συναφθεί με τον ΕΛΚΑΚ οι συμβάσεις για τέσσερα προγράμματα, ενώ έχουν προκηρυχθεί για προκαταρκτική διαβούλευση και ανταγωνιστικό διάλογο, τα παρακάτω έργα:

• Ανάπτυξη Συστήματος Διαχείρισης Μάχης,
• Ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων Θαλασσίων Σκαφών Επιφανείας (USV),
• Ανάπτυξη Μεταφερόμενου και Δυναμικά Αναπτυσσόμενου Συστήματος Επιτήρησης,
• Ανάπτυξη Συστήματος Περιορισμού Μεταβατικών Υπερτάσεων,
• Ανάπτυξη Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους Μεταφοράς Φορτίου,
• Ανάπτυξη Συστήματος Εναέριας Επιτήρησης με Χρήση Ακουστικών Αισθητήρων.

Μέτρα ενίσχυσης διαφάνειας

Στο πλαίσιο ενίσχυσης της διαφάνειας, στις προμήθειες αμυντικού υλικού προωθούμε την δημιουργία ενός πλαισίου θεσμικής θωράκισης της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ), με τα παρακάτω μέτρα:

• Επιλογή του Δντή και του Υδντή της ΓΔΑΕΕ από ε.ε. Αξκούς μετά από πρόταση του ΓΕΕΘΑ
• Νομική υποστήριξη ΓΔΑΕΕ μέσω σύστασης Ειδικού Γραφείου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ)
• Αλλαγή του τρόπου τοποθέτησης - στελέχωσης της ΓΔΑΕΕ (μεγαλύτερος χρόνος παραμονής των στελεχών - στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό - οργάνωση σεμιναρίων)

Επιπλέον, ενισχύεται η ΥΕΥ με:

• Τροποποίηση Προεδρικού Διατάγματος σύστασης και λειτουργίας της ΥΕΥ
• Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΥΕΥ και ΑΑΔΕ, για την απόκτηση δυνατότητας ελέγχου σε θέματα εξοπλισμών, συνεργασία και παροχή εκπαίδευσης
• Τοποθέτηση Στρατιωτικού Εισαγγελέα στην ΥΕΥ
• Νομοθετική ρύθμιση για τη δυνατότητα άρσης του τραπεζικού απορρήτου
• Δυνατότητα πρόσβασης στον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης φυσικών προσώπων των ΕΔ

Παράλληλα, σε ότι αφορά την ενεργοποίηση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών προγραμμάτων & Συμβάσεων στις Διαδικασίες Υλοποίησης Εξοπλιστικών Προγραμμάτων, δρομολογούνται τα κάτωθι:

• Απολογιστική ενημέρωση της Επιτροπής ανά εξάμηνο και για το σύνολο των εξοπλιστικών προγραμμάτων που θα ενεργοποιούνται - Ενημέρωση εκτάκτως όποτε ζητηθεί
• Νομοθετική ρύθμιση διατύπωσης γνώμης της Επιτροπής, για την ενεργοποίηση και κατακύρωση εξοπλιστικών προγραμμάτων αξίας άνω των 10 εκ. Euro αντί 30 εκ. Euro, όπως ισχύει σήμερα.

Της "κλειστής" συνεδρίασης της επιτροπής Εξοπλισμών, προηγήθηκε διαδικαστική συζήτηση, κατά την οποία εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης ζήτησαν είτε να αναβληθεί η συνεδρίαση είτε να αρχίσει σήμερα και να προγραμματισμού και άλλες συνεδριάσεις, έως ότου ολοκληρωθεί πλήρως η ενημέρωση για το ΜΠΑΕ. «Επειδή είναι ελλιπέστατα τα στοιχεία που μας έχουν δοθεί και δεν γνωρίζω πόσες ώρες ή μέρες θα χρειαστεί να μας αναλυθούν και να απαντηθούν όλα τα ερωτήματα, ζητάμε την αναβολή της συνεδρίασης» είπε χαρακτηριστικά ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλης Κατρίνης.

Επί των διαδικαστικών ζητημάτων που εγέρθησαν, και ειδικότερα στην παρατήρηση της βουλευτού της ΝΑΡ, Σ. Αναγνωστοπούλου, για τη διαφορά του αριθμού των ποσών για τα εξοπλιστικά που αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, και του αριθμού που αναφέρθηκε ο ίδιος, ο κ. Δένδιας είπε ότι «η εξήγηση είναι πάρα πολύ απλή. Εγώ αναφέρθηκα και στον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο, ο οποίος θα χορηγηθεί από τους ευρωπαϊκούς κανόνες, εφόσον η ερμηνεία αυτή επαληθευτεί και επικρατήσει. Και γι' αυτό, στην παρουσίαση αργότερα, θα δείτε ότι οι πίνακες έχουν δύο χρώματα. Το χρώμα που αφορά τις υπάρχουσες τώρα δαπάνες, και ένα άλλο χρώμα το οποίο αφορά τις δαπάνες τις οποίες προγραμματίζουμε, εφόσον δοθεί στην χώρα ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος» είπε ο υπουργός Εθνικής 'Αμυνας Νίκος Δένδιας, απευθυνόμενος στα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εξοπλιστικών.