Αυτές οι εκλογές είναι πιθανόν να τερματίσουν το απατηλό δίλημμα «μνημόνιο - αντιμνημόνιο», αλλά οι πολίτες δεν φαίνονται ακόμα πεισμένοι ότι υπάρχει ο φορέας εκείνος που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα με ασφάλεια στο δρόμο της ανάπτυξης. Τα δύο μεγάλα κόμματα με τις καμπάνιες τους σε πλήρη εξέλιξη «επενδύουν» στο φόβο και την ελπίδα. Τι είμαστε τελικά, θυμωμένοι ή φοβισμένοι; Γιατί ενώ οι Έλληνες δεν θεωρούν τον ΣΥΡΙΖΑ έτοιμο να κυβερνήσει, τον φέρνουν πρώτο στις δημοσκοπήσεις; Αυτή η πρωτιά σημαίνει ότι οι τάσεις έχουν αποκρυσταλλωθεί και μάλιστα μπορεί να οδηγήσει σε αυτοδυναμία ή οι αναποφάσιστοι θα κρίνουν τις εκλογές; Λίγες μέρες πριν από την κρίσιμη αναμέτρηση ρωτήσαμε τους ειδικούς Θωμά Γεράκη, πρόεδρο της MARC A.E., Δημήτρη Παπαδημητρίου, καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, και Πέτρο Ιωαννίδη, πολιτικό αναλυτή.
Πώς αξιολογείτε τις καμπάνιες των κομμάτων;
Θωμάς Γεράκης Ίσως από τις ελάχιστες φορές που στο σύνολό τους υπηρετούν σωστά τις στρατηγικές των κομμάτων. Η ΝΔ επενδύει περισσότερο στην υπευθυνότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ στην ελπίδα και τα μικρότερα κόμματα στη χρησιμότητά τους. Σε σχέση όμως με παλαιότερες εκλογικές αναμετρήσεις, τα τηλεοπτικά σποτ έχουν μειωμένη αποδοτικότητα λόγω της προσπάθειας αποδόμησής τους από τους χρήστες του διαδικτύου.
Πέτρος Ιωαννίδης Η καμπάνια του κόμματος της αντιπολίτευσης είναι συνήθως πιο εύκολη. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε αυτές τις εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεκάθαρο μήνυμα, αν και τα στελέχη του δεν υπηρετούν τη γενική κατεύθυνση στο 100%. Η ΝΔ δεν έχει τόσο σταθερή στρατηγική, αλλά παρόλα αυτά το μήνυμα της ασφάλειας διαπερνά την καμπάνια της.
Δημήτρης Παπαδημητρίου Η φοβική καμπάνια της Νέας Δημοκρατίας κατάφερε να αποδυναμώσει στα μάτια των πολιτών τον, κατά τα άλλα, υπαρκτό κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Η καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ ήταν, σε κεντρικό επίπεδο, πιο πειθαρχημένη. Διατήρησε έναν έντονα καταγγελτικό λόγο, φροντίζοντας παράλληλα να στρογγυλέψει το προφίλ του κ. Τσίπρα. Παρέμεινε επίσης επίμονα ασαφής για τη στρατηγική της επόμενης μέρας. Αυτό βοήθησε τον εκλογικό σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι βοήθησε τους πολίτες να γίνουν σοφότεροι.
Τι πιστεύετε ότι θα κρίνει τελικά τις εκλογές, η ελπίδα ή ο φόβος;
Θωμάς Γεράκης Και τα δύο. Οι λαοί γράφουν πάντα την ιστορία τους με βάση την ελπίδα και το φόβο. Το ζήτημα είναι σε ποιο βαθμό πλέον μπορούν ο φόβος και η ελπίδα να επηρεάσουν ένα λαό που στην πλειοψηφία του δεν θεωρεί πως έχει κάτι περισσότερο να χάσει και ταυτόχρονα πιστεύει πως ούτως ή άλλως τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα.
Πέτρος Ιωαννίδης Περισσότερο από την ελπίδα ή το φόβο θα παίξει ρόλο η αρνητική ψήφος προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Η ΝΔ δεν καταφέρνει να πείσει ότι όντως μας βγάζει από την κρίση, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει περισσότερο την ψήφο διαμαρτυρίας από εκείνη της ελπίδας. Πάντως ο φόβος για το άγνωστο εκτιμώ ότι κέρδισε στις εκλογές του 2012. Από τότε έχει μπει πολύ νερό στο αυλάκι.
Δημήτρης Παπαδημητρίου Νομίζω τίποτα από τα δύο. Στη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος διακρίνω ταυτόχρονα σημάδια απελπισίας και εφησυχασμού. Ο κόσμος φοβάται λιγότερο από ότι το 2012, όμως δεν νομίζω πως το πρόγραμμα της αντιπολίτευσης τον γεμίζει ελπίδα. Υπάρχει διάχυτη σύγχυση η αφετηρία της οποίας εντοπίζεται στο στρεβλό τρόπο με τον οποίο δομήθηκε από την αρχή το δίπολο μνημόνιο-αντιμνημόνιο. Σήμερα όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα «αλλαγής», όμως το περιεχόμενό της και ο φορέας που θα τη συντελέσει παραμένουν το μεγάλο ζητούμενο.
Πιστεύετε ότι έχουν αποκρυσταλλωθεί πλέον οι τάσεις ή οι εκλογές θα κριθούν από τους αναποφάσιστους των τελευταίων ημερών;
Θωμάς Γεράκης Η εμπειρία των προηγούμενων αναμετρήσεων δείχνει πως, οι πιθανότητες μεταβολής της πορείας των πραγμάτων μετά από ένα επί μακρόν προβάδισμα κάποιου κόμματος εξανεμίζονται την τελευταία προεκλογική εβδομάδα. Αυτό που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες είναι μια ισχυρή τάση ενίσχυσης του προβαδίσματος του ΣΥΡΙΖΑ.
Πέτρος Ιωαννίδης Όσο πλησιάζουμε στην Κυριακή των εκλογών, βλέπουμε ότι οι αναποφάσιστοι μειώνονται. Σήμερα το ποσοστό τους εκτιμάται στο 8 με 10%. Αν κινηθούν κυρίως προς μια κατεύθυνση και δεν μοιραστούν σχετικά αναλογικά, σαφώς και μπορούν να επηρεάσουν. Εκτιμώ όμως ότι πολύ δύσκολα αλλάζει πλέον η πρώτη θέση. Μένει να δούμε το ποσοστό της διαφοράς, το ποιος θα είναι ο τρίτος και το πόσα κόμματα θα μπουν τελικά στη Βουλή.
Δημήτρης Παπαδημητρίου Ο νικητής των εκλογών έχει ουσιαστικά κριθεί από το καλοκαίρι. Το πραγματικό διακύβευμα της προεκλογικής καμπάνιας είναι η αυτοδυναμία ή μη του ΣΥΡΙΖΑ. Προς την κατεύθυνση αυτή η ψήφος των αναποφάσιστων (και η τύχη των μικρών κομμάτων) θα έχει αποφασιστική σημασία.
Κεντρική φωτό: Από αριστερά Πέτρος Ιωαννίδης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Θωμάς Γεράκης
12°
