κ. Βαρουφάκη, θα σας πρότεινα «λιτό λόγο»

Παρακολούθησα με προσοχή την ομιλία στη Βουλή του υπουργού Οικονομικών κ. Βαρουφάκη, κατά τη διαδικασία των προγραμματικών δηλώσεων. Θα έλεγα ότι συμφωνώ σε πολλά σημεία της ομιλίας, διατηρώ ενστάσεις σε αρκετά σημεία και διαφωνώ κάθετα στο σημείο με το οποίο έκλεισε την ομιλία του.

Ο υπουργός των Οικονομικών κατέχει μία κομβικής σημασίας θέση στην κυβέρνηση. Αλλά αυτό που αναβαθμίζει το ρόλο του είναι το χρονικό και πολιτικό πλαίσιο στο οποίο εργάζεται. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους εταίρους τους όρους λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο έτσι ώστε:

α) Να μη δημιουργηθούν προβλήματα στη χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος, τον ερχόμενο Μάρτιο.

β) Να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς έτσι ώστε να υποβοηθηθεί η αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας.

γ) Αυτό να επιτευχθεί μέσα στο στενό χρονικό πλαίσιο λίγων ημερών, με ταυτόχρονη τήρηση του πολιτικού πλαισίου και των ισορροπιών της ευρωζώνης.

Με βάση το παραπάνω πλαίσιο, θεωρώ ότι αποτελεί μία εξαιρετικά θετική εξέλιξη το γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει σημαντική στροφή προς πιο ρεαλιστικές θέσεις. Πιο συγκεκριμένα:

1. Έχει αποσυρθεί η μαξιμαλιστική, αντιευρωπαϊκή θέση της διαγραφής του χρέους.

2. Διεξάγονται κανονικά οι συνομιλίες με εκπροσώπους/υπαλλήλους της τρόικας.

3. Δέχεται την παράταση του μνημονίου. Αυτό αποδεικνύεται από το ότι καταγγέλει την προηγούμενη κυβέρνηση επειδή το παρέτεινε μόνο για 2 και όχι για 6 μήνες. Επίσης, με την προώθηση της συμφωνίας-γέφυρα, ουσιαστικά επιδιώκει την παράταση της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου (με όρους).

4. Ενώ δηλώνει ότι δεν επιθυμεί τα 7,2 δις της τελευταίας δόσης του μνημονίου, την ίδια στιγμή προωθεί ένα σχέδιο για την επιπλέον χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας με 10 δις ευρώ (μέσω ANFAs και επένδυσης των τραπεζών σε έντοκα γραμμάτια).

5. Δέχεται το 70% των μέτρων του μνημονίου.

6. Δέχεται τη συμμετοχή του ΟΟΣΑ ως συμβούλου για τις μεταρρυθμίσεις.

7. Θεωρεί επιτυχία την επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητούσε την ύπαρξή τους και ο ίδιος κατήγγειλε τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημοσιονομική προσαρμογή.

Επίσης, θα συμφωνήσω με τη στρατηγική του κ. Βαρουφάκη να προτάξει τη μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων από το +4,5% στο +1,5% (έναντι ΑΕΠ), ξεκινώντας από τον προϋπολογισμό του 2015. Το οικονομικό όφελος υπολογίζεται στα 5 δις ευρώ σε ετήσια βάση, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μειώσεις φορολογίας ή/και σε κοινωνικές παρεμβάσεις.

Θα έλεγα όμως ότι η συγκεκριμένη θέση δεν αποτελεί αποκλειστικά μια σκέψη του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι η συγκεκριμένη πρόταση βρίσκει συμμάχους εντός κι εκτός ευρωζώνης (ΗΠΑ). Και κυρίως μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο της πρόσφατης, γενικότερης στροφής της ευρωζώνης σε πολιτικές προσφοράς χρήματος προς την οικονομία.

Διατηρώ τις ενστάσεις μου, στο τμήμα της ομιλίας του υπουργού Οικονομικών που αναφέρθηκε στα αίτια της κρίσης. Κι αυτό γιατί στην ομιλία του επικεντρώθηκε αποκλειστικά στο μέγεθος του χρέους, αγνοώντας τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας τα οποία το προκάλεσαν. Επίσης, αν και κατέγγειλε τα μνημόνια, δεν έδωσε κάποια απάντηση στο ερώτημα «ποιος και με ποιο τρόπο θα χρηματοδοτούσε» τα διαφορετικά σχέδια;

Μένει να δούμε ποιες από τις μεταρρυθμίσεις του μνημονίου συμπεριλαμβάνονται στο 70% που ο κ. Βαρουφάκης θεωρεί ότι δεν είναι τοξικές και θα παραμείνουν. Όπως θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε ποιες θα είναι οι 10 μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ οι οποίες θα συμπεριληφθούν στη συμφωνία-γέφυρα.

Eίναι όμως ένα σημείο της ομιλίας του κ. Βαρουφάκη με το οποίο διαφωνώ κάθετα και ως φρασεολογία και ως κοντόφθαλμη, αδιέξοδη και οπορτουνιστική τακτική.

Αναφέρομαι στo παράδειγμα των μαυραγοριτών της κατοχής και του «βάσ’ τα Ρόμελ», με το οποίο προσπάθησε να παρομοιάσει εκείνους που είτε αντιδρούν είτε επιχαίρουν για την αποτυχία των διαπραγματεύσεων. Η χρήση του συγκεκριμένου παραδείγματος είναι κατά τη γνώμη μου απαράδεκτη για τους παρακάτω λόγους:

1. Ο κ. Βαρουφάκης έχει μπερδέψει τη στήριξη με τη λευκή επιταγή. Δεν σκέφτηκε ότι με αυτό τον τρόπο στοχοποιεί κάθε κριτική στάση ή αντίθετη γνώμη. Επίσης, έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενο τμήμα της ομιλίας του, όπου για να στηρίξει το επιχείρημα ότι η Ελλάδα έχει το δικαίωμα να εκφράσει διαφορετική γνώμη στην ευρωζώνη, ανέφερε συγκεκριμένα ότι «το ίδιον της Δημοκρατίας είναι να παντρεύει αλληλοσυγκρούομενες αρχές».

2. Η χρήση του συγκεκριμένου παραδείγματος είναι εκτός τόπου και χρόνου, αγνοεί τη μεγάλη απόσταση που έχει «περπατήσει» το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, από τον 2ΠΠ και μετά.

3. Το συγκεκριμένο παράδειγμα ταυτίζεται με τα πιο ακραία λαϊκιστικά στερεότυπα, τα οποία ο κ. Βαρουφάκης θα βρει μπροστά του όταν αποτολμήσει να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις.

4. Λειτουργεί ως κάκιστο παράδειγμα και για άλλους, όπως συνέβη την επόμενη ημέρα με την αντισημιτική γελιογραφία που δημοσιεύτηκε στην «Αυγή».

5. Οι δηλώσεις Λαφαζάνη, Χουντή, Καμμένου και το ταξίδι Κοτζιά στη Μόσχα έχουν ήδη τορπιλίσει την όποια διαπραγματευτική γραμμή Βαρουφάκη υπάρχει. Με βάση αυτό, θα προέτρεπα τον κ. Βαρουφάκη να ψάξει να βρει στους ΣΥΡΙΖΑ & ΑνεΕλ τους «μαυραγορίτες» που μνημόνευσε στην ομιλία του στη Βουλή, οι οποίοι εύχονται την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους Ευρωπαίους εταίρους.

Δυστυχώς, η ελαφρότητα του λόγου και ο λαϊκισμός είναι χαρακτηριστικό του μέσου Έλληνα πολιτικού. Αυτός ο κανόνας δεν θα πρέπει να ισχύει για τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας που διαπραγματεύεται με τους Ευρωπαίους εταίρους.

Κι αυτό γιατί θα πρέπει να γνωρίζει ότι ιστορικά έχει καταγραφεί ότι αυτοί που σήμερα του χτυπούν την πλάτη για τις ακραίες, λαϊκιστικές κορόνες του θα είναι οι πρώτοι που «θα ρίξουν την πέτρα» εναντίον του, εάν αποτύχει στις διαπραγματεύσεις, εκτροχιαστεί η ευρωπαϊκή πορεία και επέλθει η οικονομική και εθνική καταστροφή.

Με βάση τα παραπάνω, ο κ. Βαρουφάκης εκτός του όρου «λιτός βίος» που εισήγαγε προσφάτως, ίσως θα πρέπει να εισάγει και τον όρο «λιτός λόγος», ξεκινώντας από τον ίδιο.