Χάρης Δούκας: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποκλείεται από κρίσιμα πεδία πολιτικής

Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, απευθύνθηκε την Τρίτη (26.11) σε αντιπροσωπεία του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης.  επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της αξιολόγησης της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της αποτίμησης της κατάστασης της τοπικής και περιφερειακής δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Ανάμεσα στα ζητήματα που τέθηκαν στο τραπέζι ήταν η ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης, το καθεστώς της Αθήνας ως πρωτεύουσας και τις προκλήσεις που συνεπάγεται ο εθνικός της ρόλος, η συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση, η κατανομή αρμοδιοτήτων, η χρηματοδότηση και οι μηχανισμοί διαβούλευσης. Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, τόνισε την ανάγκη «θεσμικής θωράκισης της αυτοτέλειας των Δήμων, την επαρκή χρηματοδότηση και τη στήριξη του συστήματος προσλήψεων ώστε να ενισχυθούν κρίσιμες υπηρεσίες, όπως η καθαριότητα και οι τεχνικές υπηρεσίες, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση του Δήμου να προωθήσει βιώσιμες λύσεις για το μέλλον της πόλης». 

Ο Χάρης Δούκας έκανε ιδιαίτερη μνεία στις αρμοδιότητες των ΟΤΑ σημειώνοντας ότι «παραμένει το καθεστώς της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων και της συναρμοδιότητας σε πολλά θέματα (π.χ. Πολιτική Προστασία, Πολεοδομικές αρμοδιότητες, σχολική υποδομή κ.ά.) Η Τοπική Αυτοδιοίκηση (Τ.Α.) αποκλείεται από κρίσιμα πεδία πολιτικής (π.χ. ενεργειακή μετάβαση, προγράμματα στέγασης και κοινωνικής κατοικίας, τουριστικής πολιτικής κ.ά.) Αφαιρούνται από τους Δήμους σημαντικά κομμάτια από αρμοδιότητες, όπως είναι η διαχείριση των αποβλήτων και η διαχείριση υδάτινων πόρων». 

Από την άλλη, υπήρξαν και ζητήματα για τα οικονομικά των δήμων, καθώς «οι ΟΤΑ παραμένουν χωρίς αυτοτελείς πόρους. Οι Δήμοι εξακολουθούν να υποχρηματοδοτούνται, καθώς παραμένει σε ισχύ ο κόφτης που ψηφίστηκε την περίοδο των μνημονίων, με συνέπεια να μην αποδίδεται στους Δήμους περίπου το 60% των θεσμοθετημένων τους πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τον βασικό νόμο που ρυθμίζει τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης, ν.3852/2010, θα έπρεπε να αποδοθούν το 2025 στην Τοπική Αυτοδιοίκηση πάνω από 8,3 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά αποδίδονται μόλις 2,27 δισ. ευρώ. Δεν αποδίδονται στους Δήμους βασικά τέλη που αφορούν τις πόλεις, όπως το τέλος ανθεκτικότητας». 

Μέγιστο ζήτημα για τη λειτουργία των ΟΤΑ είναι και εκείνο της γραφειοκρατίας. «Η Αυτοδιοίκηση εξακολουθεί να λειτουργεί σε έναν κυκεώνα 500 νομοθετικών ρυθμίσεων. Οι επτά Αποκεντρωμένες Διοικήσεις εξακολουθούν να ασκούν ΚΑΙ ελέγχους σκοπιμότητας στις αποφάσεις των Δήμων και όχι μόνο ελέγχους νομιμότητας». 

Τέλος, ο κ. Δούκας αναφέρθηκε στο προσωπικό των ΟΤΑ και το ειδικό καθεστώς του δήμου Αθηναίων: «Οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού παραμένουν «παγωμένες» για Δήμους εδώ και 12 χρόνια, με συνέπεια να έχει μειωθεί το προσωπικό στους ΟΤΑ κατά 40%. Δεν έχει θεσμοθετηθεί κανένα καθεστώς Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης και ο Δήμος Αθηναίων, ως πρωτεύουσα δε διέπεται από κανένα ειδικό καθεστώς σχετικά με τις αρμοδιότητες που ασκεί, τους πόρους που διαχειρίζεται και τη στελέχωσή του. Μετά από 20 χρόνια ξεκινά η σύνταξη νέου κώδικα Τ.Α.. Βασικό αίτημα των αιρετών είναι η ουσιαστική μεταρρύθμιση στη λειτουργία του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης, ώστε να σηματοδοτήσει με το περιεχόμενό της, τη σύναψη ενός νέου συμβολαίου εμπιστοσύνης, μεταξύ Κράτους, Αυτοδιοίκησης και Κοινωνίας των πολιτών. Επιδιώκουμε μέσω του νέου κώδικα τη θεσμοθέτηση της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης και την ανακατανομή αρμοδιοτήτων, στη βάση της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας».

Το «παρών» στη συνάντηση έδωσαν η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Ισότητας, Μαρία Στρατηγάκη, ο Αντιδήμαρχος Oικονομικού Προγραμματισμού, Γιώργος Γιάνναρος, ο Γενικός Γραμματέας, Βασίλης Μπόκος και ο Πρόεδρος του ΔΣ, Μανώλης Βελεγράκης.

Η αντιπροσωπεία του Κογκρέσου, η οποία περιλαμβάνει ειδικούς και εισηγητές, αναμένεται να συντάξει έκθεση για την κατάσταση της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, η οποία θα οδηγήσει σε σχετική σύσταση.