Ορφάνεψαν τα «ορφανά του Σημίτη»

Η διαχρονική συμβολή του Κώστα Σημίτη στον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας αναδείχτηκε, ακόμα μια φορά, στις μέρες του επώδυνου πένθους για την απώλειά του. Το όραμα, το έργο η προσωπικότητα και η πολυκύμαντη διαδρομή του ξαναφωτίστηκαν μέσα από τον φόρο τιμής που του απένειμαν τόσο η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας όσο και οι σύντροφοι, οι συναγωνιστές του και όλοι εκείνοι που συμπορεύτηκαν μαζί του στο εκσυγχρονιστικό εγχείρημα και μετά το τέλος της οκταετούς διακυβέρνησής του βαφτίστηκαν, περιπαιχτικά από τους αντιπάλους του, «τα ορφανά του Σημίτη».

Στην πραγματικότητα, οι συνοδοιπόροι του Σημίτη δεν έμειναν καθόλου «ορφανοί» αφού ο εμπνευστής και πρωτεργάτης του εκσυγχρονισμού συνέχισε να δηλώνει παρών και να παρεμβαίνει -προφητικά πολλές φορές- σε ζητήματα κύρια για το μέλλον της χώρας. Η πιο σημαντική προειδοποιητική του παρέμβαση ήταν αυτή που έγινε το 2008, από το βήμα της Βουλής, και αφορούσε στον κίνδυνο που αντιμετώπιζε η χώρα για χρεοκοπία και παράλληλη προσφυγή στο ΔΝΤ. Φωνή βοώντος εν τη -λαϊκιστική- ερήμω της εποχής.

Αξίζει να θυμηθούμε ότι οι «εκσυγχρονιστές» του Σημίτη είχαν την ευκαιρία να ξαναβρεθούν πριν από ένα χρόνο περίπου, τον Νοέμβριο του ‘23, με αφορμή την εκδήλωση που διοργανώθηκε προς τιμήν του πρώην πρωθυπουργού από το «Δίκτυο για τη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη» και το ηλεκτρονικό περιοδικό metarithmisi.gr με την παρουσία της ΠτΔ, του Πρωθυπουργού και προσωπικοτήτων της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Ο χαιρετισμός του Κώστα Σημίτη στην εκδήλωση αυτή αποτελεί την πολύτιμη πολιτική του παρακαταθήκη: «Δεν ήταν πάντα εύκολο, γιατί στις αλλαγές υπάρχουν αντιστάσεις. Είναι βαθιά πεποίθησή μου, όμως, πως με προσπάθεια λύνονται προβλήματα. Υπάρχουν δύο λέξεις κλειδιά: το σχέδιο και η συγκυρία. Δεν προχωράς χωρίς σχέδιο – χωρίς στόχο και πρόγραμμα υλοποίησης. Προχωράς με τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις, αλλά συχνά κόντρα στο ρεύμα. Είναι το τίμημα που πρέπει να καταβληθεί, για να είναι το όφελος που θα προκύψει πολύ μεγαλύτερο»

Η αλήθεια είναι ότι οι «εκσυγχρονιστές» δεν ακολούθησαν κοινό μονοπάτι μετά την εκλογική ήττα του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος ή, καλύτερα, μετά τη νίκη των δυνάμεων που δεν άντεξαν τις αλλαγές που επέβαλαν οι καιροί και το συμφέρον της χώρας. Στα χρόνια της βαθιάς οικονομικής κρίσης ένα σημαντικό μέρος των εκσυγχρονιστών παρέμεινε στο ΠΑΣΟΚ - όπως άλλωστε και ο Κώστας Σημίτης παρά την αποπομπή του από την Κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, από τον Γιώργο Παπανδρέου. Παράλληλα διαμοιράστηκαν και στον ευρύτερο φιλοευρωπαϊκό μεταρρυθμιστικό χώρο, προσπαθώντας να κρατήσουν ζωντανό το εκσυγχρονιστικό όραμα του Σημίτη και τον φιλελεύθερο ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας.

Ωστόσο, ένα μέρος του στελεχικού δυναμικού του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος θεώρησε ότι οι υποχρεώσεις του έναντι της επείγουσας ανάγκης «για τον εκσυγχρονισμό της χώρας» εξαντλήθηκαν με τη διακυβέρνηση Σημίτη και επέστρεψαν σταδιακά στον χώρο μιας μεταλλαγμένης λαϊκιστικής Αριστεράς η οποία αποδείχτηκε καταστροφική για τη χώρα. Ένα άλλο μέρος «εκσυγχρονιστών» συστρατεύτηκε με τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη και ανέλαβε κυβερνητικά αξιώματα θεωρώντας ότι έτσι εξυπηρετούν πιο αποτελεσματικά τη μετάβαση στην κανονικότητα και την πολιτική σταθερότητα.

Σχετικό Άρθρο

Πολιτικη & Οικονομια Κώστας Σημίτης 1936 - 2025: Η διαδρομή, η δράση και η ζωή του σε σπάνιες εικόνες

A.V. Team 07.01.2025, 20:17

Στον επικήδειο αποχαιρετισμό του προς τον Κώστα Σημίτη, ο στενός του φίλος και συνεργάτης καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης είπε χαρακτηριστικά: «Το σύνθημα του εκσυγχρονισμού και του εξευρωπαϊσμού δεν ήταν μια τεχνοκρατική υπόσχεση. Ήταν το ιστορικό αίτημα μιας χώρας που κινδύνευε να μείνει πίσω, να χάσει την επαφή με την βασική δυναμική της εποχής. Αυτή τη λαϊκή εντολή πήρε δυο φορές. Τον επέλεξαν γιατί ήταν προετοιμασμένος να ανταποκριθεί στον νέο εθνικό στόχο».

Στα λόγια του Γιάννη Βούλγαρη ήρθαν να προστεθούν και οι δηλώσεις διεθνών προσωπικοτήτων όπως του Ρομάνο Πρόντι, «να θυμάστε τον Σημίτη σαν εκσυγχρονιστή και μεταρρυθμιστή», καθώς και του Λιονέλ Ζοσπέν, «σε κρίσιμες στιγμές για την ήπειρό μας, η σοφία, η αφοσίωση και το αίσθημα αλληλεγγύης του ενέπνευσαν πραγματικά». Με την απώλεια του Κώστα Σημίτη το μεταρρυθμιστικό και εκσυγχρονιστικό ρεύμα της χώρας έχασε τον πολιτικό του ηγέτη και εμπνευστή. Ωστόσο, παραμένουν ζωντανές οι ιδέες και το έργο του που πρέπει να συνεχιστεί ώστε η Ελλάδα να συγχρονίσει το βήμα της με τις απαιτήσεις της νέας εποχής.