Η σημασία μιας ισχυρής κεντρώας πρότασης στην εποχή της πολιτικής αστάθειας

Η σημασία του κέντρου στην εκλογική επιρροή είναι κρίσιμη, καθώς ιστορικά έχει αποτελέσει τον βασικό χώρο αναμέτρησης των πολιτικών κομμάτων για την κατάκτηση της πλειοψηφίας. Ειδικά για τη χώρα μας και εξαιτίας μιας ταραχώδους δεκαετίας οικονομικής και κοινωνικής ανασφάλειας το κέντρο αποτελεί τον ρυθμιστικό παράγοντα για την επικράτηση στις εκλογές. Στην παρούσα φάση, αν οι εξελίξεις και ειδικά οι εκλογές του ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρουν να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική εναλλακτική πρόταση, τότε τα κόμματα της αντισυστημικής δεξιάς αναμένεται να είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι. Η έλλειψη μιας κεντρώας πρότασης με χαρακτηριστικά κυβερνησιμότητας, που να συνδέεται με τις ευρύτερες ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις, αφήνει χώρο στην άνοδο των αντισυστημικών δυνάμεων.

Αυτό αποδεικνύεται από τις πρόσφατες εξελίξεις στη Γερμανία και τη Γαλλία, όπου η αντισυστημική δεξιά κερδίζει έδαφος, εκμεταλλευόμενη την αδυναμία των συστημικών κομμάτων να προσαρμοστούν και να προσφέρουν πειστικές λύσεις. Στη Γερμανία, το AfD  έχει κερδίσει έδαφος, κυρίως επειδή κατάφερε να αντλήσει ψήφους από δυσαρεστημένους κεντρώους ψηφοφόρους που δεν βρίσκουν ελκυστική τη στάση των παραδοσιακών κομμάτων. Στη Γαλλία, το Εθνικό Συναγερμός επωφελείται από την έλλειψη μιας ισχυρής, κεντρώας πρότασης που να καλύπτει τις ανάγκες και τις ανησυχίες της μεσαίας τάξης.

Στην Ελλάδα, η κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας στο κέντρο και τα χρόνια της κυβερνητικής θητείας αφήνουν ένα κενό που, όσο δεν καλύπτεται από μια κεντρώα, εναλλακτική πρόταση με χαρακτηριστικά που δεν θα είναι διαχειριστικά αλλά με πολιτικό πρόταγμα και όραμα οδηγεί σε έναν αυξανόμενο κατακερματισμό του εκλογικού σκηνικού. Αν δηλαδή δεν υπάρξει μια συνεκτική και πειστική αντιπρόταση που να απευθύνεται στους κεντρώους ψηφοφόρους και να προσφέρει μια αξιόπιστη εναλλακτική κυβερνητική πρόταση είναι πολύ πιθανό να δούμε έναν κατακερματισμό του εκλογικού σκηνικού, όπου τα παραδοσιακά συστημικά κόμματα θα καταγράφουν χαμηλά ποσοστά, ενώ τα αντισυστημικά κόμματα θα συγκεντρώνουν ποσοστά που θα πλησιάζουν το πρώτο κόμμα. Οι πρόσφατες ευρωεκλογές του 2024 μας δίνουν μια πρόγευση της τάσης αυτής.

Παράλληλα η διεθνής κατάσταση, με τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και τις οικονομικές αβεβαιότητες, προμηνύει ένα περιβάλλον αστάθειας το οποίο σε συνδυασμό με την άνοδο της εντυπωσιοθηρίας και την κυριαρχία του γρήγορου, εντυπωσιακού λόγου που αγνοεί τις σύνθετες λύσεις στα μέσα ενημέρωσης και ειδικά τα ψηφιακά, διαμορφώνεται ένα τοπίο όπου η επιρροή του κέντρου μειώνεται. Όσο οι κεντρώοι ψηφοφόροι δεν βρίσκουν πειστικές προτάσεις κυβερνησιμότητας, με ένα νέο πρόταγμα για τη χώρα είναι πολύ πιθανό να στραφούν σε συνθηματολογικές επιλογές που υπόσχονται γρήγορες, αλλά ανεπαρκώς τεκμηριωμένες, λύσεις.

Το κέντρο παραμένει ένα σημαντικό πεδίο μάχης για τα κόμματα. Αν δεν διαμορφωθεί όμως μια στρατηγική που θα τοποθετεί στο επίκεντρο την ανανέωση και τη σύνδεση της πολιτικής πρότασης με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις, τότε η αντισυστημική δεξιά θα συνεχίσει να διεκδικεί δυναμικά τους ψηφοφόρους που νιώθουν απογοητευμένοι και εγκαταλελειμμένοι από το πολιτικό σύστημα.