Πολιτικό κλίμα: Χωρίς μεγάλες προσδοκίες

Όλο το παιχνίδι παίχτηκε λίγο πριν τις εθνικές εκλογές του 2023. Τότε που οι δημοσκόποι δεν έβλεπαν ή δεν ήθελαν να δούμε κι εμείς αυτά που έβλεπαν με αποτέλεσμα να υπάρχουν προσδοκίες για την λεγόμενη «κυβέρνηση των ηττημένων». Και ενώ άλλοι έκαναν αναλύσεις του εκλογικού νόμου και άλλοι έψαχναν τα μυστικά του κανονισμού της Βουλής, κάποιοι προβάριζαν πρωθυπουργικά κουστούμια, μετρούσαν κουκιά και έκαναν σχέδια συμμαχιών επί χάρτου. Με συγκρατημένες πάντα προσδοκίες. Ευτυχώς έμειναν στις πρόβες.

Διότι ο κόσμος είχε δοκιμάσει και ήξερε. Είχε βιώσει την ασύμμετρη απειλή στον Έβρο, την αντιμετώπιση της πανδημίας, τη σταθεροποίηση της οικονομίας, την αποκατάσταση του διπλωματικού κύρους της χώρας, την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία, την αναβάθμιση των εξοπλισμών, τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, το ψηφιακό κράτος, την γρηγορότερη έκδοση των συντάξεων, την μείωση της ανεργίας και των φόρων, την αύξηση των μισθών, την Τράπεζα Θεμάτων και τόσα άλλα. Όλα αυτά δηλαδή που, λίγο πολύ, έγιναν. Και μας ξελάσπωσαν.

Οπότε και μόνο στην υποψία ότι θα επέστρεφε ο Τσίπρας, και μάλιστα αγκαλιά με τον Ανδρουλάκη, έστειλαν μαζικά κόσμο στην κάλπη του Μητσοτάκη (40,53%). Και τελικά κανείς δεν ένιωσε έκπληξη από το αποτέλεσμα, αντιθέτως μια ανακούφιση μάλλον. Και από δω πάνε και τα Τέμπη και οι παράνομες ή νόμιμες επισυνδέσεις. Ο φόβος του να μπλέξεις για τα επόμενα 4 χρόνια με «προοδευτική ή σοσιαλδημοκρατική διακυβέρνηση» δεν άφηνε περιθώρια για δοκιμές. Και τότε η νέα κυβέρνηση πίστεψε ότι είναι παντοδύναμη. Αλλά δεν ήταν. Τώρα έχει χάσει σχεδόν το μισό της εκλογικής της δύναμης. Παντοδύναμο είναι το κράτος και η αντίσταση του στις αλλαγές που κάνουν καλύτερη τη ζωή του πολίτη. Ειδικά όπου αυτές είναι χλιαρές. Όπως οι μπύρες στο Βέλγιο.

Σήμερα, εκείνος ο φόβος έχει μετεξελιχθεί σε φαρσοκωμωδία. Διότι αν ένας ηττημένος Τσίπρας μπορούσε ακόμα και στα χειρότερά του να προκαλεί κάποιο ρίγος στους αντιπάλους του, ένας Κασσελάκης προκαλεί το ακριβώς αντίθετο. Μια βαθιά χαλάρωση, ένα αυτάρεσκο χαμόγελο και μια βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει πια κυβερνώσα αριστερά. Αλήθεια, με τι δεδομένα κάποιοι πρότειναν τον κύριο αυτόν για ηγέτη πολιτικού κόμματος και δη της ριζοσπαστικής αριστεράς; Αλλά και με ποια κριτήρια στήθηκε τόσος κόσμος και τον ψήφισε στις εσωκομματικές εκλογές; Ή μήπως τελικά ο στόχος όλων αυτών ήταν η διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ και η ίδρυση ενός νέου πολιτικού μορφώματος στο χώρο πλέον της κεντροαριστεράς; Και έπρεπε να γίνει με τέτοιο γκροτέσκο τρόπο; Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Όχι απλώς χωρίς μεγάλες προσδοκίες, αλλά χωρίς καθόλου προσδοκίες. Αλλά με γέλια τρανταχτά.

Όταν μιλάμε όμως για κεντροαριστερά εννοούμε βασικά το ΠΑΣΟΚ. Και το ΠΑΣΟΚ του 13% αναζητά νέο ηγέτη και ίσως και νέα πολιτική ταυτότητα. Γιατί κάποια στιγμή ο στενός πυρήνας κατάλαβε ότι με την σημερινή ηγεσία δεν πρόκειται να κάνουν προκοπή. Ο ΣΥΡΙΖΑ διαλύεται, η ΝΔ έχει προβλήματα και το ΠΑΣΟΚ παραμένει στη γωνία. Ένα μικρό κόμμα με 30 περίπου βουλευτές, που δίνει δουλίτσα σε ένα στενό κύκλο στελεχών είναι πολύ βολικό για κάποιους, αλλά μέχρις εκεί. Και είπαν να ψάξουν για κάτι άλλο. Μακάρι να τα καταφέρουν, αλλά προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν και με ποιες σταθερές είναι ακόμα άγνωστο.

Μήπως θα επιμείνουν στη στείρα αναπόληση του παρελθόντος που είναι η επιλογή του vintage Ανδρουλάκη; Μήπως θα μπουν δυναμικά σε μια σύγχρονη, καινοτόμα σοσιαλδημοκρατία που είναι η κατεύθυνση της Διαμαντοπούλου; Ή σε μια λεκτικά αριστερή και ριζοσπαστική φόρμα ενός ΣΥΡΙΖΑ - Light που είναι μάλλον η γραμμή του Δούκα; Και θα τραβήξουν το δρόμο μόνοι τους προσμένοντας σε επιστροφές ή θα θελήσουν να εμπλακούν σε συμμαχικά σχήματα ώστε να διαλυθούν την επόμενη ημέρα. Διότι οποιαδήποτε επαφή με φράξια του νυν ή τέως ΣΥΡΙΖΑ είναι ο πιο σύντομος δρόμος για την κόλαση. Αν είναι έτσι το διαλύουν και μόνοι τους το μαγαζί. Το παράξενο είναι ότι όλα αυτά γίνονται, χωρίς να έχει κανείς μεγάλες προσδοκίες.

Μπροστά στα σοβαρά ή τραγελαφικά αδιέξοδα, ή τις εκκρεμότητες της αντιπολίτευσης, η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχίζουν να φαντάζουν και να είναι, προς το παρόν, η μόνη αξιόπιστη λύση, αλλά όπως εξήγησα και την προηγούμενη εβδομάδα, με κάποια σοβαρά προβλήματα. Τα οποία δεν είναι μόνο στα μυαλά των αρθρογράφων ή των αναλυτών αλλά και του κοσμάκη που κυκλοφορεί εκεί έξω. Και αυτό φαίνεται στις δημοσκοπήσεις. Και τα άλυτα προβλήματα εκτός ότι γεννάνε σαν κουνέλες, παράγουν και δυσαρέσκεια.

Αίφνης, μια ικανή ομάδα του κέντρου προερχόμενη από το ΠΑΣΟΚ και την ευρύτερη Αριστερά που στήριξε τον Κ. Μητσοτάκη όλα αυτά τα χρόνια, θα πάει να ψηφίσει στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ, την Άννα και ενδεχομένως μεθαύριο να «αγοράσει» και ΠΑΣΟΚ, αν η Άννα τα καταφέρει. Και η ομάδα αυτή είναι κρίσιμη διότι είναι αυτή που έδωσε στη ΝΔ την αυτοδυναμία σε δυο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις. Και τώρα, κάνει δεύτερες σκέψεις.

Το φθινόπωρο αυτό δεν φοβόμαστε μήπως πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας, αλλά δεν έχουμε και προσδοκίες για μεγάλα πράγματα. Διότι δεν υπάρχουν ανοικτά project. Δεν υπάρχουν οι εξαγγελίες της προηγούμενης 4ετίας. Και ο πολίτης είναι απαιτητικός. Δεν τον ενδιαφέρουν πια τα όσα κέρδισε, αλλά αδημονεί να πάρει καινούργιες υποσχέσεις, ώστε κάτι να περιμένει. Και γι αυτό τα προβλήματα του πληθωρισμού και της αβελτηρίας του κράτους αναδεικνύονται και δικαίως πιέζουν. Και οι «στραβές» που σκάνε δεξιά και αριστερά παραπέμπουν σε χρόνιες παθογένειες και τον κάνουν να αγανακτεί και το χειρότερο να ξεχνά τις πρόσφατες αλλαγές που τον ωφέλησαν. Οπότε θα έχει ενδιαφέρον η ομιλία του Κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ.

Τα δημόσια νοσοκομεία απαιτούν γιατρούς και σοβαρό lifting στις εφημερίες και τα χειρουργεία, τα σχολεία περιμένουν το Εθνικό Απολυτήριο και την πραγματική αξιολόγηση των διδασκόντων, η ασφάλεια των πολιτών είναι πάντα ζητούμενη, η δικαιοσύνη ακόμα αργεί, η ακρίβεια μειώθηκε αλλά συνεχίζει να τρώει τις αυξήσεις, το στεγαστικό είναι δυσεπίλυτο. Η κυβέρνηση δεν συγκρίνεται πλέον με τα χρόνια των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ώστε να προηγείται με πέντε γκολ από τα αποδυτήρια. Συγκρίνεται με τα προβλήματα του σήμερα και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να παίξει καλύτερη μπάλα.

Διότι σημαντικό μέρος της κοινωνίας, και μάλιστα της εργασιακά ενεργής, απαιτεί και περιμένει αλλαγές, βελτιώσεις και αναδομήσεις σε όλα. Αλλιώς, απλά δεν τη βγάζει. Μην ακούτε την αντιδραστική αριστερά που δεν θέλει να αλλάξει τίποτα ή ακόμα χειρότερα, να επιστρέψουμε στο παρελθόν. Μην τσιμπάτε ότι αυτό είναι προοδευτική πολιτική. Η πλειοψηφία σήμερα είναι πολύ πιο μπροστά από τα κόμματα. Έχει καταλάβει ότι οι αλλαγές την συμφέρουν και χωρίς καινοτόμες δράσεις και σύγχρονες πολιτικές η Ελλάδα στερεύει.

Και στερεύει όχι μόνο από λύσεις αλλά και από πολίτες. Διότι κάτι σοβαρό πρέπει να γίνει με το δημογραφικό για το οποίο δεν βλέπουμε δράσεις. Σε λίγα χρόνια η Ελλάδα θα έχει το χειρότερο δημογραφικό από όλη την ΕΕ. Ο ΙΟΒΕ τα έχει πει αυτά από το 2018. Οι συνέπειες δεν θα άπτονται μόνο του Ασφαλιστικού αλλά και των Ενόπλων Δυνάμεων. Θα μας λείπει στρατός. Εφέτος θα συνταξιοδοτηθούν περισσότεροι από 220.000 συμπολίτες μας και θα γεννηθούν λιγότερα από 80.000 παιδιά. Είμαστε μια κοινωνία ηλικιωμένων. Να δώσουμε κίνητρα στους αυτόχθονες να κάνουν περισσότερα παιδιά και το καλύτερο κίνητρο είναι να βλέπουν την Ελλάδα να εκσυγχρονίζεται, να προοδεύει και να νοιάζεται ειλικρινά για τους πολίτες της.

Και παράλληλα ας φροντίσουμε να έχουμε νόμιμη, ελεγχόμενη και επιλεγμένη μετανάστευση, δηλαδή νέους ανθρώπους που θέλουν να γίνουν Έλληνες πολίτες, να στεριώσουν και να προκόψουν στον τόπο αυτό. Και δεν χρειάζεται να είναι μόνο από την Ασία και την Αφρική. Μπορούν να είναι και από την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Η Ελλάδα είναι μια πανέμορφη χώρα. Ας βρεθούν τα κίνητρα, τα βασικότερα των οποίων είναι η απασχόληση και το κοινωνικό κράτος. Αλλά όλα αυτά θέλουν σοβαρές πολιτικές και όχι απλώς διαχείριση της μπούκας στο Αιγαίο. Η οποία ελέγχεται πλήρως από την Τουρκία.

Οι 50 τόνοι των νεκρών ψαριών στον όμορφο Παγασητικό είναι τα συσσωρευμένα προβλήματα κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινωνίας από τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης. Και πάντα οι πολίτες θα περιμένουν από την εκάστοτε κυβέρνηση να τα λύσει όλα σε μια τετραετία. Και όταν δεν ικανοποιούνται, πάντα θα ψάχνουν τον επόμενο και με το δίκιο τους. Χωρίς μεγάλες προσδοκίες, αλλά θα τον ψάχνουν. Το ερώτημα είναι ποιον θα βρουν. Υπάρχει; Ή θα πάνε και θα κρεμαστούν από τον πρώτο τυχόντα λαϊκιστή που θα τους γυαλίσει. Με τον «Αμερικάνο φίλο» μπορεί να μην έπιασε αλλά έχει ξαναγίνει με τον «ερυθρό νταουλιέρη». Και δεν ήταν καλά. Να μην γυρίσουμε πίσω. Μόνο μπροστά μας αξίζει.