40 χρονών σήμερα, με σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και θητεία σε μεγάλες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Ποταμιού. Στις ευρωεκλογές ανέλαβε την προεκλογική εκστρατεία του κόμματος και βρέθηκε ανάμεσα στους δέκα πρώτους σε σταυρούς πανελλαδικά. Σήμερα βάζει υποψηφιότητα στην Α' Αθηνών. Μια υποψηφιότητα που έχει ταράξει τα νερά, θέτοντας μεταξύ άλλων και ζητήματα διαφορετικότητας στην ελληνική πολιτική ζωή. Τον συναντήσαμε για να μας τα πει με δικά του λόγια.
GSH: Στο προεκλογικό σας μανιφέστο διαβάζω: «Διεκδικώ ισονομία, ίσα δικαιώματα για όλους.» Μετά πηγαίνω στις 99 βασικές θέσεις του Ποταμιού και στην 25η διαβάζω «Ως προς τον σεβασμό των δικαιωμάτων των ομόφυλων ζευγαριών η Ελλάδα οφείλει εναρμόνιση με τις πρακτικές της δυτικής Ευρώπης. Για αυτό ζητάμε αναγνώριση συμφώνου συμβίωσης για όλα τα ζευγάρια που να τα καλύπτει σε ζητήματα ασφάλισης, κληρονομιάς και νομικής αναγνώρισης.»
Τη στιγμή που σε 12 χώρες της Ευρώπης ισχύει ο πολιτικός γάμος και η υιοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια, για ποια «ισονομία» και «εναρμόνιση με την Ευρώπη» μιλάμε όταν περιοριζόμαστε στο σύμφωνο συμβίωσης;
ΝΓ: Προσωπικά είμαι υπέρ του πολιτικού γάμου και της υιοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια. Και στο Ποτάμι δεν νομίζω ότι υπάρχουν ιδιαίτερες αντιρρήσεις επ' αυτού ούτως ή άλλως. Επομένως δεν υπήρχε θέμα κάποιας «κόντρας» που μας ανάγκασε να συμφωνήσουμε στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Επίσης αν ψάξετε στις αρχικές μας θέσεις, όχι μόνο στο συνέδριο του Λαυρίου αλλά και πιο πριν, το Ποτάμι είχε θίξει το ζήτημα του πολιτικού γάμου. Θεωρώ ότι οι 99 θέσεις είναι ένα ζωντανό κείμενο που εξελίσσεται. Πολλές από αυτές τις θέσεις έχουν ήδη εμπλουτιστεί, αναθεωρηθεί και επεκταθεί. Θεωρώ ότι και αυτή θα πρέπει να ακολουθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Μια που μιλάτε για «εμπλουτισμό», υπάρχουν και ζητήματα διακρίσεων πέρα από το σύμφωνο και τον γάμο για τα οποία το Ποτάμι δεν αναφέρει τίποτα. Ενδεικτικά αναφέρω τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από τη νομοθεσία περί υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του 2002. Ή τον αποκλεισμό των ομοφυλόφιλων αντρών από την αιμοδοσία. Υπάρχουν άνθρωποι μέσα στο Ποτάμι που έχουν αναλάβει να εμβαθύνουν το συγκεκριμένο «χαρτοφυλάκιο»;
Κάθε θέμα μέσα στο Ποτάμι το έχει αναλάβει μια επιτροπή, η λεγόμενη επιτροπή «Δια ταύτα». Υπάρχει ένα άτομο που είναι υπεύθυνο για αυτά τα ζητήματα. Αυτή τη στιγμή υπεύθυνη του Τομέα Πολιτικής που ασχολείται με τα δικαιώματα των φύλων είναι η κ. Κωνσταντίνα Ηλιοπούλου. Εκείνη έχει αναλάβει και τα ΛΟΑΤ ζητήματα.
Πολλά γράφτηκαν τελευταία για το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων του κόμματός σας με τον Γρηγόρη Βαλλιανάτο. Τί ήταν αυτό που έκανε το Ποτάμι να εξετάσει την υποψηφιότητα ενός τόσο αμφιλεγόμενου προσώπου; Εσείς είχατε κάποιο ρόλο σε αυτή την υπόθεση;
Προσωπικά επειδή είμαι υποψήφιος στην Αθήνα δεν είχα κάποιο ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων παρά μόνο σε κάποιες περιοχές της επαρχίας. Πάντως νομίζω πως η υποψηφιότητα Βαλλιανάτου δεν εξετάστηκε ως μία μεμονωμένη υποψηφιότητα αλλά ως μία ευρύτερη συνεργασία με το κόμμα του, τη Φιλελεύθερη Συμμαχία.
Ένας συνδυασμός που έχει απειροελάχιστη εκλογική δύναμη...
Είναι ένα μικρό κόμμα όπου όμως σε πολλά ζητήματα υπάρχει μία σχετική ταύτιση απόψεων με το Ποτάμι. Σε ζητήματα οικονομίας της αγοράς, σε ζητήματα δικαιωμάτων της ΛΟΑΤ κοινότητας, σε ζητήματα διαχωρισμού της Εκκλησίας από το κράτος κτλ. Ίσως η Φιλελεύθερη Συμμαχία να είναι λίγο πιο μονοθεματική σε κάποια θέματα σε σχέση με το Ποτάμι, αλλά υπήρχε ένα κοινό πεδίο συζήτησης, αν μη τι άλλο.
Αμέσως μετά η μέχρι πρότινος άγνωστη «Πρωτοβουλία του Κέντρου» που λέει ότι πρόσκειται στο ΠαΣοΚ σας επιτέθηκε προσωπικά λέγοντας ότι «εκμεταλλεύεστε τον σεξουαλικό σας προσανατολισμό για να προβληθείτε» και ότι «δεν είστε ο μόνος ανοιχτά ΛΟΑΔ υποψήφιος». Που αποδίδετε εσείς αυτή την επίθεση;
Καταρχάς να ξεκαθαρίσω ότι ουδέποτε είπα πως ήμουν ο μοναδικός ΛΟΑΤ υποψήφιος στις Ευρωεκλογές. Το αποσαφηνίζω αυτό. Επίσης μακάρι να ήταν τόσο δημοφιλές να είναι κάποιος γκέι στην Ελλάδα ώστε να μπορεί να κατηγορηθεί κιόλας ότι το χρησιμοποιεί για ψηφοθηρία! Αλλά δεν πάνε έτσι τα πράγματα. Από κει και πέρα ξέρω ακριβώς τι έχει γίνει και ποιοι ενοχλήθηκαν. Αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχει τόση σημασία να αναφερθώ σε ονόματα. Μια που το θίξαμε όμως να προσθέσω ότι μπορεί να είμαι ένας ανοιχτά γκέι υποψήφιος, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορώ να εκπροσωπήσω με επάρκεια όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Διάβασα κάπου που γράφετε «Αυτές είναι οι επιλογές μου, ο τρόπος να διαχειριστώ το πένθος μου. Είτε μπαίνω στην πολιτική και προσπαθώ να την αλλάξω από μέσα είτε φεύγω από τη χώρα.» Τι κάνει κάποιον με τις δικές σας σπουδές να μείνει στην Ελλάδα;
Δεν αποφάσισα να μείνω, αποφάσισα να γυρίσω στην Ελλάδα. Δούλευα στο εξωτερικό και κάποια στιγμή πήρα την απόφαση να γυρίσω. Γύρισα σε μία εποχή, το 2002, όπου τα πράγματα ενδεχομένως φαινόταν καλύτερα, υπήρχε μια επίπλαστη ευημερία. Και γύρισα γιατί ουσιαστικά σκεφτόμουν ότι θα μπορούσα να είμαι «μεγαλύτερο ψάρι σε μικρότερη λίμνη», για να είμαι απολύτως ειλικρινής. Και γιατί βαριόμουν λιγάκι τη δουλειά μου εκεί. Στην Αμερική έκανα μια δουλειά που ήταν πιο ακαδημαϊκή και είχα βαρεθεί κάπως. Ήθελα να κάνω κάτι πιο ενεργητικό, πιο δραστήριο και να μεταπηδήσω από τον ακαδημαϊκό στον επιχειρηματικό τομέα. Μου έγινε μια ενδιαφέρουσα επαγγελματική πρόταση στην Ελλάδα και κάπως έτσι γύρισα. Και από τότε μέχρι το 2013, δηλαδή 11 χρόνια, είχα μία σταθερή πορεία στον ιδιωτικό τομέα και μπόρεσα να κάνω αρκετά πράγματα ενδιαφέροντα και δημιουργικά. Κάπως έτσι παρέμεινα στη χώρα, παρόλο που πολλές φορές μπήκα στον πειρασμό να φύγω.
Τώρα με την κρίση έχετε μπει στον πειρασμό;
Έχω μπει στον πειρασμό αλλά δεν είναι τόσο η κρίση που με κάνει να θέλω να φύγω ή να θέλω να μείνω. Δεν είναι αυτό το κριτήριό μου. Το κριτήριό μου είναι κατά πόσο είναι μια χώρα στην οποία αισθάνομαι καλά για να ζω, κατά πόσο με καλύπτει η καθημερινότητά της ή νιώθω ότι θίγομαι ως πολίτης στην κοινωνία αυτή, ποια είναι η ποιότητα ζωής μου. Δεν είναι θέμα οικονομικό γιατί επαγγελματικά θεωρώ ότι με γνωρίζουν στην αγορά και μπορώ να αντεπεξέλθω. Δεν έχω το φοβερό άγχος του πως θα βρω μια δουλειά, νομίζω ότι θα μπορούσα να διευθετήσω αυτό το θέμα. Αυτή τη στιγμή δουλεύω free-lance για να μπορώ να το συνδυάζω με το Ποτάμι. Και εννοείται πως η πολιτική δεν αποτελεί για μένα μέσο επαγγελματικής αποκατάστασης.
Βλέπω όμως ότι σπουδάσατε πολιτικές επιστήμες εδώ και δημόσια πολιτική στο Harvard. Δεν υπήρχε από τότε στο πίσω μέρος του μυαλού σας κάποια σκέψη για ενασχόληση με τα κοινά;
Φυσικά την είχα αυτή τη σκέψη. Ήμουν πολύ στοχευμένος από μικρός. Ακόμα και με το περίεργο σύστημα που έχουμε στην Ελλάδα, όπου άλλη σχολή θέλεις και σε άλλη καταλήγεις τελικά, μπήκα εκεί που ήθελα. Σπούδασα αυτό που ήθελα να σπουδάσω. Και αυτό συνεχίστηκε και με το μεταπτυχιακό μου στην Αμερική. Υπήρχε η σκέψη όλο αυτό τον καιρό, αλλά από την άλλη κρατιόμουν πολύ συνειδητά έξω από όλο αυτό για χρόνια. Και αυτό γιατί αφενός δεν αισθανόμουν καμία εμπιστοσύνη στο να συνεργαστώ με κάποιο από τα κόμματα που υπήρχαν μέχρι πρότινος, αφετέρου γιατί έπρεπε κι εγώ ο ίδιος να ωριμάσω και να συνειδητοποιήσω τι θα σήμαινε για τη δική μου ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της μία εμπλοκή με την πολιτική. Και να το αποδεχτώ.
Δηλαδή πριν το Ποτάμι δεν υπήρξε καμία πολιτική ενασχόληση;
Γνώριζα και γνωρίζω ανθρώπους και κομμάτι της δουλειάς μου στις εταιρείες που δούλευα ήταν το λεγόμενο «government affairs» για παράδειγμα. Αλλά δεν υπήρξα μέλος κανενός κόμματος. Η πρώτη φορά που έχω εγγραφεί ως μέλος κάποιου κόμματος είναι με το Ποτάμι όπου ήμουν από τα ιδρυτικά μέλη. Νομίζω ότι δεν έχω ψηφίσει ποτέ δεύτερη φορά το ίδιο κόμμα πριν προκύψει το Ποτάμι.
Κατεβαίνετε στην Α΄ Αθηνών στο ίδιο ψηφοδέλτιο με παλαίμαχους της πολιτικής όπως ο βουλευτής κ. Λυκούδης που έρχεται από τη ΔημΑρ και η ευρωβουλευτής κ. Ποδηματά από το ΠαΣοΚ. Πόσο ρεαλιστική θεωρείτε την πιθανότητα να εκλεγείτε τελικά;
Δεν ξέρω τι θα γίνει τελικά. Προφανώς πρόκειται για δύο ανθρώπους με μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα σε σχέση με μένα. Και προφανώς αυτό τους δίνει ένα προβάδισμα. Από κει και πέρα δεν νομίζω ότι κανείς υποσχέθηκε σε κανέναν ότι τα πράγματα στην πολιτική είναι δεδομένα.
Δεν θα μπορούσατε να κατεβείτε σε κάποια άλλη περιφέρεια ας πούμε;
Ναι θεωρητικά θα μπορούσα να κατέβω π.χ. στο Ηράκλειο γιατί η καταγωγή μου είναι από την Κρήτη. Από την άλλη θεωρώ πολύ υποκριτικό να κατέβω υποψήφιος σε μια περιοχή όπου έχω περάσει συνολικά στη ζωή μου δέκα μέρες. Συνειδητά κατεβαίνω στην Αθήνα. Είναι το μέρος όπου γεννήθηκα, το μέρος όπου ζω, το μέρος όπου εργάζομαι και ήταν η μόνη περιφέρεια που πέρασε από το μυαλό μου για να είμαι υποψήφιος.
Μια που κατεβαίνετε συνειδητά ως υποψήφιος στο κέντρο της Αθήνας πρέπει να σας πω ότι η πρώτη φορά που πρόσεξα το όνομά σας ήταν όταν ασκήσατε κριτική σε πρωτοβουλίες όπως οι Atenistas και το Rethink Athens. Πρωτοβουλίες που είχαν γερή στήριξη από διάφορα ΜΜΕ και οικονομικούς κύκλους. Δεν είναι ριψοκίνδυνο αυτό για έναν νέο με πολιτικές φιλοδοξίες;
Οι ίδιοι θεωρούν ότι δεν έχουν καμία τέτοια στήριξη και με έχουν κατηγορήσει ότι ψεύδομαι αν λέω ότι έχουν. Ως προς το ρίσκο που αναφέρετε, ουδέποτε έχω κινηθεί με αυτό τον τρόπο. Όταν είπα ότι θα μπω σε αυτή την ιστορία της πολιτικής έδωσα μία πολύ συγκεκριμένη υπόσχεση στον εαυτό μου, και αυτή ήταν ότι θα το κάνω με τον δικό μου τρόπο. 'Ο,τι και να σημαίνει αυτό. Αν αυτό σημαίνει ότι θα είμαι ανοιχτά γκέι, θα είμαι ανοιχτά γκέι. Αν σημαίνει ότι θα λέω τα πράγματα με το όνομά τους, θα λέω τα πράγματα με το όνομά τους. Δεν σκοπεύω να αλλάξω αυτό που είμαι προκειμένου να γίνω αρεστός σε έναν ευρύτερο κύκλο. Το ξέρω πως αυτό σημαίνει ότι μάλλον δεν πρόκειται ποτέ να εκλεγώ. Αλλά τι νόημα έχει να εκλεγώ και να καταλήξω να είμαι κάτι άλλο; Από κει και πέρα για να είμαι δίκαιος θέλω να πω το εξής: Υπάρχουν δράσεις των Atenistas που τις εκτιμώ και θεωρώ πως έχουν βοηθήσει. Η αντίρρηση που είχα στο άρθρο στο οποίο αναφέρεστε ήταν σχετικά με το κατά πόσο κάθε αυθόρμητη ομάδα πολιτών έχει το δικαίωμα αυτεπαγγέλτως να παρεμβαίνει σε κάποιο δημόσιο χώρο. Από τη μεριά τους οι ίδιοι λένε ότι είχαν ρωτήσει τους περίοικους και είχαν πάρει την έγκρισή τους. Εγώ θεωρώ ότι τέτοιες οργανώσεις έχουν ρόλο και λόγο ύπαρξης, απλώς θα μπορούσαν να κάνουν άλλα πράγματα και πιο ουσιαστικά.
Αν είχατε τη δύναμη να αλλάξετε μόνο ένα πράγμα στην Αθήνα ποιο θα ήταν αυτό;
Για μένα η τοπική αυτοδιοίκηση είναι η καλύτερη μορφή πολιτικής. Έχω σκεφτεί ένα περίπλοκο σύστημα το οποίο όμως θα μπορούσε με πολύ απλό τρόπο να κάνει ένα streamlining όλων των δημοσίων έργων που αναλαμβάνουν οι διάφορες υπηρεσίες στην Αθήνα. Δηλαδή έρχεται η ΔΕΗ σκάβει τον δρόμο, τον κλείνει μετά, έρχεται η ΕΥΔΑΠ λίγο μετά στον ίδιο δρόμο και κάνει το ίδιο, μετά το φυσικό αέριο κτλ. Έχω σκεφτεί ένα σύστημα που θα ενοποιούσε αυτές τις διαδικασίες με πολύ μικρότερο κόστος και ταλαιπωρία για τους πολίτες. Μπορεί να ακούγεται πεζό αλλά θεωρώ ότι πρωταρχικός ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι να ασχολείται με την καθημερινότητα του πολίτη. Επομένως αν μπορούσα να διαλέξω μόνο ένα πράγμα, αυτό θα έκανα. Η Αθήνα έχει χίλια-δυο προβλήματα, αλλά θα ξεκινούσα από ζητήματα υποδομών.
Και αν καταφέρετε τελικά να εκλεγείτε βουλευτής, με ποια θέματα θα θέλατε να ασχοληθείτε στη Βουλή;
Αφενός με θέματα δικαιωμάτων που είναι ένα κομμάτι στο οποίο η Ελλάδα πάσχει πάρα πολύ. Αφετέρου με οτιδήποτε μπορεί να ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα και να άρει εμπόδια που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο κομμάτι αυτό. Από τις ασφαλιστικές εισφορές μέχρι τα διάφορα κίνητρα και αντικίνητρα που υφίστανται κτλ. Επιπλέον με κάποιους τομείς αιχμής όπου θεωρώ ότι η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Για παράδειγμα ο τομέας πολιτικής που έχω αναλάβει στο Ποτάμι είναι τα θέματα της ναυτιλίας. Το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον κομμάτι γιατί πρόκειται για έναν πολύ παραδοσιακό κλάδο ο οποίος όμως έχει τεράστιες προοπτικές και θα μπορούσε κανείς να τον δει με φρέσκα μάτια. Είναι μία πρόκληση για μένα και γι'αυτό συζητάμε πάρα πολύ με φορείς ναυτιλιακούς κτλ.
Προηγουμένως μιλήσαμε για «αναγνωρίσιμους» στα ψηφοδέλτια του Ποταμιού στην Α' Αθήνας. Και στη Β' Αθηνών όμως βλέπουμε στο Ποτάμι αντίστοιχα φαινόμενα μετεγγραφών όπως οι κκ Ψαριανός και Τατσόπουλος. Δεν υπάρχει κίνδυνος να πάρουν τη θέση κάποιων άλλων λιγότερο «αναγνωρίσιμων», αλλά που ενδεχομένως θα μπορούσαν να προσφέρουν περισσότερα στη Βουλή και λιγότερα στα τηλεπαράθυρα και τα social media;
Ενδεχομένως ναι. Το θέμα είναι πόσο διατεθειμένοι είναι οι ψηφοφόροι να κάνουν μία ενδελεχή έρευνα πριν πάνε στην κάλπη και επιλέξουν κάποιους υποψήφιους. Από κει και πέρα οι δύο που αναφέρατε έχουν επιδείξει μια συνεπή στάση σε μία σειρά από πράγματα και επομένως υπάρχει μία μεγάλη μερίδα του κοινού που τους εκτιμά και ενδεχομένως θέλει να τους στηρίξει. Άλλωστε είναι μύθος ότι όλοι οι υποψήφιοι ξεκινούν από την ίδια αφετηρία. Η δημοκρατία δεν είναι ένα πολίτευμα που εξισώνει τα πάντα, ειδικά με έναν τόσο στρεβλό εκλογικό νόμο όπου μία περιφέρεια όπως η Β' Αθηνών π.χ. εκλέγει 44 βουλευτές, δηλαδή σχεδόν το 1/6 του ελληνικού κοινοβουλίου. Και όπου ένας άνθρωπος παντελώς άγνωστος είναι εξαιρετικά δύσκολο να καλύψει μια τόσο μεγάλη περιφέρεια. Από κει και πέρα έχει να κάνει και με τις επιλογές των καναλιών και το κατά πόσο δίνουν προτεραιότητα σε άτομα που θεωρούν ότι μπορεί να ιντριγκάρουν το κοινό τους.
Γράψατε κάπου ότι είστε 40 χρονών, όσο και η Δημοκρατία. Μια που ανήκουμε στην ίδια γενιά γράφετε επίσης ότι η δική μας γενιά είναι «πιο μορφωμένη, πιο εργατική, πιο ανοιχτή, πιο ηθική». Αναρωτιέμαι πόσο δίκαιο είναι να διαχωρίζουμε τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με βάση τη γενιά στην οποία ανήκουν...
Δεν θεωρώ ότι είναι πρόβλημα γιατί ο διαχωρισμός των γενεών αυτή τη στιγμή είναι κάτι δεδομένο. Μιλούσα για παράδειγμα πριν κάτι μήνες με μία ολλανδέζα ευρωβουλευτή η οποία έλεγε ότι η μεγαλύτερη ανισότητα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη δεν είναι η ανισότητα μεταξύ Βορρά-Νότου ή Ανατολής-Δύσης, είναι η ανισότητα μεταξύ των γενεών. Καταρχάς είναι το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό σύστημα που επιβαρύνει δυσανάλογα τους νεότερους. Έπειτα, λόγω της κρίσης, η δική μας γενιά θα είναι η πρώτη που θα ζήσει χειρότερα από τις προηγούμενες. Δεν προσπαθώ να υποδαυλίσω έναν «πόλεμο» μεταξύ των γενεών, προφανώς δεν επιδιώκω κάτι τέτοιο. Απλώς πιστεύω ότι σε κάθε κοινωνία γίνονται αλλαγές κατά κύματα και τα κύματα αυτά ταυτίζονται με τις διάφορες γενεές που έρχονται. Και αυτό σημαίνει εκ των πραγμάτων ότι βλέπουμε διαφορετικά μοτίβα συμπεριφοράς ανά γενιά. Αυτό μπορούμε να το δούμε και στα εκλογικά αποτελέσματα.
Δηλαδή συμφωνείτε με αυτό που είπε ο Καμμένος «κλείστε τους παππούδες στο σπίτι»;
Όχι, δεν συμφωνώ με αυτό. Τι σημαίνει «κλείστε τους παππούδες σπίτι»; Αυτό που θα έλεγα εγώ είναι, εξηγήστε στους παππούδες ορισμένα πράγματα που μπορεί να μην τα βλέπουν αν η πληροφόρησή τους προέρχεται αποκλειστικά από την τηλεόραση.
Το βρίσκω ενδιαφέρον όταν ένας υποψήφιος ανεβάζει κείμενά του στο διαδίκτυο και δεν χρειάζεται να τον κρίνουμε από ένα ξερό βιογραφικό. Κάπου αλλού γράφετε «Απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση της καινοτομίας είναι να εξαλείψουμε τον φόβο του διαφορετικού μέσα από πολιτικές προστασίας της διαφορετικότητας». Θα θέλατε να το αναπτύξετε λίγο;
Αν είμαστε όλοι το ίδιο πράγμα και σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο, αν έχουμε ακριβώς τις ίδιες φιλοδοξίες, τους ίδιους στόχους, τα ίδια όνειρα, τις ίδιες σπουδές, δεν πρόκειται ποτέ να βγει κάτι καινούριο. Δεν πρόκειται να προκύψει κάτι καινοτόμο αν είμαστε μια κοινωνία που αποτελείται από πανομοιότυπους κλώνους. Επομένως ο καθένας πρέπει να μπορεί να εστιάσει στα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, να αξιοποιεί τις δικές του καταστάσεις, καταβολές και εμπειρίες γιατί αυτές είναι που μας διαμορφώνουν και μας διαφοροποιούν. Το να προσπαθείς αυτό το πράγμα να το βάλεις σε ένα κρεβάτι του Προκρούστη επιδιώκοντας να τους κάνεις όλους ίδιους, μόνο κακό μπορεί να κάνει στην κοινωνία γενικά. Επομένως δεν μπορώ να βρω κανέναν λόγο οικονομικό ή άλλο που να δικαιολογεί μία τέτοιου είδους προσέγγιση. Μόνο μέσα από διαφορετικούς ανθρώπους, με διαφορετικά ενδιαφέροντα και διαφορετικά χαρακτηριστικά μπορεί να προκύψει το καινούριο.
Σας αρέσει η μαγειρική, δηλώνετε καλοφαγάς και ανεβάζετε συνταγές στο διαδίκτυο. Πιστεύετε πως ο έρωτας περνάει από το στομάχι;
Όχι νομίζω ότι στον κάθε άνθρωπο ο έρωτας περνάει από κει που θέλει να περάσει. Ας πούμε εμένα δεν περνάει από το στομάχι. Ισχύει ότι μου αρέσει πολύ να μαγειρεύω. Το βρίσκω πολύ δημιουργικό, θεωρώ ότι κρύβει μέσα του χημεία. Και όταν λέω χημεία δεν εννοώ «μαγεία» αλλά κυριολεκτικά χημικές ενώσεις, αντίδραση των υλικών υπό διαφορετικές συνθήκες πίεσης, θερμοκρασίας κτλ. Όλο αυτό με συναρπάζει αλλά για μένα, όπως γράφω και στο ίντερνετ, η μαγειρική είναι κυριολεκτικά «κοπάνα στην κουζίνα». Δεν έχω τίποτα καλύτερο από το να μου πεις, σήμερα δεν έχεις να κάνεις τίποτα, κάτσε μαγείρεψε και κάλεσε δέκα φίλους για να φάτε. Οπότε θα έλεγα ότι για μένα το φαγητό είναι πρωτίστως μια κοινωνική και όχι ερωτική διαδικασία.
Αν είχατε μια κρυστάλλινη σφαίρα πως θα βλέπατε το μέλλον της Ελλάδας μετά τις εκλογές; Θα είναι η αρχή μιας αναγέννησης, η αρχή της καταστροφής ή απλώς θα συνεχίσουμε να λιμνάζουμε όπως συμβαίνει ως τώρα;
Δυστυχώς δεν έχω κρυστάλλινη σφαίρα. Αλλά θεωρώ πως ό,τι και να γίνει στις εκλογές, τουλάχιστον το επόμενο εξάμηνο με ένα έτος θα είναι πολύ δύσκολο οικονομικά με πάρα πολύ διστακτικούς ανθρώπους εκτός Ελλάδας, που θα διστάσουν να επενδύσουν φερ' ειπείν. Γιατί έχει σημασία αυτό; Γιατί από κάπου πρέπει να έρθουν τα χρήματα και προσωπικά προτιμώ αυτούς που επενδύουν από αυτούς που δανείζουν. Για προφανείς λόγους, γιατί το θέμα δεν είναι να διαπραγματεύεσαι την επαιτεία σου. Το θέμα είναι να δημιουργηθούν κάποιες ευνοϊκές προοπτικές. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Όλη αυτή η ιστορία τώρα μας πηγαίνει πίσω σε αυτό. Και δημιουργεί κάποια ρίσκα πολύ συγκεκριμένα τα οποία αναλόγως με το πως θα τα διαχειριστεί η ηγεσία της χώρας που θα προκύψει, θα φέρουν και τα αντίστοιχα αποτελέσματα.
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;
Αυτό που λέω πάντα. Ότι δηλαδή είναι σημαντικό να σκεφτεί κανείς ποιους ανθρώπους θέλει στο ελληνικό κοινοβούλιο και για ποιους λόγους. Σε μία χώρα όπου υπάρχει μία φοβερή γκρίνια για την πολιτική και την δαιμονοποιούμε λέγοντας ότι όλοι είναι το ίδιο, είναι όλοι ανήθικοι, είναι όλοι σκάρτοι, θεωρώ ότι υπάρχουν πλέον εναλλακτικές. Και δεν αναφέρομαι στον εαυτό μου, υπάρχουν αρκετοί αξιόλογοι άνθρωποι. Οπότε θα ζητούσα αυτή τη μικρή επιπλέον φροντίδα από τον ψηφοφόρο. Δηλαδή να μην σταυρώσει το όνομα που θα θυμηθεί και θα του έρθει στο μυαλό εκείνη τη στιγμή αλλά να ψάξει λίγο παραπάνω ανάμεσα στους υποψήφιους του κόμματος που έχει επιλέξει. Και να προσπαθήσει ίσως να αβαντάρει και κάποιους ανθρώπους που μέχρι στιγμής δεν είχαν την ευκαιρία να δείξουν τις δυνατότητές τους στην πολιτική σφαίρα. Εκεί κολλάει και το θέμα των γενεών που συζητούσαμε πριν. Θεωρώ ότι η πολιτική είναι ο κατεξοχήν χώρος που θέτει «εμπόδια εισόδου» σε νεότερους ανθρώπους. Εκτός αν είναι «γόνοι» ή διασημότητες. Και αυτό ισχύει για όλα τα κόμματα.
14°
