Η κρίση της ελληνικής κοινωνίας και ο λαϊκισμός, που δεν απέχει πολύ από τον «πολακισμό»
Μια μείζονα πολιτικοκοινωνική συνέπεια της πτώχευσης του 2010, απόρροια της «αφελούς» οικονομικής πολιτικής που άσκησαν η πλειονότητα των κυβερνήσεων των προηγούμενων ετών, ήταν η διάψευση των προσδοκιών πολυάριθμων νοικοκυριών τα οποία είχαν εναποθέσει τις ελπίδες «επιβίωσής» τους στο δημόσιο τομέα. Αποτελέσματα εκείνης της διάψευσης ήταν: α) σε κοινωνικό επίπεδο να αναπτυχθεί ένα τεράστιο κύμα λαϊκισμού και καχυποψίας (π.χ. οι λεγόμενοι ψεκασμένοι), β) η ενσωμάτωση αυτού του λαϊκίστικου κύματος από συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις, γ) η ανάδειξη αυτού του κύματος σε πρωτεύουσα πολιτική σκέψη και οργάνωση.
Όλα αυτά εμπεριέχονται σε μια μόνο λέξη: κρίση! Κρίση πολιτική, οικονομική, αξιών, αλλά βασικά κρίση επιβίωσης.
Είναι γεγονός ότι η συγκεκριμένη κρίση ενισχύθηκε και από το ότι αρκετοί πολιτικοί από τα δύο κυρίαρχα κόμματα της μεταπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) είτε δεν κατενόησαν το κεντρικό πολιτικό ζήτημα που προκάλεσε την πτώχευση είτε το απαξίωσαν για ψηφοθηρικούς λόγους.
Τελικά, όμως, φαίνεται ότι η κοινωνική αναταραχή και η πολιτική αναδιάταξη, τις οποίες προκάλεσε η κρίση, ήταν και οι αιτίες της δημιουργίας μιας σειράς επαναλαμβανομένων κρίσεων στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Παρατηρώντας τα γεγονότα τα οποία διαδραματίζονται στο συγκεκριμένο κόμμα φαίνεται ότι συνεχίζουμε να είμαστε μάρτυρες φαινομένων τα οποία δείχνουν εμφατικά ότι η κρίση της περιόδου 2010-15 δεν ήταν κάτι το επιφανειακό αλλά κάτι το πολύ σημαντικό πολιτικά, με ευρύτερες διαχρονικές και πολυεπίπεδες συνέπειες.
Σημαντική παράμετρος να αναφερθεί είναι ότι στον χώρο της τότε συστημικής αριστεράς του 2009 (ΚΚΕ και Συνασπισμός) επικρατούσαν απόψεις οι οποίες ούτε ξεκαθάριζαν τα πράγματα, ούτε αναδείκνυαν νέες πολιτικές προοπτικές. Ουσιαστικά υποστήριζαν ρεφορμιστικές πολιτικές συνταυτιζόμενοι βασικά με τις κυβερνήσεις τις οποίες αντιπολιτεύονταν για ακόμα περισσότερες παροχές με δανεικά, μέσα σ’ ένα κρατικοδίαιτο και αντιαναπτυξιακό καθεστώς.
Οι παραπάνω στατικές πολιτικές της αριστεράς είχαν ως συνέπεια να αναπτυχθεί στον χώρο ένα νέο-αριστερό ρεύμα με θέσεις πολύ περισσότερο κρατικιστικά ριζοσπαστικές, «φετιχοποιώντας» τον ρόλο του δημοσίου στο απόλυτο και ταυτίζοντας την όποια πολιτική ενίσχυσης των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα με τον νεοφιλελευθερισμό.
Ο συγκεκριμένος πολιτικός νέος χώρος συγκροτήθηκε σύμφωνα με ένα αμάλγαμα ιδεολογικά αντιφατικών πολιτικών θέσεων όπου σε πολλές των περιπτώσεων δύσκολα γινόταν να διακριθεί η πραγματικότητα από τη φαντασίωση και το συντηρητικό από το προοδευτικό και το σύγχρονο. Ταυτόχρονα όμως κατάφερε και εγκλώβισε μέσα του μεγάλα κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας με διαμετρικά αντίθετες πολιτικές θέσεις και απόψεις με βασικό σημείο συγκόλλησης τον λαϊκισμό και την τοξικότητα. Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο λεγόμενος «πολακισμός», ο οποίος αφ’ ενός δεν έχει κανενός είδους πολιτικό υπόβαθρο, αφ’ ετέρου τείνει να διαλύσει όλο το νέο-αριστερό οικοδόμημα στα εξ ων συνετέθη.
Το ερώτημα που τίθεται και ως πολιτικό στοίχημα είναι εάν ο συγκεκριμένος χώρος της νεο-αριστεράς θα καταφέρει να επιβιώσει πολιτικά, χωρίς «πολακισμό», αφού δυστυχώς ακόμα προσπαθεί ως πολιτικός οργανισμός να κατανοήσει και να συγκεράσει τις διαφορές ανάμεσα σε μια κρατικιστική ριζοσπαστική αριστερά και σε μια σύγχρονη φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία.
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
14°
