Πολιτικη & Οικονομια

Γιατί δεν πρόκειται ποτέ να βελτιωθεί η δημόσια παιδεία

«Παρά το υψηλό της κόστος, μόνο ανταγωνιστικότερη σε σχέση με την ιδιωτική εκπαίδευση δεν γίνεται»

Μάνος Βουλαρίνος
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η ποιότητα της κρατικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και η πολιτική και κοινωνική πίεση για τη βελτίωσή της

Γράφω «δημόσια παιδεία» αλλά ο σωστός όρος είναι «κρατική παιδεία». Δεν τον έβαλα στον τίτλο για να μην μπερδέψω μια συνήθεια δεκαετιών που ταυτίζει το κρατικό με το δημόσιο κοτσάροντας και ένα «δωρεάν» που απευθύνεται σε οικονομικοκοινωνικά αφελείς που αδυνατούν (ή δεν θέλουν) να σκεφτούν ότι κάποιος πληρώνει τις υποδομές, τα αναλώσιμα και το προσωπικό κάθε κρατικής υπηρεσίας κι αυτός ο κάποιος βρίσκεται σε κάθε διαθέσιμο καθρέφτη.

Η κρατική παιδεία λοιπόν δεν είναι δωρεάν. Ο προϋπολογισμός του υπουργείου είναι 6,5 δισ., πράγμα που σημαίνει ότι στοιχίζει περίπου 1.500 ευρώ σε κάθε νοικοκυριό. Και το νούμερο ανεβαίνει αρκετά (πάει στα περίπου 3.500 ευρώ) αν κάνει κάποιος τη διαίρεση όχι με τον αριθμό των νοικοκυριών αλλά με τον συνολικό αριθμό μαθητών και φοιτητών όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Φυσικά οι διαιρέσεις αυτές είναι επιπόλαιες, δεν δίνουν ακριβείς αριθμούς (το υπουργείο έχει και αθλητισμό, οι κτιριακές υποδομές είναι ευθύνη των δήμων κ.λπ.), αλλά αποδεικνύουν ότι η «δωρεάν» παιδεία μόνο δωρεάν δεν είναι. Και το χειρότερο; Παρά το υψηλό της κόστος, μόνο καλύτερη δεν γίνεται.

Κι επειδή η λέξη «καλύτερη» σημαίνει ό,τι ο καθένας θέλει να το πω διαφορετικά: μόνο ανταγωνιστικότερη σε σχέση με την ιδιωτική εκπαίδευση δεν γίνεται. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Πριν 30-40 χρόνια η φοίτηση σε κρατικό σχολείο ήταν μονόδρομος και για τη μεσαία τάξη καθώς τα ιδιωτικά σχολεία ήταν για τους ελάχιστους. Σήμερα οι ελάχιστοι έχουν γίνει λίγοι και ένα κομμάτι της μεσαίας τάξης ζορίζεται για να στείλει το παιδί της σε κάποιο ιδιωτικό προσπαθώντας να το σώσει από την παρακμή του δημοσίου. Και η κατάσταση αυτή δεν πρόκειται να αντιστραφεί.

Ο πρώτος λόγος είναι η πολιτική πίεση. Οι συμπολίτες μοιάζουν περισσότερο έτοιμοι να εξοργιστούν που δεν βρίσκουν φτηνό μπέικον ή που πληρώνουν μια μαρμελάδα πιο ακριβά από όσο την πληρώνουν π.χ. οι Γερμανοί από το να εξοργιστούν για το χαμηλό επίπεδο της εκπαίδευσης των παιδιών τους. Οι δε συνδικαλιστές αγωνίζονται με πάθος για την περαιτέρω απαξίωσή της. Η κοινωνική πίεση για καλύτερη κρατική εκπαίδευση είναι μικρή, κι αν κανείς υπολογίσει και ότι τα αποτελέσματα οποιασδήποτε βελτίωσης στην εκπαιδευτική διαδικασία αργούν να φανούν (και άρα δύσκολο να φέρουν ψήφους) θα καταλάβει ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν και μεγάλο κίνητρο για μια καλύτερη κρατική παιδεία. Προτιμούν να μοιράζουν επιδόματα, να ανακοινώνουν φοροαπαλλαγές και να παριστάνουν ότι πολεμούν την ακρίβεια στα σουπερμάρκετ. 

Και σα να μην έφτανε που δεν έχουν κίνητρο, έχουν και ισχυρό αντικίνητρο. Βλέπετε, τα παιδιά των περισσότερων πολιτικών φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία (μόλις πριν λίγες μέρες απολαύσαμε τη φωτογραφία του μπροέδρου Αλέκση παρέα με τον σύντροφο Ανδρουλάκη στην τελετή αποφοίτησης των καμαριών τους που πηγαίνουν στη σχολή Χιλλ). Πράγμα που σημαίνει ότι, χάρη στο χάσμα δημόσιας και ιδιωτικής παιδείας, τα παιδιά τους ανήκουν σε εκείνη τη μικρή κατηγορία παιδιών που, εκτός από οικονομικό, έχουν και μεγάλο εκπαιδευτικό πλεονέκτημα. Λέτε ότι θα μπουν στον κόπο να κάνουν κάτι που θα αφαιρέσει το πλεονέκτημα αυτό από τα βλαστάρια τους; Και μάλιστα όταν δεν τους το ζητά με πάθος κανείς; Και μπράβο τους.