Επικοινωνιακά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ανασχηματισμός θα αλλάξει την εικόνα της κυβέρνησης στην κοινή γνώμη. Έτσι κι αλλιώς τις περισσότερες φορές οι εκτιμήσεις που διατυπώνονται είναι μάλλον προκάτ. Ένας ανασχηματισμός άλλωστε πάντα μπορεί να δώσει αφορμές για τη διατύπωση διαμετρικά αντίθετων εκτιμήσεων. Αν ωστόσο επιχειρήσει κανείς μια νηφάλια αποτίμηση τότε το βασικό του χαρακτηριστικό, το πολιτικό μήνυμα αν προτιμάτε, είναι η ενίσχυση του κεντρώου μεταρρυθμιστικού χαρακτήρα της κυβέρνησης. Κι αυτό προκύπτει από δύο κυρίως κινήσεις, την αναβάθμιση του Κωστή Χατζηδάκη στη θέση του αντιπροέδρου και την μετακίνηση του Κυριάκου Πιερρακάκη στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Ο Πιερρακάκης αποτελεί χωρίς αμφιβολία το πρόσωπο έκπληξη καθώς γίνεται πρώτος τη τάξει υπουργός ένας πολιτικός ο οποίος ως πριν λίγα χρόνια ήταν το πουλέν του Βαγγέλη Βενιζέλου για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Αυτό κι αν είναι ανακάτεμα της τράπουλας.
Το πολιτικό μήνυμα του ανασχηματισμού
Όσο και αν εξιτάρει τις παραπολιτικές στήλες ωστόσο, δεν βρίσκεται εκεί η σημασία της κίνησης του πρωθυπουργού. Με τις δύο αυτές αλλαγές ουσιαστικά δημιουργείται ένα καινούργιο πολιτικό κέντρο στην κυβέρνηση σε άμεση προφανώς επαφή με το Μέγαρο Μαξίμου. Ένα πολιτικό κέντρο το οποίο αποτελείται από στελέχη με κοινή, αμιγώς εκσυγχρονιστική και μεταρρυθμιστική λογική. Επικουρικά δε αξίζει να σημειωθεί και η συμμετοχή στην κυβέρνηση, στον κρίσιμο τομέα της καινοτομίας, του Αρίστου Δοξιάδη, ο οποίος επίσης δεν προέρχεται από τη ΝΔ. Πρόκειται για έναν οικονομολόγο με μεγάλη πείρα στο αντικείμενο ο οποίος ως δημόσιος διανοούμενος έχει κατ εξοχήν διατυπώσει έναν μεταρρυθμιστικό λόγο. Μπορεί να μην είναι ευρύτερα γνωστός στους ψηφοφόρους της ΝΔ, οι απόψεις του ωστόσο ασκούσαν σημαντική επιρροή στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ.
Προφανώς ο ανασχηματισμός δεν εξαντλείται σε 2 ή 3 πρόσωπα ούτε στέλνει ένα και μόνο μήνυμα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για παράδειγμα ότι η τοποθέτηση του Μάκη Βορίδη στο υπουργείο μετανάστευσης αποτελεί ένα κλείσιμο ματιού σε δεξιούς ψηφοφόρους. Δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση όμως τη βασική αλλαγή του ανασχηματισμού. Άλλωστε, υποθέτω, ο ίδιος ο Βορίδης μάλλον ως εξορία θα εκλαμβάνει την καινούργια του θέση. Κι αυτό παρότι θα του επιτρέψει ενδεχομένως να διατηρήσει την απήχησή του στο κοινό που τον ενδιαφέρει. «Ενδεχομένως» επειδή πρόκειται για υπουργείο που πολλές φορές κρύβει παγίδες κι αν για οποιονδήποτε λόγο υπάρξει νέο κύμα μεταναστών, είναι σαφές ποιος θα την πληρώσει.
Το ΠΑΣΟΚ, όπως ήταν αναμενόμενο, αντέδρασε στον ανασχηματισμό έντονα αρνητικά μιλώντας για κύκνειο άσμα, ανακύκλωση αποτυχημένων υπουργών και ξέπνοα μεταρρυθμιστική κυβέρνηση. Στην πραγματικότητα όμως το νέο σχήμα επιτείνει τα διλήμματα που καλείται να αντιμετωπίσει. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, ανεξάρτητα από το αν η Πλεύση της Ζωής είναι στη δεύτερη ή την τρίτη θέση, ένα πράγμα έδειξαν: ότι η στρατηγική του αριστερού μετώπου τελεί υπό χρεοκοπία. Και ο λόγος είναι απλός, ο Σύριζα έχει πάψει πλέον να αποτελεί εταίρο άξιο λόγου. Με ποσοστά που τείνουν προς τα χαμηλά μονοψήφια, είναι αστείο να μιλά κανείς για συνεργασία με κυβερνητικές βλέψεις. Απόντος του Σύριζα ωστόσο δεν υπάρχει άλλος πολιτικός φορέας με τον οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί το ΠΑΣΟΚ. Τουλάχιστον αν δεν θέλει να αυτοκτονήσει. Έτσι ο μόνος δρόμος που του μένει είναι να ανταγωνιστεί τη Νέα Δημοκρατία στον τομέα της κυβερνησιμότητας. Στις θέσεις, στο πρόγραμμα και βέβαια στα πρόσωπα που θα το υλοποιήσουν αλλά και στο πιο κρίσιμο, ποιος είναι δηλαδή καταλληλότερος για πρωθυπουργός.
Για το ΠΑΣΟΚ αυτό σημαίνει να επανασυνδεθεί με τη δική του μεταρρυθμιστική παράδοση τόσο στις θέσεις όσο και στον πολιτικό λόγο. Απέναντι σε μια σκληρά δεξιά κυβέρνηση αυτό θα ήταν πολύ πιο εύκολο. Δεν είναι το ίδιο με υπουργό τον Πιερρακάκη ο οποίος άλλωστε απέναντι του δεν έχει αντίπαλο. Επενδύοντας στις καταγγελίες και στα ντεσιμπέλ το ΠΑΣΟΚ δεν έχει αναδείξει ούτε ένα στέλεχος το οποίο θα είχε τις ειδικές γνώσεις και το πολιτικό βάρος να σταθεί σε μια αντιπαράθεση για την οικονομία. Θα είναι γι αυτό πολύ δύσκολο να προσανατολίσει ξανά και με αξιοπιστία την πολιτική του προς τον μεσαίο χώρο. Θα μπαίνει συνεχώς στον πειρασμό να καταφεύγει στην εύκολη λύση, στην αντιπολίτευση της αδιαλλαξίας. Με την κίνηση του άλλωστε ο Μητσοτάκης έδειξε ότι δεν θέλει να του αφήσει το περιθώριο να απευθυνθεί στους μετριοπαθείς ψηφοφόρους. Θέλει να μονοπωλήσει το χώρο καθώς καταλαβαίνει ότι και γι αυτόν είναι ο μόνος δρόμος προς την εκλογική νίκη.
16°
