«Πέρνα τη Δευτέρα από τη ΔΕΚΟ που θα διοικώ, για να κλείσουμε συμφωνίες». Αυτά είναι τα λόγια κομματικού στελέχους, πρώην Πασοκτζή, προς επαγγελματία του χώρου του. Φυσικά, τα «ντιλ» δεν θα υπογραφούν τη Δευτέρα, αλλά η φράση είναι ενδεικτική της νοοτροπίας για την κατάληψη της εξουσίας. Μπροστά στην κάλπη, η αντιμετώπιση της κατάστασης έχει τον ενθουσιασμό του φανατικού ή στην καλύτερη περίπτωση του νεοφώτιστου. Πολλοί Έλληνες είναι έτοιμοι να ξαναψηφίσουν τους χειρότερους, σε όλο το κομματικό φάσμα. Κανενός δεν ιδρώνει το αυτί που οι τράπεζες στραγγίζουν, ενώ τα δις φεύγουν στο εξωτερικό με ρυθμούς πολυβόλου, από την επιπολαιότητα και των δύο πρωταγωνιστών της πολιτικής μας ζωής. Κανείς δεν ανησυχεί που τα πάντα έχουν ανασταλεί στην οικονομία και ο δανεισμός των ελληνικών επιχειρήσεων από το εξωτερικό έχει κοπεί μαχαίρι.
Αμεριμνησία για όλους; Όχι, ένα κομμάτι του εκλογικού σώματος δείχνει και πάλι να ασφυκτιά. Είναι αυτό που εκφράζεται από το ερώτημα: «Αυτοί πρέπει να φύγουν και οι επόμενοι δεν πρέπει να έρθουν. Τι στο καλό κάνουμε;» Ωστόσο, το αδιέξοδο του πολωτικού, δικομματικού ανταγωνισμού έχει κάποιες λύσεις, μη βεβαρημένες από την πρόσφατη διακυβέρνηση.
Όλα δείχνουν ότι η Νέα Δημοκρατία δεν έχει καμία ελπίδα πια να κατακτήσει την πρώτη θέση. Ο Αντώνης Σαμαράς, που διαχειρίστηκε τις τύχες μας όσο πιο παλαιοκομματικά και μικροπολιτικά μπορούσε, επιδιώκει μια διαχειρίσιμη ήττα, με σχετικά ανεκτή διαφορά, ώστε να μπορέσει να κρατηθεί στην καρέκλα του Προέδρου της ΝΔ, και ίσως και να επανακάμψει, όπως ελπίζει, μετά από μια κατάρρευση του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο που αυτή η κατάρρευση, αν συντελεστεί, δεν θα αφορά μόνο το νικητή των εκλογών.
Το κρίσιμο στοιχείο είναι το ποσοστό που θα φέρει ο ΣΥΡΙΖΑ, σε συνάρτηση με τη διαφορά των δύο πρώτων, αλλά και τον πήχυ της αυτοδυναμίας, όπως θα διαμορφωθεί και από τις ψήφους που δεν θα βρουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Εάν η αυτοδυναμία επιτευχθεί, τα πράγματα θα είναι πολύ σκούρα και για το ίδιο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που δεν θα έχει δικαιολογίες για να μην εφαρμόσει τις μαξιμαλιστικές του εξαγγελίες.
Η πολιτική υποκρισία όμως θα λάμψει και στην περίπτωση της απλής πρωτιάς. Εντός του ΣΥΡΙΖΑ, η φυσιολογική, για οποιαδήποτε δυτική κοινωνία και πολιτική ζωή, εκδοχή να συνεργαστούν με τα γειτονικά τους κόμματα αντιμετωπίζεται περίπου ως λέπρα, με τη δικαιολογία των «διαφορετικών κατευθύνσεων». Το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος θέλει να επιβάλει τη δική του οπτική – κι αν αυτή δεν ταιριάζει με τους άλλους, προτιμά το περιθώριο και στις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος.
Μερικοί μάλιστα το πηγαίνουν ακόμα πιο πέρα, ελπίζοντας τι το ΚΚΕ θα συμπιεστεί και θα παράσχει, με βαριά καρδιά, ψήφο ανοχής. Λες και δεν είναι πάγιο αίτημα των αριστερών κομμάτων η απλή αναλογική, άρα και οι μετεκλογικές συνεργασίες. Αλλά στην παθογένεια της αντιμνημονιακής ρητορικής η αριστερά πάει περίπατο, αναζητείται αρραβώνας στις παρυφές της ακροδεξιάς και η συνεργασία με τα κόμματα του κεντροαριστερού χώρου ισοδυναμεί με προδοσία…
Αν λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μερικές έδρες μακριά από την αυτοδυναμία, η πίεση των αρτηριοσκληρωτικών από το εσωτερικό, αλλά και ο πειρασμός των αλαζόνων, θα είναι να πάει σε δεύτερες εκλογές, ώστε να κατακτήσει την αυτοδυναμία, με όπλο την πόλωση. Πιθανότατα θα το καταφέρει, έχοντας αδειάσει την κλεψύδρα για τη χώρα, σε βαθμό άκρως επικίνδυνο, μέχρι τη λήξη της δίμηνης παράτασης του μνημονίου. Το «ατύχημα» μπορεί να συμβεί χωρίς να το θέλει κανείς – και δεν είναι ανάγκη να είναι δραματική έξοδος από το ευρώ. Μπορεί ανέτως να είναι κάτι ανάλογο αυτού που έγινε στην Κύπρο, κάτι που να πάει ακόμα πιο πίσω την εύθραυστη προσπάθεια ανάκαμψης.
Εδώ παρουσιάζεται ένα ακόμα ακραίο σενάριο: Εάν το σκοινί φτάσει μέχρι τα άκρα, όσοι δεν ψηφίζουν αριστερά κόμματα, θα συνασπιστούν για να ανακόψουν την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, επιλέγοντας Νέα Δημοκρατία, παρά τις έντονες πολιτικές και αισθητικές αντιρρήσεις τους. Η ζημιά, σε τέτοια περίπτωση, θα είναι διπλή: Και η πόλωση θα θριαμβεύσει και ο Σαμαράς θα διασωθεί ανέλπιστα για τα επόμενα χρόνια, αντί να πάει σπίτι του, δίνοντας την ελπίδα μιας αλλαγής φρουράς χωρίς ακροδεξιά στοιχεία και την εξέλιξη του συντηρητικού κόμματος σε μια (πιο) σοβαρή κεντροδεξιά παράταξη.
Σε κάθε περίπτωση, ο εγκλωβισμός σε δηλώσεις μεταξύ εικόνων και εμφυλιοπολεμικού τσαμπουκά από τη μία και στην απίστευτη αδυναμία να αρθρωθούν οι στοιχειώδεις εξηγήσεις για την οικονομία από την άλλη, οδηγεί τη χώρα σε συμπληγάδες, με τον ένα λαϊκισμό να τρέφει τον άλλον. Η διαρκής υποχώρηση δε στα πραγματικά προοδευτικά αιτήματα προκαλεί μόνο θλίψη.
Η μόνη λύση που διαφαίνεται, για να μην έρθει η… λεπίδα (για να παραφράσουμε το σύνθημα μιας πράγματι πετυχημένης καμπάνιας), είναι να μην υπάρχει μεγάλη ισχύς σε καμία άκρη του νέου δικομματικού διπόλου. Η πολιτική μας ζωή πρέπει επιτέλους να αποκτήσει κουλτούρα συνεργασιών και να μην κυνηγάει δημαγωγικές και πολωτικές αυτοδυναμίες. Έτσι ώστε να υπάρχει το χαλινάρι, που θα κάνει να επικρατήσει η μετριοπάθεια, η ανανέωση και η απλή λογική, που τόσοι εύχονται, αλλά μικροπολιτικά ή με επιπολαιότητα ξεχνούν...
4°
