Και τώρα ανασχηματισμός: Ποια δεδομένα «ζυγίζει» ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Και πολιτικός ο καύσωνας που έχει ενσκήψει στη χώρα, μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση, η θερμοκρασία αναμένεται να ανέβει τις επόμενες ώρες έως ότου ανακοινωθεί ο ανασχηματισμός, που -όπως όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν- είναι μια απόφαση που έχει ληφθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και πρόκειται να υλοποιηθεί άμεσα. Η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου που είναι προγραμματισμένο για την Παρασκευή (14/6) θα πραγματοποιηθεί με νέα σύνθεση, σημειώνεται από το περιβάλλον του πρωθυπουργού.

Το πιθανότερο είναι πως οι αλλαγές στην κυβερνητική σύνθεση θα ανακοινωθούν τα επόμενα 24ωρα, αν όχι ακόμη και σήμερα, Τρίτη. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβαλε την επίσημη επίσκεψή του στην Ιορδανία, που ήταν προγραμματισμένη για σήμερα, και το απόγευμα πρόκειται να δώσει συνέντευξη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha. Αν μέχρι εκείνη την ώρα ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να κρατά κλειστά τα χαρτιά του για τον ανασχηματισμό, οι προθέσεις του θα διερευνηθούν από τον Αντώνη Σρόιτερ, ενώ παράλληλα θα κληθεί να απαντήσει σε ερωτήσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα της ΝΔ, το οποίο δεν πέρασε τον πήχη, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος το βράδυ της Κυριακής.

«Το κόμμα μας δεν έφτασε στο στόχο που είχε θέσει και δεν με ενδιαφέρουν επιχειρήματα όπως ότι η διαφορά από το δεύτερο κόμμα είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία των ευρωεκλογών» δήλωσε χωρίς περιστροφές ο Κυριάκος Μητσοτάκης λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση του εκλογικού ποσοστού της ΝΔ (28,3%). Προχώρησε, δε, σε μια πρώτη εκτίμηση, λέγοντας ότι: «Οι πολίτες που μας στήριξαν το 2023 ήξεραν ότι δεν εκλέγεται κυβέρνηση και αντιμετώπισαν διαφορετικά αυτή τη μάχη. [...] Σίγουρα υπήρξαν πολλοί ψηφοφόροι που θέλησαν να διαμαρτυρηθούν για θέματα της καθημερινότητας τους, με σημαντικότερο την ακρίβεια. Σέβομαι την επιλογή τους είτε εκφράστηκε με πρωτοφανή αποχή, είτε με επιλογή μικρότερων σχημάτων». Ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε: «Ακούω όμως τη φωνή τους και την ακούω δυνατά».

Από τις πληροφορίες που συλλέγονται για τα χαρακτηριστικά που θα έχει ο επικείμενος ανασχηματισμός, διαμορφώνεται η εικόνα ότι το 28,3% ήταν πράγματι ένα ισχυρό μήνυμα στην κυβέρνηση, που ελήφθη. Όπως διαφαίνεται θα πρόκειται για έναν εκτεταμένο ανασχηματισμό, τόσο σε επίπεδο υφυπουργών, όσο και υπουργών. Κάποιες πληροφορίες ανέφεραν πως οι αλλαγές μπορεί να αφορούν έως και 10 υπουργεία. Το βέβαιο είναι πως κομβικά χαρτοφυλάκια που συνδέονται με ζητήματα καθημερινότητας, τα οποία προκαλούν αγωνία και προβληματισμό στους πολίτες, θα αλλάξουν χέρια.

Δεν είναι μόνο το περίφημο μπλοκάκι του πρωθυπουργού, στο οποίο σημειώνονται οι «επιδόσεις» των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, από το οποίο θα εξαρτηθεί το μέλλον τους στο κυβερνητικό σχήμα. Είναι και η «ανάγνωση» του εκλογικού αποτελέσματος καθαυτή που θα καθορίσει τις εξελίξεις των επόμενων ωρών. Και δεν θα καθορίσει μόνο τους τομείς στους οποίους είναι αναγκαίες οι αλλαγές, ώστε να στραφεί η κυβέρνηση «με μεγαλύτερη ένταση στα προβλήματα για περισσότερη δουλειά και λιγότερες αδυναμίες, για μεγαλύτερη προσπάθεια και μικρότερες αστοχίες», όπως υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός το βράδυ της Κυριακής. Από την ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος, θα προκύψει και το πολιτικό στίγμα του ανασχηματισμού -κάτι που είναι ίσως και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της «απάντησης» που θα δώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. 

Το πολιτικό στίγμα του ανασχηματισμού

Ήδη, από το βράδυ της Κυριακής, αλλά και στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας ο πρωθυπουργός με το επιτελείο και στενούς συνεργάτες του «διύλισαν» το μήνυμα της ευρωκάλπης. Η «ανάγνωση» δεν είναι η ίδια για όλους, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι η οπτική του Κυριάκου Μητσοτάκη για τους περίπου 800.000 ψηφοφόρους της ΝΔ που της γύρισαν την πλάτη. Η εκτίμηση του Μαξίμου είναι πως πρόκειται κυρίως για «αποχή διαμαρτυρίας», παρά για εκλογείς που επέλεξαν άλλο κόμμα.

Σύμφωνα με αυτήν την ανάλυση, οι πολίτες, που σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση δεν στήριξαν τη ΝΔ, δεν στράφηκαν δεξιότερά της. Τα κόμματα στα δεξιά της ΝΔ κέρδισαν μόλις περί τις 54.000 ψήφους, σημειώνουν πηγές του Μαξίμου. Παράλληλα, εκφράζουν την εκτίμηση ότι ούτε το ΠΑΣΟΚ κέρδισε δυνάμεις από τη ΝΔ. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ποιοτικά στοιχεία του exit poll που δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ κυριαρχεί πλέον στους κεντρώους ψηφοφόρους, «κλέβοντας» την πρωτοκαθεδρία από τη ΝΔ, στο πρωθυπουργικό επιτελείο δεν συμμερίζονται την εκτίμηση ότι το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη ενισχύθηκε σημαντικά από ψηφοφόρους που ανέδειξαν τη ΝΔ πρώτο κόμμα στις εθνικές εκλογές.

Υπό αυτό το σκεπτικό, στο Μαξίμου καταλήγουν στο συμπέρασμα πως στην πλειοψηφία τους οι πολίτες που θέλησαν να στείλουν μήνυμα στην κυβέρνηση, ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει διαφορετικά κάποια καίρια προβλήματα -όπως για παράδειγμα την ακρίβεια-, το έκαναν διά της αποχής. Στην ανάλυση αυτή σημειώνεται ότι, μεταξύ των δυσαρεστημένων που δεν στήριξαν τη ΝΔ λόγω πολιτικών που εφάρμοσε η κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα, είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες. Κάποιοι σημειώνουν ότι δυσαρέσκεια εκφράστηκε και για πιο «ιδεολογικά» ζητήματα, όπως είναι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, που αποξένωσαν τμήμα της βάσης της ΝΔ.

Και πλέον, η «μπάλα» είναι στην περιοχή του πρωθυπουργού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλείται να ζυγίσει το μήνυμα της κάλπης, να εξετάζει τις επιλογές που έχει για να απαντήσει, και να μετρήσει τις επιπτώσεις τους πριν προχωρήσει. Και σε αυτήν την «εξίσωση» είναι βέβαιο πως στη σκέψη του θα συμπεριλάβει την ανάλυση των πολιτικών γεγονότων στη Γαλλία και τη Γερμανία, καθώς και τον γενικότερο προβληματισμό που υπάρχει στην Ευρώπη για τις αιτίες ανόδου της ακροδεξιάς.

Οι αποφάσεις που θα λάβει ο πρωθυπουργός τις επόμενες ώρες θα δώσουν την απάντηση στο ερώτημα εάν θα κάνει ένα άνοιγμα προς τα δεξιά ή αν θα στραφεί περισσότερο προς το κέντρο. Αν θα υιοθετήσει το αίτημα για «επαναπροσέγγιση του παραδοσιακού εκλογικού σώματος» της ΝΔ, ή αν θα ενισχύσει τη σχέση με τους κεντρώους ψηφοφόρους. Η απόφαση αυτή θα δώσει και το πολιτικό στίγμα του ανασχηματισμού, καθώς θα «μεταφραστεί» σε πρόσωπα τα οποία θα στελεχώσουν το νέο κυβερνητικό σχήμα.

Τα πρόσωπα που θα μπουν στο νέο κυβερνητικό σχήμα

Ένας μεγάλος ανασχηματισμός, όπως θέλουν οι πληροφορίες από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, προϋποθέτει πληθώρα στελεχών που θα πρέπει να φέρουν εις πέρας το έργο τους πολύ πιο επιτυχημένα από τους προκατόχους τους. Ωστόσο, πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι αν κάτι έχει γίνει σαφές από τις αλλαγές στα προηγούμενα κυβερνητικά σχήματα, είναι ότι η ΝΔ δεν έχει «πάγκο» και πως το rotation υπουργών δεν έχει αποδώσει.

Η απάντηση σε αυτό το «υπαρξιακό» ζήτημα της κυβέρνησης φαίνεται πως θα έρθει από δύο «πηγές»: Σύμφωνα με τις πληροφορίες, αφενός ο πρωθυπουργός θα αναδείξει νέα πρόσωπα από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, κυρίως όμως θα αξιοποιήσει ισχυρά εξωκοινοβουλευτικά στελέχη. Ειδικά από την δεύτερη κατηγορία, αν και είναι παρακινδυνευμένο να υιοθετήσει κανείς τις εκτιμήσεις που διακινούνται αυτές τις ώρες, πριν ο ίδιος ο πρωθυπουργός δώσει έστω κάποια ένδειξη για το πολιτικό στίγμα των αποφάσεών του, κάποιοι επιμένουν ότι θα υπάρξουν εκπλήξεις.