Ειρήνη Αγαπηδάκη: «Να καταπολεμήσουμε όλοι μαζί την παιδική παχυσαρκία μέσω της εκπαίδευσης»

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας της εποχής, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, την ευημερία και την καθημερινότητα των μικρών παιδιών. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Περιφερειακής έκθεσης παχυσαρκίας του ΠΟΥ, το 2022 η Ελλάδα παρουσίασε το υψηλότερο ποσοστό (37,5%) υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών) στην Ευρώπη, με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών (43%), στοιχεία δηλαδή εξαιρετικά ανησυχητικά για τη χώρα μας. Στο πλαίσιο λοιπόν της πρόληψης και της καταπολέμησης της παιδικής παχυσαρκίας το υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με την UNICEF, δεσμεύτηκε να συμβάλλει στη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας μέχρι το 2025, μέσω της προώθησης της υγιεινών προτύπων ζωής ενώ παράλληλα περιλαμβάνει εθνικούς στόχους για τα παιδιά όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία, την κοινωνική προστασία, τη δικαιοσύνη και την απασχόληση των νέων.

Έτσι, υλοποιεί στη χώρα το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Συγκεκριμένα, η καμπάνια της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας με τίτλο «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα» ξεδιπλώνει μέσα από απλές, καθημερινές δραστηριότητες των παιδιών, τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία τους η μη ισορροπημένη διατροφή και η έλλειψη άσκησης, αναδεικνύοντας τη σημασία της σωστής διατροφής και την ανάγκη συστηματικής άσκησης, χωρίς τα οποία τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να οδηγηθούν στην παιδική παχυσαρκία. Μιλήσαμε με την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη για το πρόγραμμα αλλά και το ρόλο των γονέων και του Ευρωπαϊκού Κέντρου.

Ειρήνη Αγαπηδάκη: Συνέντευξη με την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας για την καμπάνια κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα»

Με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών στην Ευρώπη, ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα στην προσπάθεια μείωσης αυτών των ποσοστών;

Θέλω να χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του παππού μου για να σας απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση. Είναι ένας άνθρωπος στο χωριό στην Κρήτη που περπατάει πολύ, κάνει δουλειές, κινεί το σώμα του. Στη σημερινή εποχή και ιδίως στις πόλεις, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αντικαταστήσει αυτές τις συνήθειες με πολλές ώρες καθιστικής ζωής και διαφορετικές διατροφικές συνήθειες που χαρακτηρίζονται από πολυεπεξεργασμένα τρόφιμα. Έχει αλλάξει το περιβάλλον, οι συνθήκες στις οποίες γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, ζούμε και έχουν επηρεάσει την υγεία και την ανάπτυξή μας και πολύ περισσότερο βέβαια, εκείνη των παιδιών. Έχουμε λοιπόν συνθήκες ζωής οι οποίες οδηγούν στην παιδική παχυσαρκία και για αυτό, βασικός μας στόχος είναι να τροποποιήσουμε ακριβώς αυτό το περιβάλλον, βοηθώντας ταυτόχρονα τα παιδιά που έχουν ήδη προβλήματα υγείας εξαιτίας της παχυσαρκίας να ζήσουν καλύτερα. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι εφικτό.

Ποιοι είναι οι στόχοι του προγράμματος «Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας 2023-2026» και πώς το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με την UNICEF δεσμεύεται να συμβάλλει στη μείωση του φαινομένου;

Η Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας είναι το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα που υλοποιείται στην Ελλάδα και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 0-17 ετών, παρέχοντας πολύτιμη βοήθεια σε αυτά και τις οικογένειές τους σε όλα τα επίπεδα όπως, ενδεικτικά, δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους, παρακολούθηση από γιατρούς, συμβουλές προς εκπαιδευτικούς, δωρεάν πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες.

Κύριος στόχος μας είναι η πρόληψη και καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας, μειώνοντας τους παράγοντες κινδύνου αλλά και τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της. Να διασφαλίσουμε ότι παιδιά υπέρβαρα ή παχύσαρκα μπορούν, υιοθετώντας υγιεινές συνήθειες, να ζήσουν μια καλύτερη και πιο υγιή ζωή. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η χώρα μας παρουσιάζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά (37,5%) υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών) στην Ευρώπη, με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών (43%). Έχουμε παιδιά στη χώρα μας που αναπτύσσουν υπέρταση και υπερχοληστερολαιμία ήδη από την πέμπτη και έκτη τάξη του Δημοτικού. Για αυτό έχουμε θέσει ως στόχο το 2030 από 37,5% το ποσοστό να πέσει στο 24,5%. Μπορούμε να το πετύχουμε. Η καταπολέμηση της παχυσαρκίας είναι εθνικός στόχος, όπως ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει τονίσει, και θα καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια στην κατεύθυνση αυτή, όπως και για κάθε δράση πρόληψης.

Ποιος πρόκειται να είναι ο ρόλος και η εμπλοκή των γονέων και των οικογενειών στην προσπάθεια πρόληψης κατά της παιδικής παχυσαρκίας, και ποια εργαλεία και υποστήριξη θα τους παρέχετε;

Οι γονείς και οι οικογένειες αποτελούν τον βασικό σύμμαχό μας στην Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας, και δεν είναι οι μόνοι. Σύμμαχοί μας είναι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, στελέχη δήμων και δομών και αυτοδιοίκησης γενικά, γιατροί και νοσηλευτές, διατροφολόγοι και ειδικοί της δημόσιας υγείας. Όλους τους εφοδιάζουμε με το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο θα είναι διαδραστικό και ευχάριστο, ώστε τα παιδιά και οι οικογένειες να έχουν τα εργαλεία για να μπορούν να κάνουν την υγιεινή επιλογή μια εύκολη επιλογή χωρίς να αισθάνονται ότι κάποιος τους επικρίνει. Ξέρετε, αυτό είναι ένα ζήτημα: μερικές φορές μιλάμε σαν να φταίνε τα ίδια τα άτομα που έχουν επιπλέον κιλά, λες και η παχυσαρκία είναι ατομική επιλογή. Έχω υπάρξει τέτοιο άτομο, και ξέρω τι σας λέω. Οι δράσεις που έχουμε επεξεργαστεί θα κινούνται σε τελείως διαφορετική λογική. Οι οικογένειες λαμβάνουν κατάλληλη φροντίδα, τα παιδιά μαθαίνουν γιατί ένα τρόφιμο είναι υγιεινό και τι τους προσφέρει. Ειδικοί της υγείας θα φροντίζουν για τους ελέγχους της υγείας των παιδιών. Είναι μεγάλα, δυστυχώς, τα ποσοστά των παιδιών με υπέρταση ή διαβήτη και συνήθως είναι αδιάγνωστα τα νοσήματα αυτά. Ξεκινάμε, λοιπόν, τον Σεπτέμβριο με δράσεις σε όλα τα σχολεία της χώρας.

Εκτός από τα σχολεία, ποιες άλλες δράσεις θα γίνουν στο πλαίσιο προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος και να αλλάξει στάση και αντιλήψεις ως προς την παιδική παχυσαρκία;

Στο πλαίσιο της εκστρατείας έχει καταρτιστεί ένα αναλυτικό εθνικό πλάνο για την ενημέρωση του κόσμου. Ήδη έχει ξεκινήσει η προβολή και μετάδοση του πρώτου τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σποτ με στόχο την ανάδειξη των σοβαρών συνεπειών της παιδικής παχυσαρκίας στην υγεία των παιδιών και εφήβων. Στο προσεχές διάστημα θα δείτε υλικό υπαίθριας διαφήμισης, ενώ έχει αναπτυχθεί και έχει ξεκινήσει να υλοποιείται η στρατηγική ευαισθητοποίησης και επικοινωνίας του έργου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο https://paxisarkiakaipaidi.gov.gr μπορούν όλοι να ενημερωθούν για τη δράση, ενώ σύντομα θα έχουμε και μια νέα υπηρεσία μέσω app, έτσι ώστε όλοι, γονείς, παιδιά, έφηβοι, να κάνουν σχεδιασμένα βήματα προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Να καταπολεμήσουμε όλοι μαζί την παιδική παχυσαρκία μέσω της εκπαίδευσης, των κινήτρων για σωματική δραστηριότητα και της αλληλοϋποστήριξης. Όλοι μαζί, για τα παιδιά γινόμαστε ασπίδα!

Ποιος είναι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και πώς αναμένεται να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος;

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας ιδρύθηκε με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση του διογκούμενου προβλήματος της παχυσαρκίας, καθώς και την πρόληψη και τον τερματισμό της διαιώνισής της από γενιά σε γενιά, μέσα από την ανάπτυξη έρευνας, ιδεών και προτάσεων πολιτικής. Το Κέντρο θα παρέχει δωρεάν ολιστική υποστήριξη σε οικογένειες και εφήβους υπό μορφή τηλεσυμβουλευτικής (ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα ή το πρόβλημα των παιδιών ή το πρόβλημα των γονέων/φροντιστών) σε θέματα διατροφής, σωματικής δραστηριότητας και τροποποίησης συμπεριφορών, αξιοποιώντας καινοτόμες προσεγγίσεις και ψηφιακά εργαλεία που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του έργου. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας είναι επίσης υπεύθυνο για το συντονισμό της επιστημονικής παρακολούθησης και αξιολόγησης των διαφόρων δράσεων του έργου.