Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ: Τι να θυμηθώ, τι να ξεχάσω απ’ όσα πέρασαν

Στις 25 Ιανουαρίου 2025 συμπληρώνονται 10 χρόνια «Πρώτη φορά Αριστερά», με ολίγη από ακροδεξιά. Αν ο θάνατος του Κώστα Σημίτη έφερε στην επικαιρότητα τα ένδοξα χρόνια τού εκσυγχρονισμού και της ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ (2001) και στο Ευρώ (2002), η σκοτεινή επέτειος της ΠΦΑ με τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ (2015) μας φέρνει μνήμες αντίστροφης πορείας. Πορείας προς την έξοδο. Μέσα σε 15 χρόνια, η ζωή μας πήγε από τον εκσυγχρονισμό στην οπισθοδρόμηση, από την ελπίδα στην απελπισία, από τον παράδεισο στην κόλαση. Αλλά αντέξαμε και είμαστε ακόμα ζωντανοί, δραστήριοι και παρόντες στην ευρωπαϊκή σκηνή. Τα καλύτερα είναι μάλλον μπροστά μας. Αρκεί να μάθαμε.

10 χρόνια απο την Πρώτη Φορά Αριστερά των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ

H οκταετία 1996-2004, η λεγόμενη και «περίοδος Σημίτη», είναι η ιστορική φάση στην οποία συμπυκνώνεται το εκσυγχρονιστικό αίτημα και οδηγεί σε θετικά πολιτικά αποτελέσματα. Η Ελλάδα γίνεται ισότιμο μέλος της ζώνης του ευρώ. Ευρύτερα κοινωνικά στρώματα συνειδητοποιούν την καθυστέρηση της χώρας, την άεργη εσωστρέφειά της, την κοινωνική και οικονομική ανορθογραφία της, συγκροτούν ένα κίνημα που υπερβαίνει κόμματα και πολιτικές παραδόσεις και «αγοράζουν» το όραμα του Κ. Σημίτη. Αφήνουν τη δραχμή και παίρνουν στα χέρια τους το ευρώ. Την ίδια περίοδο υποχωρεί η αντιδυτική καχυποψία, τονώνεται ο φιλοευρωπαϊσμός και «νομιμοποιείται» ο καπιταλισμός ως το οικονομικό σύστημα της χώρας. Η Ελλάδα γίνεται Ευρώπη. Μια ευρωπαϊκή φιλελεύθερη κοινωνία ανοικτών θεσμών. 

Αντιθέτως, η τετραετία 2015-2019, η λεγόμενη περίοδος «Πρώτη Φορά Αριστερά» είναι η ιστορική φάση στην οποία συμπυκνώνεται ο αντιευρωπαϊσμός και γενικότερα ο αντιδυτικισμός. Κυριαρχεί το λαϊκίστικο αίτημα της ρήξης με την ΕΕ και γίνονται προσπάθειες να επιτευχθούν αρνητικά πολιτικά αποτελέσματα. Η Ελλάδα αποπειράται να ανέβει στο άρμα της Ρωσίας. Όχι μόνο για να τις τυπώσει τις «νέες δραχμές», αλλά για να δηλώσει και την αλλαγή πολιτισμικής πορείας. Η ελληνική κοινωνία, χτυπημένη από την οικονομική κρίση, αναζητά τις παλιές καλές ημέρες της επίπλαστης ευημερίας με δανεικά, πλην όμως αγύριστα, και της ασύδοτης καπιταλιστικής κατανάλωσης, και χρεώνει αποκλειστικά στα συστημικά κόμματα, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, τη δυσμενή της θέση. Και μέσα στην απελπισία της πιάνεται από τον νεοκομμουνιστικό ΣΥΡΙΖΑ.

Και πάλι, ευρύτερα κοινωνικά στρώματα «αγοράζουν» τώρα το όραμα των Τσίπρα - Καμμένου, που υπονοεί την έξοδο από το ευρώ και την καταστροφική πορεία προς την «Κούβα της Μεσογείου». Τους χρησιμοποιεί ως κριό για να εξουδετερώσει τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε και φτάνει στο σημείο να ψηφίσει το «ΟΧΙ» στο ιστορικό δημοψήφισμα, με ποσοστό 62%, που οδηγούσε στην έξοδο από το ευρώ. Ενώ η πλειοψηφία της ίδιας κοινωνίας επιθυμούσε την παραμονή σε αυτό. Η παράνοια εκείνων την ημερών την οδηγεί στη μεγαλύτερη αντίφαση της ιστορίας της. Διότι δεν αντιλαμβάνεται ότι οι ακροαριστερές δοξασίες του ΣΥΡΙΖΑ την οδηγούν στην έξοδο, στην ανοικτή χρεοκοπία και την καταστροφή.

Η πλειοψηφία της κοινωνίας, εκείνες τις μέρες, νόμιζε ότι ο εκβιασμός των Τσίπρα-Βαρουφάκη-Καμένου προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ήταν ικανός για μια πανηγυρική επιστροφή στο παρελθόν

Πρόκειται για μια κολοσσιαία παρεξήγηση. Η πλειοψηφία της κοινωνίας, εκείνες τις μέρες, νόμιζε ότι ο εκβιασμός των Τσίπρα-Βαρουφάκη-Καμένου προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ήταν ικανός για μια πανηγυρική επιστροφή στο παρελθόν. Το τραγικό είναι ότι η πλειοψηφία ζητούσε από τον άκρατο εθνολαϊκισμό να υποκαταστήσει την πολιτική, από τον ασύδοτο αντιπολιτευτικό λόγο να πάρει κυβερνητικές αποφάσεις, από τους ερασιτέχνες αριστερούς επαναστάτες να πείσουν έμπειρους Eυρωπαίους πολιτικούς για το δίκιο της. Να καταναλώνει ανέξοδα. Χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι η μικρή οικονομία της Ελλάδας ήταν αδύνατον να συντρίψει ή έστω να ταρακουνήσει τον ευρωπαϊκό γίγαντα. Το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να αυτοκτονήσει με ένα ταρατατζούμ στην νοτιοανατολική άκρη των Βαλκανίων.

Η ίδια κοινωνία που αποθέωνε τον Κ. Σημίτη για την είσοδο στη ζώνη του ευρώ, λάτρευε τώρα τον Α. Τσίπρα που την οδηγούσε στην έξοδο, μετά από 13 σχεδόν χρόνια. Μόνο που η έξοδος αυτή, οδηγούσε στη χρεοκοπία και την πείνα. Αλλά όχι μόνο. Έκανε επισφαλή ακόμα και την εθνική της κυριαρχία. Η χώρα έμπαινε σε τελείως αχαρτογράφητα νερά, ενώ ο λαός χόρευε στην πλατεία Συντάγματος. Οι μετριοπαθείς φωνές δεν ακούγονταν πια μέσα στην επαναστατική οχλοβοή και τα συστημικά κόμματα είχαν απωλέσει την πολιτική τους κυριαρχία. Μέχρι που ήρθε η κωλοτούμπα. Μπροστά στα αδιέξοδα και την επικείμενη καταστροφή, στην ιδέα και μόνο ενός παλλαϊκού ξεσηκωμού, που θα ζητούσε κρεμάλες στην ίδια πλατεία του αντισυστημικού θριάμβου, οι αριστεροί και δεξιοί λαϊκιστές υποχωρούν, υπογράφουν μνημόνια, βάζουν ενέχυρο τα ασημικά της πατρίδας, καλοδέχονται την Tρόικα και αποφασίζουν να απολαύσουν την πολιτική τους εξουσία. Παραμένοντας στο ευρώ και την Ευρώπη. Είναι όταν οι ιδεοληψίες υποχωρούν μπροστά στο δέλεαρ της εξουσίας. 

Μετά ήρθαν οι μέλισσες. Διότι ο συνασπισμός που κυβερνά δεν αρκείται μόνο στην κατοχή της κυβέρνησης αλλά επιζητεί και την κατάκτηση της εξουσίας. Και στον δρόμο αυτό βρίσκει παρασκηνιακό στήριγμα σε μια μερίδα της Δεξιάς που γνωρίζει τα κρατικά κόλπα. Ένα δεξιό κέντρο αναλαμβάνει τη βρόμικη δουλειά. Και ο πρώτος στόχος είναι η κατάληψη της Δικαιοσύνης. Με τοποθετήσεις στις ηγεσίες των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας δικών τους ανθρώπων και αντίστοιχη φίμωση των διαφωνούντων, μέσω των πειθαρχικών διώξεων. Έτοιμοι για παν ενδεχόμενο.

Μετά επιτίθενται στις ανεξάρτητες αρχές, τις οποίες θεωρούν στοιχεία της νεοφιλελεύθερης δομής του κράτους. Παραπέμπουν και πάλι σε δίκη τον τέως πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ, Ανδρέα Γεωργίου, με την κατηγορία της ψευδούς βεβαίωσης εις βάρος του Δημοσίου, ανασύροντας μια παλιά υπόθεση που είχε μπει στο αρχείο. Αφαιρούν τη δικαιοδοσία αδειοδότησης τηλεοπτικών σταθμών από το ΕΣΡ και τη μεταφέρουν στις αρμοδιότητες του υπουργού Επικρατείας, Νίκου Παππά, σε μια προσπάθεια ελέγχου των ΜΜΕ. Κλείνουν τους καναλάρχες για τρία μερόνυχτα μέσα στα καμαράκια της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης, για να υποβάλουν τις προσφορές τους σε ένα περίεργο σύστημα πλειοδοσίας. Ενώ οι σταθμοί που δεν πήραν άδεια, όπως το MEGA, πήγαιναν για άμεσο κλείσιμο, αφήνοντας χιλιάδες εργαζόμενους στον δρόμο. Μόνο που το ΣτΕ κρίνει τον νόμο αντισυνταγματικό και τους ακυρώνει το πειρατικό ρεσάλτο. 

Παράλληλα, στοχοποιούν τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, ως υπονομευτή της κυβέρνησης. Και σαν να μην έφτανε αυτό, κάνουν ξημερώματα κινηματογραφική φοροεπιδρομή στα γραφεία της εταιρείας της συζύγου του. Ενώ δεσμεύουν την κινητή και ακίνητη περιουσία του Γιάννη Αλαφούζου, δήθεν για φορολογικά εγκλήματα, επειδή τα ΜΜΕ που ελέγχει η οικογένειά του κάνουν αντιπολίτευση. Τέλος, πιάνονται από το υπαρκτό σκάνδαλο Novartis και βρίσκουν την ευκαιρία να κατηγορήσουν δέκα προβεβλημένα στελέχη από τα κόμματα της τότε αντιπολίτευσης, ανάμεσά τους και πρώην υπουργούς, χωρίς κανένα σοβαρό στοιχείο. Με στόχο να τους εξοντώσουν ηθικά και πολιτικά. Φυσικά κανείς δεν καταδικάστηκε. Η Δημοκρατία μας, όμως, δέχθηκε ένα σοβαρό χτύπημα, ενώ το μόνο που δεν έγινε ήταν να ερευνηθεί το πραγματικό σκάνδαλο.

Aποτέλεσμα του βίου και της πολιτείας του ΣΥΡΙΖΑ ήταν να συντριβεί στις εκλογές του 2019 και του 2023, να παραιτηθεί ο Τσίπρας, να έρθει ο Κασσελάκης, το κόμμα να διασπαστεί και να καταρρεύσει

Το αποτέλεσμα όλου αυτού του βίου και της πολιτείας του ΣΥΡΙΖΑ ήταν να συντριβεί στις εκλογές του 2019 και του 2023, να παραιτηθεί ο Τσίπρας, να έρθει ο Κασσελάκης, το κόμμα να διασπαστεί και να καταρρεύσει. Οι ΑΝΕΛ, παράλληλα, διαλύθηκαν και δεν ακούστηκε τίποτα πια γι' αυτούς. Γιατί τα θυμήθηκα όλα αυτά; Όχι μόνο γιατί πλησιάζει η επέτειος των 10 χρόνων της ΠΦΑ. Αλλά και γιατί στον δημόσιο διάλογο σήμερα ακούγονται φωνές που εγκαλούν όσους κάνουν αναφορές σε αυτή τη σκοτεινή πολιτική περίοδο της χώρας. Θεωρώντας, δήθεν αθώα, ότι δεν έχει νόημα να θυμόμαστε τα περασμένα, διότι άλλα είναι τα σημερινά επίδικα. Ωστόσο, ο εθνολαϊκισμός δεν τέλειωσε ως πολιτική πρακτική με την απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ. Παραμένει στις επάλξεις με διάφορα προσωπεία, δεξιά και αριστερά, και περιμένει.

Μια χώρα και μια κοινωνία που, στην πιο δύσκολη φάση της μεταπολιτευτικής της ιστορίας, «τσίμπησε» στον πολιτικό λόγο του Τσίπρα και του Καμμένου, είναι έτοιμη να τσιμπήσει και πάλι, αν οι αντικειμενικές συνθήκες φτιάξουν το κατάλληλο υπόστρωμα. Σε νέους λαϊκιστές, πατριδέμπορους, τερατολόγους και «ψεκασμένους». Και δεν το έχει σε τίποτα να σαγηνευθεί και πάλι από ανάλογες Σειρήνες, οδηγώντας τη χώρα στο γκρεμό. Αν ο Κώστας Σημίτης είναι το θετικό παράδειγμα, ο Αλέξης Τσίπρας είναι το αρνητικό. Ωστόσο, και οι δύο κυβέρνησαν τον ίδιο λαό σε μια πολύ στενή χρονική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας του και αυτό λέει πολλά. Πρωτίστως για τη πολιτισμική υφή και το πολιτικό κριτήριο αυτής της κοινωνίας. Συνεπώς όσοι έχουμε δημόσιο λόγο, είμαστε υποχρεωμένοι να ανασκαλεύουμε τα γεγονότα σε κάθε ευκαιρία. Και η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να βάλει το κεφάλαιο αυτό της σύγχρονης ιστορίας μας στα σχολικά βιβλία. Για να μαθαίνουν οι νεότεροι. Ώστε να έχουν τον νου τους. Κανείς δεν μπορεί να μας γλυτώσει από τον κακό εαυτό μας.