Άδωνις Γεωργιάδης: Η τεχνητή νοημοσύνη στην Υγεία

Η τεχνητή νοημοσύνη επελαύνει ως πραγματικός τυφώνας όχι μόνο στη βιομηχανία της τεχνολογίας αλλά σχεδόν σε κάθε τομέα, φέρνοντας άμεσα τεκτονικές αλλαγές στον σύγχρονο ανθρώπινο πολιτισμό. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η ιατρική είναι ο κλάδος που θα επηρεαστεί περισσότερο από την εφαρμογή της στην επόμενη δεκαετία. Κυρίως στην ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων, αλλά και στην ανάπτυξη της ιατρικής τεχνολογίας σε βαθμό που σήμερα είναι δύσκολο να αντιληφθούμε.

Το «ταίριασμα» της τεχνητής νοημοσύνης με την ιατρική υπόσχεται να βελτιώσει τη διάγνωση, τη θεραπεία, την πρόληψη και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών υγείας, καθιστώντας την πιο προσιτή και εξατομικευμένη. Πλέον ανοίγονται μπροστά μας τελείως καινούργια πεδία για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίζουμε προβλήματα υγείας ή να προλαμβάνουμε ασθένειες πριν αυτές εμφανιστούν.

Αυτό έχει την πολύ θετική του πλευρά. Θα μπορούμε να σώσουμε ανθρώπινες ζωές που σήμερα δεν μπορούμε, θα μπορούμε να παρατείνουμε τη ζωή των ανθρώπων πολύ περισσότερο απ’ ό,τι σήμερα και θα μπορούμε να λύνουμε ασθένειες που σήμερα θεωρούνται ανίατες. Όλα αυτά είναι εξαιρετικά καλά νέα για την ανθρωπότητα και για όλους εμάς προσωπικά.

Και μπορεί η ιατρική και η επιστημονική κοινότητα να προσαρμόζονται σε αυτές τις αλλαγές, για εμάς τους πολιτικούς όμως τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα καθώς καλούμαστε να βρούμε λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν από αυτές τις αλλαγές και τη νέα αυτή μετάβαση. Γιατί όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι «ουδέν κακόν, αμιγές καλού», αλλά ισχύει και το ανάποδο: «ουδέν καλόν, αμιγές κακού».

Τι συμβαίνει λοιπόν εδώ; Οι προϋπολογισμοί όλων των συστημάτων υγείας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να ανταποκριθούν σε εξαιρετικά μεγάλες οικονομικές προκλήσεις. Σε φαρμακευτικούς προϋπολογισμούς και προϋπολογισμούς υγείας ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένους με κλειστούς προϋπολογισμούς μέσω των rebate και τoυ clawback, θα πρέπει να προσθέσουμε καινούρια φάρμακα, κατά τεκμήριο τουλάχιστον στην αρχική τους φάση πάρα πολύ ακριβά, τα οποία θα πρέπει να εξασφαλίσουμε για τους πολίτες μας που τα έχουν ανάγκη.

Αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλη πίεση στα συστήματα υγείας και στους κρατικούς προϋπολογισμούς και θα χρειαστεί να γίνει ιδιαίτερη διαχείριση πόρων για να μη φτάσουμε σε σημείο όλο το σύστημα να τιναχθεί στον αέρα.

Πιστεύω ακράδαντα ότι ο μόνος πραγματικός τρόπος για να αντιμετωπιστούν αυτές οι καταστάσεις είναι το μοντέλο που ακολούθησε η Ευρωπαϊκή Ένωση την περίοδο της πανδημίας. Η πανδημία μπορεί να αποτελέσει τον προθάλαμο ενός κοινού τρόπου δράσης που θα επιτρέπει στα ευρωπαϊκά κράτη να διαπραγματευτούν με τη φαρμακοβιομηχανία και την υπόλοιπη ιατρική βιομηχανία από θέση ισχύος, και να θέσουν εκείνα τα όρια τα οποία θα επιτρέπουν από τη μία την πρόοδο της καινοτομίας και από την άλλη τη δυνατότητα των κρατικών προϋπολογισμών να κάνουν χρήση αυτών των νέων θεραπευτικών σκευασμάτων και ιατρικών δοσολογιών, με τον τρόπο εκείνον που θα επιτρέψει στους συμπολίτες μας να απολαύσουν τα οφέλη της επιστήμης, τα οποία θα είναι πάρα πολλά και συνεχώς αυξανόμενα.

Σε αυτή τη νέα εποχή, η κοινή δράση και αλληλοβοήθεια των κρατών πρέπει να θεωρείται από όλους απολύτως αυτονόητη και απαραίτητη. Δεν μπορεί μόνη της η Ελλάδα να αλλάξει την Ευρωπαϊκή Ένωση ή να θέσει τα πλαίσια. Μαζί, ως ενωμένη Ευρώπη, μπορούμε να έχουμε ισχυρότερη φωνή από ό,τι ο καθένας μας ξεχωριστά και να συμμαχήσουμε και με άλλες χώρες, δημιουργώντας μια συμμαχία που θα είναι απαραίτητη για να κάνει η ανθρωπότητα το βήμα προς τα μπρος με λελογισμένο και ασφαλές τρόπο.

Κρίνεται λοιπόν αναγκαίο τα ευρωπαϊκά κράτη να εντείνουμε πάρα πολύ τη συνεργασία μας στον τομέα της υγείας, ίσως περισσότερο από κάθε άλλον τομέα, καθώς στην υγεία οι ανάγκες έρχονται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να κάνουν ότι δεν βλέπουν, καθόσον αποτελούν και αποφάσεις που θα σώσουν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές πολιτών.

Ταυτόχρονα, η συνεργασία με τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς φορείς πάνω σε αυτή τη νέα εποχή θα είναι απολύτως απαραίτητη, διότι αυτοί είναι που θα γίνουν οι λήπτες των νέων ανακαλύψεων γρηγορότερα από ό,τι εμείς και θα μπορούν να κατευθύνουν και τις πολιτικές ηγεσίες να λάβουν τις πιο ορθολογικές αποφάσεις στον κατάλληλο χρόνο.