700 λέξεις πριν την πρωθυπουργία Τσίπρα

Α. Η περίοδος Παπανδρέου ήταν μια κυβέρνηση συνασπισμού. Από τη μία ο Ραγκούσης, η Διαμαντοπούλου, ο Μόσιαλος, άντε κι ο Λοβέρδος, από την άλλη ο Παπουτσής, ο Ρέππας, ο Κακλαμάνης, ο Πρωτοπαππάς, ο Βενιζέλος, η Κατσέλη και οι λοιποί. Οι πρώτοι πίστεψαν στις μεταρρυθμίσεις και προσπάθησαν να τις κάνουν, οι άλλοι τις κοντράρισαν, ο Παπανδρέου ήταν ισορροπιστής. Ο Σαμαράς στα κεραμίδια, φουλ αντιμνημονιακός. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή ανέβαιναν.

Β. Η περίοδος Παπαδήμου - Πικραμμένου ήταν διεκπεραιωτική. Διευκόλυνε τον Σαμαρά να κάνει την «κωλοτούμπα» με τα δήθεν εναλλακτικά «Ζάππειά» του, επέφερε τη σμίκρυνση του ΠΑΣΟΚ και τη διάλυση του ΛΑΟΣ, μεγάλωσε τη Χρυσή Αυγή, γιγάντωσε τον ΣΥΡΙΖΑ, γέννησε τη ΔΗΜΑΡ. Στο μεταξύ και οι λίγες μεταρρυθμίσεις κούτσαιναν, η κοινωνία φτώχαινε.

Γ. Η περίοδος Σαμαρά - Βενιζέλου - Κουβέλη και στη συνέχεια μόνο των δύο πρώτων ήταν φάση οπισθοδρόμησης. Η ΔΗΜΑΡ αποχώρησε, γιατί ο κρατισμός της δεν άντεξε το κλείσιμο της ΕΡΤ, και τελικά μισοδιαλύθηκε. Το ΠΑΣΟΚ συνέχισε να μικραίνει, ο κόσμος και στελέχη μετακόμιζαν μαζικά στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, υποσχόμενος τα πάντα στους πάντες και κραδαίνοντας πλέον και εθνικά-θρησκευτικά λάβαρα, έγινε πρώτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις, και διατηρήθηκε εκεί. Η κυβέρνηση κατάφερε να ολοκληρώσει την πώληση του ΟΠΑΠ, κατά τα άλλα «έδινε μάχες» με την «κακιά τρόικα». Ουσιώδεις μεταρρυθμίσεις προσπάθησαν να κάνουν μόνο ο Χατζηδάκης, ο Μητσοτάκης (που, σημειωτέον, δεν ήταν υπουργοί σε όλο το διάστημα), ίσως κι ο Βρούτσης. Το φορολογικό σύστημα δεν αναμορφώθηκε, τα εφάπαξ των προνομιούχων του δημόσιου τομέα δεν πειράχτηκαν, τα κλειστά επαγγέλματα δεν άνοιξαν, η εκκλησία δεν αγγίχτηκε, οι δικαστές παρέμειναν μισθολογικό κράτος εν κράτει (σε όλα τα παραπάνω, κι ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί). Αλλά ο ιδιωτικός τομέας τσακίστηκε από την ανεργία, το κλείσιμο των επιχειρήσεων, την υπερφορολόγηση, την αύξηση των εισφορών, το λάδωμα στους «αρμόδιους», το μη υγιή ανταγωνισμό, τις «γενικές» απεργίες, το κλείσιμο των δρόμων (τα τελευταία με ευθύνη της Αριστεράς, φυσικά). Στο μεταξύ, οι νέοι την κοπάναγαν για έξω, ενώ οι πρόωροι συνταξιούχοι αυξάνονταν.

Δ. Η απερχόμενη κυβέρνηση ψεύδεται για το παρελθόν και το παρόν, ο ΣΥΡΙΖΑ ψεύδεται για το μέλλον. Ό,τι κι αν λένε διάφοροι οικονομολόγοι για δείκτες που «βελτιώνονταν», δεν μπορείς να πείσεις κανένα ότι η τσέπη του πάει καλά ενώ είναι άδεια. Να γιατί λίγοι μόνο από όσους φοβούνται τον ΣΥΡΙΖΑ στρέφονται στη Νέα Δημοκρατία. Αντίθετα, το εμπόριο των υποσχέσεων («Η ελπίδα έρχεται») έχει ακόμα πέραση. Σου λέει ο άλλος: «Τόσα χρόνια φόροι και μειώσεις εισοδημάτων, αργός θάνατος. Θα ψηφίσω τους άλλους, κι ας είναι επικίνδυνοι, γιατί δεν πάει άλλο με τούτους, κι ό,τι βγει». Να γιατί καμιά ψεκασμένη Ραχήλ, καμιά δήλωση οποιουδήποτε συριζαίου για οτιδήποτε, δεν μπορεί να σταματήσει την αυτοκτονική ελπίδα των πολλών να γυρίσουν στο «νιρβανικό» 2009.

Ε. Έγραφα τον καιρό του πρώτου μνημονίου ότι το πολιτικό σύστημα θα μπορεί να απαιτήσει κοινωνική συναίνεση στα μέτρα που επιβάλλει, «μόνο αν το ίδιο δώσει το καλό παράδειγμα». Το πολιτικό σύστημα έκανε ακριβώς το αντίθετο, «φύλαξε τον κώλο του» κατά το κοινά λεγόμενο, και τώρα εσπράττει τα επίχειρα των παραλείψεών του με τη μορφή μαζικής ψήφου προς τον ΣΥΡΙΖΑ, έστω κι αν η ψήφος αυτή είναι πήδημα στο κενό. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τώρα με τη συγκυβέρνηση, αύριο με το ΣΥΡΙΖΑ, μιλάμε για ήττα του εκσυγχρονισμού και νίκη του κρατισμού. Όλα τα χρόνια του μνημονίου πήγαν στο βρόντο. Αλλά την ευθύνη δεν την έχει κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ με το λαϊκισμό του. Την έχουν ο Σαμαράς κι ο Βενιζέλος, που πολέμησαν κάθε ουσιώδη μεταρρύθμιση, ενώ ταυτόχρονα ψεύδονταν με θράσος, παρασταίνοντας τους εκσυγχρονιστές, οι φοροεισπράκτορες.

ΣΤ. Αν υπήρχε θελκτικός πόλος του Κέντρου τότε θα μπορούσε, ίσως, να μην επέλθει το αναπόφευκτο εκλογικό αποτέλεσμα της Δευτέρας. Αλλά οι κύριοι και οι κυρίες του Κέντρου (σοσιαλδημοκράτες, φιλελεύθεροι, ριζοσπάστες, οικολόγοι, κεντροαριστεροί κλπ κλπ) δεν καταδέχτηκαν να συνυπάρξουν.

Ζ. Και η συνέχεια θα είναι ακόμα χειρότερη από ό,τι το 2009. Γιατί υπάρχουν κάποιοι που ακονίζουν τα νύχια τους και προετοιμάζονται. Είναι όσοι, μετά την αποτυχία και του κ. Τσίπρα, θα καραδοκούν, νοσταλγώντας είτε τον Οκτώβρη του ’17, είτε τον Μάρτη του ’33, είτε τον Δεκέμβρη του ’41, είτε τον Σεπτέμβρη του ’01. Εννοώ τους σημερινούς επιγόνους των πραγματικών άκρων, που είχαν δυναμώσει  –αντίστοιχα– με το Μεγάλο Πόλεμο, τη Μεγάλη Κρίση, τη Μεγάλη Πείνα και το «Ο θεός είναι μεγάλος». Κι αν έστω μια από αυτές τις απειλές εμφανιστεί, να δούμε τότε πώς μια καθημαγμένη κοινωνία, με διαλυμένη σοσιαλ-καπιταλιστική οικονομία και με διαρρηγμένο τον ευρωπαϊσμό της, θα μπορέσει να υπερασπιστεί τη δημοκρατία της.

d.fyssas@gmail.com