Έτσι δεν θα χρειαστούμε τα 7,5 δισ. ευρώ της τελευταίας δόσης

Προσεγγίζοντας το θέμα αποκλειστικά από την τεχνική οπτική γωνία, θα συμφωνήσω με την πρόσφατη άποψη που εκφράστηκε από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, ότι δεν χρειάζεται να πάρουμε τα 7,5 δισ. της τελευταίας δόσης (από ΔΝΤ & ευρωζώνη).

Αλλά για να μην τα χρειαστούμε, θα πρέπει να διαπραγματευτούμε συγκεκριμένη εναλλακτική πρόταση με τους πιστωτές, η οποία δεν θα συμπεριλαμβάνει τη διαγραφή χρέους, και ταυτόχρονα να επιτευχθεί συμφωνία για τα κρίσιμα ζητήματα του δημοσιονομικού κενού του 2015 και της μετά μνημονίου εποχής.

Αλλά για να μην χρειαστούμε τα υπόλοιπα 7,5 δισ. ευρώ, θα πρέπει κάποιος άλλος να πληρώσει τις χρηματοδοτικές υποχρεώσεις της ελληνικής πλευράς προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), οι οποίες λήγουν το 2015 και τα επόμενα χρόνια. Ταυτόχρονα, αυτός που θα αποπληρώσει το ΔΝΤ, θα πρέπει είτε να παγώσει την αποπληρωμή του για κάποια χρόνια, είτε να επιμηκύνει την αποπληρωμή του από την ελληνική πλευρά.

Αυτό δεν παραπέμπει σε διαγραφή του χρέους του ΔΝΤ αλλά αλλαγή πιστωτή με ταυτόχρονη αναδιάρθρωση του (μείωση της παρούσας αξίας του χρέους).

Με αυτό τον τρόπο φεύγει το ΔΝΤ από την ομάδα πιστωτών, και μειώνονται οι χρηματοδοτικές ανάγκες της ελληνικής πλευράς για την κρίσιμη 5ετία 2015-20. Κι αυτό θα αποτελεί θετική εξέλιξη. Αλλά θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν αποτελεί θέση του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο είχε ως μοναδική θέση τη διαγραφή χρέους και την αποπληρωμή του υπολοίπου με ρήτρα ανάπτυξης. Αλλά θέση των κομμάτων που αποτελούν την κυβέρνηση, η οποία έχει δημοσιευτεί στο παρελθόν.

Για να γίνει όμως αυτό, η ελληνική πλευρά (και ο ΣΥΡΙΖΑ) θα πρέπει :

α. να διαπραγματευτεί με τους πιστωτές στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Άρα το «σκίζουμε τα μνημόνια» πρέπει να ξεπεραστεί ως πολιτική θέση.

β. να συμφωνήσει νέα παράταση του μνημονίου ή να συμφωνήσει στην ολοκλήρωση του μνημονίου μέχρι την 28η Φεβρουαρίου.

γ. να συμφωνήσει κατ’ αρχάς ότι τα επόμενα βήματα των διαπραγματεύσεων δεν θα συμπεριλαμβάνουν συζητήσεις για θέματα του τύπου «διαγραφή χρέους» ή διαπραγματεύσεις από μηδενική βάση. Τουναντίον θα συμπεριλαμβάνει μόνο μέτρα που θα ελαφρύνουν το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους (επιμήκυνση, μείωση επιτοκίων κλπ) ή σημαντικά επενδυτικά προγράμματα.

γ. να συμφωνήσει ότι θα τηρηθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα, ενδεχομένως σε χαμηλότερα ύψη από τα σημερινά (στο επίπεδο του % έναντι ΑΕΠ). Αυτό σίγουρα σημαίνει και παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, στο πλαίσιο του email Χαρδούβελη, ιδιωτικοποιήσεις, μεταρρυθμίσεις.

δ. να υπογράψει την τελική συμφωνία μαζί με τη ΝΔ.

Κατά τη γνώμη μου, διεξάγονται διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές στο περιθώριο της προεκλογικής εκστρατείας, στις οποίες συμμετέχει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Και είναι λογικό να διεξάγονται διαπραγματεύσεις γιατί εάν αυτό δεν συνέβαινε, τότε το Grexit από ατύχημα θα ήταν κάτι παραπάνω από βέβαιο (λόγω της έλλειψης χρόνου).

Εκτιμώ ότι στις διαπραγματεύσεις συμμετέχουν πρωτοκλασάτα στελέχη του οικονομικού επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ (πχ ο κ.Μηλιός), τα οποία δεν συμμετέχουν στις εκλογές. Και είναι λογικό να μην συμμετέχουν και στις εκλογές και στις διαπραγματεύσεις, γιατί αυτό δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων.

Ανοίγοντας μία παρένθεση, η σύγκρουση συμφερόντων αποτελεί ένα νομικό όρο, το οποίο μεταφράζει την κλασσική έκφραση περί «νόμιμου και ηθικού». Κι επειδή ο όρος «σύγκρουση συμφερόντων» δεν ευδοκιμεί στην ελληνική πολιτική σκηνή, θεωρώ ότι επιβλήθηκε από τους πιστωτές να μην συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις υποψήφιοι βουλευτές. Κλείνει η παρένθεση.

Κατά τη γνώμη μου, η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Κι αυτό γιατί σε λιγότερο από 6 εβδομάδες, η ελληνική πλευρά θα έχει βουλευτικές εκλογές, θα πρέπει να έχει σχηματίσει κυβέρνηση και θα πρέπει να έχει συμφωνήσει με τους πιστωτές είτε σε ανανέωση της 2μηνης παράτασης του μνημονίου είτε σε ολοκλήρωση του μνημονίου. Ταυτόχρονα θα πρέπει να εκλέξει και Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Κι όλο αυτό το σκηνικό των συνταγματικών διαδικασιών και των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές διεξάγεται έχοντας α) όλα τα εθνικά θέματα ανοικτά και β) την εκτέλεση του προϋπολογισμού να είναι εκτός πλάνου. Κι αυτό γιατί, μπορεί ο προϋπολογισμός του 2014 να έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά αυτό ήταν κατά πολύ χαμηλότερο του προγράμματος (κυρίως λόγω του εκτροχιασμού των εσόδων κατά τον τελευταίο μήνα του 2014).

Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη γιατί χωρίς συμφωνία Ελλάδας-πιστωτών, την 1η Μαρτίου οι ελληνικές τράπεζες δεν θα έχουν πρόσβαση στη ρευστότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (περί τα 50 δις ευρώ ημερησίως σήμερα). Και οι ελληνικές τράπεζες και κατ’επέκταση το σύνολο της ελληνικής οικονομίας (πολίτες και επιχειρήσεις), δεν μπορούν να λειτουργήσουν ούτε δευτερόλεπτο χωρίς τη ρευστότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.