Να φύγει η κυβέρνηση της «υποτέλειας»;

Το σενάριο είναι φανταστικό. Ας πούμε ότι στις επόμενες εκλογές η Νέα Δημοκρατία δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Σύριζα είναι δεύτερος και το ΠΑΣΟΚ είναι ο ρυθμιστής. Μπαίνει λοιπόν σε δημοψήφισμα μεταξύ των μελών του, ποιον θα στηρίξει για πρωθυπουργό, Μητσοτάκη ή Κασσελάκη; Ακριβή πρόβλεψη δεν μπορούμε να κάνουμε, είναι όμως βέβαιο ότι ένα όχι ασήμαντο ποσοστό θα υποστήριζε τον πρώτο ενώ ένα ίσως μεγαλύτερο ποσοστό θα ψήφιζε κανέναν από τους δύο.

Εντάξει πρόκειται για μια υπόθεση. Δείχνει ωστόσο κάτι το οποίο υποτιμούν όσοι σήμερα υποστηρίζουν την ανάγκη συγκλίσεων στην κεντροαριστερά: ότι το επιχείρημα να συνεργαστούν «για να φύγει η δεξιά» μπορεί να λειτουργούσε τη δεκαετία του 80, σήμερα ωστόσο έχει χάσει το νόημα του. Πολύ περισσότερο όταν το επικαλούνται στελέχη όπως ο Νίκος Παππάς ή ο Χρήστος Σπίρτζης, οι οποίοι προσωποποιούν με τον καλύτερο τρόπο τι θα ήθελαν να ακολουθήσει μια κυβέρνηση της «δεξιάς». Απολύτως κατανοητό να θέλουν να επιστρέψουν στην εξουσία, αυτό όμως είναι δικό τους πρόβλημα όχι δικό μας.

Υπάρχει ενδεχόμενο να δουμέ αντιδεξιά κυβέρνηση στην Ελλάδα;

Φυσικά δεν είναι οι μόνοι που αναπολούν μια αντιδεξιά συσπείρωση. Πρόσφατα 4 αριστεροί διανοούμενοι υπέγραψαν έκκληση για σύγκλιση των προοδευτικών δυνάμεων ώστε να φύγει η κυβέρνηση της “υποτέλειας”. Προκαταβολικά να πούμε ότι ότι μάλλον έπεσαν θύματα καλοπροαίρετης αφέλειας. Πίστεψαν ότι οι κινήσεις και οι δηλώσεις που γίνονται είναι ειλικρινείς, όταν στην πραγματικότητα δεν αποτελούν τίποτε άλλο από τον φερετζέ για το ξεκαθάρισμα εσωκομματικών λογαριασμών. Οι καρατομήσεις και οι δηλώσεις Κασσελάκη, όπως και το αντάρτικο των 87, θα διέλυσαν όποιες αμφιβολίες ενδεχομένως υπήρχαν για το αντίθετο. Στην αριστερά τα πράγματα ποτέ δεν είναι αυτά που φαίνονται. Πίσω από τις λέξεις κρύβεται πάντα ένας Αλέξης.

Έστω κι έτσι αυτή η αναφορά σε κυβέρνηση της υποτέλειας έχει ενδιαφέρον. Σαν ύφος και μόνο παραπέμπει σε άλλες εποχές, θυμίζει ΚΚΕ όταν έδινε μάχες κατά του ιμπεριαλισμού. Σε τι ωστόσο μπορεί να αναφέρεται; Σε ποια ζητήματα έχει δείξει η κυβέρνηση ότι είναι υποτελής και σε ποιους;

Μια εκδοχή θα ήταν πως είναι υποτελής στην Ευρώπη, αποδεχόμενη του δημοσιονομικούς περιορισμούς. Άλλωστε κατά καιρούς στην αντιπολίτευση έχουν πει ότι θα διεκδικήσουν αναθεώρηση των όρων για πρωτογενή πλεονάσματα. Δεν είναι το ίδιο με την κατάργηση των μνημονίων, θα μας έβαζε ωστόσο σε μεγάλους μπελάδες.

Μια δεύτερη εκδοχή θα ήταν πως αναφέρεται στην Ουκρανία και στη σύμπλευση της κυβέρνησης με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη εναντίον του Πούτιν. Δεν έχει ειπωθεί ποτέ ανοιχτά, τουλάχιστον από τον επίσημο Σύριζα, ωστόσο κατ επανάληψη έχουν εκφραστεί αμφιβολίες για τη βοήθεια που δίνει η Ελλάδα. Υπάρχει άλλωστε μια ισχυρή φιλορωσική τάση (και) στην αριστερά.

Μια τρίτη εκδοχή τέλος θα ήταν ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και η στήριξη της κυβέρνησης στο δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί, παράλληλα με την υποστήριξη των προσπαθειών για εκεχειρία και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστινίους. Μια στάση που συμβαδίζει με αυτή των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών.

Όποια εκδοχή και αν ισχύει, ένα είναι βέβαιο. Όχι μόνο δεν αποτελούν λόγο σύγκλισης αλλά αντιθέτως θα προκαλούσαν έντονες αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων της κεντροαριστεράς. Όσο για την κυβέρνηση της “υποτέλειας”μόνο ως αστείο θα το εκλαμβάναν. Ο καιρός των συνθημάτων έχει περάσει.

Φυσικά στην έκκληση επικαλούνται μια σειρά από άλλους λόγους για τους οποίους θωρούν ότι πρέπει να φύγει η κυβέρνηση. Με άλλους μπορεί κάποιοι να συμφωνούν, με άλλους όχι. Όλοι ωστόσο πάσχουν από το ίδιο πρόβλημα. Από μόνοι τους δεν αποτελούν λόγο σύγκλισης, πολύ περισσότερο όσο δεν γνωρίζει κανείς τι πρόκειται να τους αντικαταστήσει. Μπορεί εύκολα να μιλάς για κυβέρνηση της διαπλοκής, ποιος μιλάει όμως; Με ποια συμφέροντα έχει ποτέ συγκρουστεί η αριστερά; Ή για κατασπατάληση των ευρωπαϊκών πόρων, τι συνεπάγεται ωστόσο αυτό πέρα από ένα εύκολο σύνθημα; Και πώς μπορείς να μιλήσεις για επενδύσεις όταν στην πραγματικότητα στηρίζεις την κατανάλωση και τις κάθε είδους έκτακτες φορολογίες;

Για μια ακόμα φορά στην αριστερά βάζουν το κάρο μπροστά από το άλογο. Νομίζουν ότι έτσι εκφράζουν, και αποκομίζουν τα οφέλη, από τη δυσαρέσκεια των πολιτών. Η ιδέα ενός κοινού προγράμματος έρχεται ως υστερόγραφο, στην πραγματικότητα γίνει το άλλοθι της συνεργασίας. Και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει όσο παραμένουν δέσμιοι της εύκολης καταγγελίας, όσο νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν πολιτική με συνθήματα από το παρελθόν, όσο φαντασιώνονται αντιδεξιές συσπειρώσεις. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να εκδηλώνουν την αμηχανία τους μπροστά στα μεγάλο προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα.