Τα διλήμματα της σύγχρονης εποχής, η ιδεολογικοποίηση της πολιτικής και οι λύσεις που περιμένουν οι πολίτες.
Γραβάτα ή πουκάμισο με γυρισμένα μανίκια; Χακί παντελόνι ή σακάκι; Να σβήσουμε τα φώτα για μια ώρα για να σώσουμε τον πλανήτη μας;
Αυτά τα ερωτήματα πλανιόντουσαν στα πολιτικά γραφεία τα τελευταία χρόνια, ενώ άπειροι ειδικοί – από στιλίστες μέχρι influencers – πάσχιζαν να δώσουν τη σωστή απάντηση.
Η πολιτική, για αρκετά χρόνια, είχε μετατραπεί σε ένα παιχνίδι εντυπώσεων. Οι επικοινωνιακές στρατηγικές είχαν πάρει τα ηνία, καθορίζοντας το πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου. Οι ενδυματολογικές επιλογές των ηγετών, οι φωτισμοί κτιρίων με τα χρώματα της αλληλεγγύης την ώρα που χάνονταν ανθρώπινες ζωές, οι χειρονομίες με συμβολικό φορτίο – όλα αυτά έγιναν χαρακτηριστικά μιας εποχής όπου οι εικόνες υπερίσχυαν των λύσεων. Ηθοποιοί, τηλεπερσόνες, ψευτοεπαναστάτες, εμφανίσιμες παρουσίες, αθλητές – όλοι αυτοί, χωρίς καμία πολιτική ουσία, έγιναν το νέο «must».
Αυτή η εποχή, όμως, τελειώνει. Η παγκοσμιοποίηση, που κάποτε έμοιαζε αδιαμφισβήτητη, υποχωρεί. Μαζί της υποχωρεί και ένα πολιτικό μοντέλο που στηριζόταν περισσότερο στη διαχείριση παρά στις ξεκάθαρες θέσεις. Οι κοινωνίες βρίσκονται μπροστά σε σύνθετα και πιεστικά ζητήματα: ασφάλεια, κοινωνικές ανισότητες, ταυτοτικά θέματα, γεωπολιτικές ανακατατάξεις, ενέργεια. Τα σύγχρονα διλήμματα είναι εδώ. Είναι βαθιά ιδεολογικά και ξεκινούν από την οικογένεια, τη θρησκεία, τον ρόλο του κράτους, τη μετανάστευση, φτάνοντας μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη.
Και οι πολίτες δεν αναζητούν πλέον επικοινωνιακούς χειρισμούς, αλλά ουσιαστικό πολιτικό λόγο και πρακτικές λύσεις. Όσο πιο δύσκολη είναι μια κρίση, τόσο πιο καθαρή πρέπει να είναι η απάντηση.
Η αποϊδεολογικοποίηση που χαρακτήρισε την προηγούμενη περίοδο δίνει τη θέση της σε μια νέα φάση ιδεολογικοποίησης. Μόνο που η νέα διαχωριστική γραμμή δεν αφορά πλέον την αριστερά και τη δεξιά. Τα ταυτοτικά ζητήματα, που βρίσκονται στον πυρήνα του παραδοσιακού έθνους-κράτους, έρχονται στην πρώτη γραμμή. Μαζί με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, απαιτούν ηγεσίες με σχέδιο, αποφασιστικότητα και τόλμη. Η πολιτική επιστρέφει στους πραγματικούς πολιτικούς, σε αυτούς που μπορούν να προτείνουν και να υλοποιήσουν πολιτικές που θα δώσουν λύσεις – και όχι στους όμορφους, στιλάτους και κομψούς, αλλά κενούς περιεχομένου πρωτοκλασάτους.
Η νέα εποχή ανήκει σε όσους βλέπουν τα μεγάλα ζητήματα, κατανοούν την πολυπλοκότητά τους και τολμούν να μιλήσουν καθαρά και τολμηρά. Ο καθένας από τη δική του ιδεολογική σκοπιά, αλλά χωρίς φίλτρα και μακιγιάζ. Με καθαρές θέσεις και ειλικρινείς απαντήσεις.
Οι λαοί αναζητούν ξανά κυρίαρχες πολιτικές, διακριτές εθνικές στρατηγικές, ηγεσίες που μπορούν να σταθούν με σαφήνεια σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον, η ασάφεια δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Η εποχή των γκρίζων ζωνών, των γενικόλογων διακηρύξεων και των αόριστων συνθημάτων φτάνει στο τέλος της. Οι πολίτες δεν περιμένουν πλέον γενικές τοποθετήσεις περί «ανάπτυξης» ή «προόδου», όταν δεν έχουν να πληρώσουν το ρεύμα στο τέλος του μήνα και όταν πολλά προϊόντα στα σούπερ μάρκετ είναι απλησίαστα. Ούτε πιστεύουν ότι το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής θα λυθεί με τα χάρτινα καλαμάκια.
Περιμένουν λύσεις που να εξηγούνται, να έχουν πλαίσιο, να μπορούν να εφαρμοστούν και να έχουν μετρήσιμο αποτέλεσμα.
Η πολιτική επιστρέφει, λοιπόν, στους πολιτικούς. Όχι ως μια νοσταλγική επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ως μια αναγκαιότητα του παρόντος και του μέλλοντος.
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
14°
