Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ οδηγείται, υπό την πίεση της σκληρής πραγματικότητας, σε ένα νέο μνημόνιο. Στη συνέχεια βέβαια θα δοθεί η μάχη της επικοινωνίας προκειμένου να «βαφτιστεί» το νέο μνημόνιο συμφωνία για την ανάπτυξη, πρόγραμμα επανεκκίνησης της οικονομίας, νέο οικονομικό σχέδιο κτλ.
Oι λέξεις έχουν τη σημασία τους αλλά μεγαλύτερη σημασία έχει το περιεχόμενο της συμφωνίας στην οποία θα καταλήξουν η ελληνική κυβέρνηση και η τρόικα των πιστωτών.
Χάσαμε το «κούρεμα»
Χρειάστηκε μία εβδομάδα στην εξουσία για να δεχθούν ο κ. Τσίπρας, ο κ. Βαρουφάκης και οι συνεργάτες τους ότι δεν τίθεται θέμα «κουρέματος» του χρέους του ελληνικού Δημοσίου. Η προπαγανδιστική κατασκευή στην οποία στήριξε ο ΣΥΡΙΖΑ την εκλογική του άνοδο και δημιούργησε μία επανάσταση προσδοκιών στους μη προνομιούχους συμπολίτες μας, πετάχτηκε στο καλάθι των κυβερνητικών αχρήστων.
Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί συμπολίτες μας πίστεψαν στην «επιθετική διαπραγμάτευση» και περιμένουν ακόμη τις παροχές που θα χρηματοδοτούσε η εξαφάνιση του 50% του χρέους.
Ο κ. Βαρουφάκης προτείνει τώρα την ποιοτική αλλαγή του χρέους, θέση που έχει ήδη απορριφθεί από την ΕΚΤ και το Εurogroup. Αυτό που μένει είναι η διαπραγμάτευση για την αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία θα γίνει μόνο εάν ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις που είχε θέσει η τρόικα στην κυβέρνηση Σαμαρά. Επίτευξη σταθερού πρωτογενούς πλεονάσματος και ολοκλήρωση των διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν συμφωνηθεί.
Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης
Το δεύτερο δύσκολο βήμα που θα κάνει η κυβέρνηση Τσίπρα, σε διάστημα λίγων ημερών, είναι η εμπλοκή της στη συζήτηση για την ολοκλήρωση του προγράμματος. Η κυβέρνηση Σαμαρά προσπάθησε, για τους δικούς της λόγους, να αποφύγει την αξιολόγηση του προγράμματος, να κρατήσει τους αξιολογητές της τρόικας εκτός των συνόρων και να επιτύχει την έξοδο στις διεθνείς αγορές χωρίς να ολοκληρώσει το πρόγραμμα προσαρμογής που συμπληρώνει τις δανειακές συμβάσεις. Ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος κέρδισαν πολιτικό χρόνο με τους ελιγμούς τους, δεν μπόρεσαν όμως να επιτύχουν τους οικονομικούς και πολιτικούς τους στόχους. Η κατάσταση της οικονομίας επιδεινώθηκε και απλά επιταχύνθηκε ο εκλογικός θρίαμβος του ΣΥΡΙΖΑ.
Η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να αποφύγει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και της εφαρμογής του προγράμματος. Θα έπρεπε να είχε προετοιμάσει μία αριστερού τύπου προσαρμογή, με έμφαση στον περιορισμό των συντάξεων των «ρετιρέ» της δημόσιας διοίκησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα της οικονομίας και την επιβολή λογικής φορολογίας σε αυτούς που έχουν υψηλό εισόδημα και μεγάλη φορολογία. Επειδή όμως ο ΣΥΡΙΖΑ επένδυσε προεκλογικά στο παπανδρεϊκό «τα λεφτά υπάρχουν» θα δυσκολευτεί πολύ να κάνει την αναγκαία στροφή στην οικονομική πολιτική του. Όσο πιο γρήγορα και δημιουργικά το επιχειρήσει τόσο μικρότερο θα είναι το πολιτικό κόστος για το κόμμα του κ. Τσίπρα και μεγαλύτερα τα οφέλη για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία. Εδώ που έχουμε φτάσει ο λιγότερο επώδυνος τρόπος απαλλαγής από το μνημόνιο είναι η πλήρης εφαρμογή του. Το έκαναν με επιτυχία η Ιρλανδία και η Πορτογαλία και μόνο εμείς αναζητούμε εδώ και οκτώ μήνες μια ειδική λύση που στηρίζεται στην παράκαμψη του μνημονίου.
Το τρίτο βήμα
Το «κούρεμα» του χρέους ξεχάστηκε και η αναδιάρθρωση θα συζητηθεί αργότερα, ενώ η αξιολόγηση και η εφαρμογή των συμφωνηθέντων πρέπει να θεωρούνται αναπόφευκτες. Το τρίτο βήμα που θα υποχρεωθεί να κάνει η κυβέρνηση στην κατεύθυνση του οικονομικού ρεαλισμού είναι η συμφωνία για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του 2015 και του 2016, το οποίο αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου. Θα χρησιμοποιηθούν χρήματα που έχουν ήδη δεσμευτεί υπέρ της Ελλάδας και η χρηματοδότηση προβλέπεται να είναι περιορισμένη και με ιδιαίτερα αυστηρούς όρους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε το λάθος στρατηγικής σημασίας που έκαναν πριν από αυτόν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Διεκδίκησε και πήρε την εξουσία στη βάση μιας πολιτικής που είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν που τελικά θα εφαρμοστεί. Ας ελπίσουμε ότι η ΝΔ δεν θα επαναλάβει το λάθος που κάνει η αντιπολίτευση και δεν θα επαναλάβει τις γνωστές αντιμνημονιακές καταγγελίες περί «κωλοτούμπας» του κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία.
