ΙΕΛΚΑ: Γιατί αυξάνεται συνεχώς η τιμή της σοκολάτας και του καφέ

Μειωμένες κατά μέσο όρο 0,94% εμφανίζονται οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ τον Δεκέμβριο 2024 σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2023, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών. Η ίδια έρευνα καταδεικνύει πλήρη σταθεροποίηση των τιμών στο 12μηνο 2024, με οριακή αύξηση, κατά μέσο όρο +0,04% σε σχέση με το 12μηνο 2023.

Αναλυτικότερα, στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές τάσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, εξετάστηκε η πορεία των τιμών ανάμεσα στον Δεκέμβριο 2024 και τον Δεκέμβριο 2023. Όπως προέκυψε, ο αποπληθωρισμός στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι της τάξης του -0,94% τον Δεκέμβριο 2024.

Η μεταβολή του Δεκεμβρίου οφείλεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, στις μειώσεις τόσο κατηγοριών μη τροφίμων, όσο και κατηγοριών τροφίμων, με μόνο πολύ συγκεκριμένες κατηγορίες να παρουσιάζουν αύξηση λόγω συγκυριακών συνθηκών, όπως κατηγορίες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ και συγκεκριμένα νωπά είδη λόγω των κλιματικών συνθηκών.

Σούπερ μάρκετ: Σε ποια προϊόντα καταγράφονται οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών

Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες: απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού (-10,52%), τροφές και είδη για κατοικίδια (-7,8%), χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής (-5,42%), βρεφικές και παιδικές τροφές (-4,74%), κατεψυγμένα είδη (-3,1%). Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα. Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες: μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη (+4,5%), φρέσκα ψάρια και θαλασσινά (+4,44%), ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη (+4,03%), αλκοολούχα ποτά (+3,42%), νερά, αναψυκτικά, χυμοί (+2,59%).

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τις αυξήσεις στα ψάρια, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, δεν υπήρχαν αρκετά ψάρια προς αλίευση, με αποτέλεσμα ελλείψεις στην αγορά και την αύξηση της τιμής τους, ενώ και οι ιχθυοκαλλιέργειες οριακά επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης. Σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση στο 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά. Σημειώνεται ότι από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται στο πλαίσιο της έρευνας, οι 14 κατέγραψαν μείωση και οι 9 αύξηση.

ΙΕΛΚΑ: Πού αποδίδεται η συγκράτηση τιμών 

Υπάρχει επίσης πλήρης σταθεροποίηση των τιμών το 12μηνο 2024, κατά μέσο όσο +0,04% σε σχέση με το 12μηνο 2023. Επίσης από τους 12 μήνες, στους 7 μήνες οι τιμές ήταν μεσοσταθμικά μειωμένες και τους 5 μήνες αυξημένες. Συνολικά καταγράφεται μία αποκλιμάκωση στις τιμές σχεδόν στο σύνολο των κατηγοριών που εξετάζονται στην έρευνα. συγκεκριμένα οι 12 από τις 23 κατηγορίες παρουσίασαν μεσοσταθμικά αύξηση το 2024 και οι 11 μείωση. Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, στα χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής, στα αυγά και βούτυρα, στα τυροκομικά και στις παιδικές βρεφικές τροφές. Αντίθετα αυξήσεις καταγράφηκαν σε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, σε μπισκότα και σοκολάτες, σε νερά, αναψυκτικά και χυμούς, και στα αλκοολούχα ποτά.

Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ είναι:

• Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
• Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
• Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Παράλληλα τον Οκτώβριο ξεκίνησε η εφαρμογή της εθελοντικής πρωτοβουλίας για μειώσεις τιμών σε συγκεκριμένα προϊόντα.
• Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
• Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
• Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ