Χρήστος Βρεττός: «Ψηφίστε σαν να καίγεται το σπίτι σας»

Με τον Χρήστο Βρεττό γνωριζόμαστε τα τελευταία χρόνια. Είμαστε κοντά στην ηλικία και έχουμε κοινούς φίλους. Έτσι, έχει τύχει να κάνουμε διακοπές στο ίδιο νησί, να βγούμε, να χορέψουμε, να ξενυχτήσουμε. Οπότε, θεωρώ πως αυτή η διευκρίνιση είναι απαραίτητη μια και δεν καλύπτω το πολιτικό ρεπορτάζ. Από την αρχή της γνωριμίας μας με εντυπωσίαζε η περιβαλλοντική του συνείδηση και το πώς είχε καταστήσει την οικολογία κεντρικό άξονα της ζωής του. Την είχε εντάξει στη ζωή του, ως όφειλε. Από τα πιο μικρά (να έχει πάντα μαζί του φερ’ ειπείν ένα μικρό παγούρι για νερό, ώστε να μη χρησιμοποιήσει πλαστικό σε καμία περίπτωση) μέχρι τα πιο μεγάλα. Και είναι πάντα ενεργός και παρών για όσα τον (μας) απασχολούν. Λέει τι πιστεύει και κατεβαίνει στους δρόμους όταν το κρίνει απαραίτητο.

Εντούτοις, όταν έμαθα ότι θα είναι υποψήφιος στις φετινές Ευρωεκλογές με το νεότευκτο κόμμα Κόσμος του Πέτρου Κόκκαλη (το οποίο στην Ευρωβουλή είναι το μόνο ελληνικό κόμμα με τους Πράσινους-ΕΕΣ) ήθελα να μάθω περισσότερα απ’ αυτόν. Σε μια εποχή που έχω την εντύπωση ότι το κομματικό φαινόμενο, όπως το έχουμε γνωρίσει, εξασθενεί, με τους νέους να βρίσκουν καινούργιους τρόπους παραγωγής πολιτικής και πολιτικού λόγου και νέους μηχανισμούς ταύτισης –όπως οι πολλές και διαφορετικές συλλογικότητες–, ήθελα να μάθω τι ήταν αυτό που παρακίνησε τον Χρήστο να ενταχθεί σε ένα κόμμα και να κατέβει υποψήφιος. Αρχικά, λίγο background για τον ίδιο: είναι 27 ετών, μένει στην Αθήνα, σπούδασε περιβαλλοντικές επιστήμες και αυτήν τη στιγμή δουλεύει σε δύο ΜΚΟ πάνω στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Συγκεκριμένα, πάνω στο πώς εκδημοκρατίζουμε την ενεργειακή μετάβαση. Δηλαδή, πώς επιτρέπουμε σε πολίτες να δημιουργούν τοπικά έργα ΑΠΕ, ώστε να παράγουν τη δική τους φθηνή, πράσινη ενέργεια συλλογικά. Λατρεύει τον ήλιο και μαθαίνει ισπανικά.

Ευρωεκλογές 2024: Συνέντευξη με τον Χρήστο Βρεττό, υποψήφιο ευρωβουλευτή με το «Κόσμος»

― Γιατί αποφάσισες να θέσεις υποψηφιότητα;
Κλιματική κατάρρευση, άνοδος της ακροδεξιάς, πόλεμοι, γυναικοκτονίες, ολίσθηση των δημοκρατικών θεσμών, χαμηλοί μισθοί, υψηλά ενοίκια. Νομίζω διανύουμε μια καθοριστική στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία και πρέπει να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας.

― Γιατί με το κόμμα Κόσμος του Πέτρου Κόκκαλη;
Είναι το μόνο κόμμα που αντιλαμβάνεται την (πολιτική) οικολογία ως ένα οριζόντιο πρόταγμα, και όχι ως μια παρένθεση κάπου στο μανιφέστο του. Ακριβώς όπως οι Ευρωπαίοι Πράσινοι (η ευρωομάδα στην οποία ανήκει το κόμμα), ο Κόσμος προτείνει ένα συνολικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με κοινωνική (υγεία, παιδεία, αγροδιατροφή, ανθρώπινα δικαιώματα) και περιβαλλοντική διάσταση (ανανεώσιμες πηγές, μέσα μαζικής μεταφοράς, ανακαινίσεις κτιρίων). Αυτή η διαθεματική προσέγγιση σε συνδυασμό με το επίπεδο φιλοδοξίας καθιστούν τον Κόσμο ίσως το μόνο κόμμα που ανταποκρίνεται στις επιταγές της επιστήμης για την κλιματική αλλαγή, αλλά και ευρύτερα το ευθυγραμμίζουν με τις ευρωπαϊκές πολιτικές και δεσμευτικές διεθνείς συμβάσεις.

Ο Κόσμος μού αποπνέει εμπιστοσύνη, ως ένας χώρος ουσιαστικής πρόθεσης διαλόγου και σύγκλισης του πράσινου και του κόκκινου, της πολιτικής οικολογίας δηλαδή

― Γιατί να επιλέξει ο κόσμος ένα κόμμα το οποίο δίνει το μεγαλύτερο βάρος των προγραμματικών δηλώσεών του στο περιβάλλον; Θα έλεγε κανείς ότι η χώρα έχει πιο κρίσιμα ζητήματα να λύσει, όπως η οικονομία και το παραγωγικό της μοντέλο.
Αυτή η δήλωση είναι ημι-αληθής, αλλά σε ευχαριστώ που μου δίνεις τον χώρο για να την αποδομήσω. Όταν μιλάμε για δημοκρατικά ελεγχόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μιλάμε για μια άμεσα εφαρμόσιμη λύση για τη ριζική μείωση των λογαριασμών ρεύματος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Περισσότερες ΑΠΕ συνεπάγονται και λιγότερες εισαγωγές ακριβών ορυκτών καυσίμων μειώνοντας, έτσι, συνολικά τον πληθωρισμό σε εθνικό επίπεδο.
Όταν μιλάμε για ένα μαζικό πρόγραμμα επενδύσεων σε πράσινες ενεργειακές κατοικίες, εννοούμε και τη ριζική επέκταση της κοινωνικής κατοικίας προστατεύοντας, έτσι, τους πολίτες, και δη τους νέους, από τη σπέκουλα από μεγάλα funds του εξωτερικού που ντίσνεϊ-οποιούν τα κέντρα των πόλεών μας.
Όταν μιλάμε για προώθηση της βιολογικής γεωργίας και ένα μοντέλο «από το αγρόκτημα στο πιάτο», δεν στοχεύουμε μόνο στα προφανή περιβαλλοντικά οφέλη, αλλά και στην παροχή ενός αξιοπρεπούς μισθού για τον μέσο αγρότη, περιορίζοντας την κερδοσκοπία από τους μεσάζοντες.
Τέλος, όταν μιλάμε για το περιβάλλον, μας κινητοποιεί μια στοιχειώδης αντίληψη της νέας παγκόσμιας οικονομίας και των πεδίων ανταγωνισμού που διαμορφώνονται γύρω μας. Ήδη «πράσινοι» τομείς, όπως η κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών και φωτοβολταϊκών, αποτελούν το θεμέλιο της οικονομικής ανάπτυξης στις μεγαλύτερες χώρες του κόσμου – από την Κίνα και την Αγγλία, μέχρι την ΕΕ και τη Χιλή. Όσο πιο γρήγορα προωθήσουμε τη μετάβαση, τόσο πιο μεγάλες θα είναι οι συνωφέλειες και το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα. It’s the economy, stupid!

― Θεωρείς πλέον κρίσιμα ζητήματα τη βιωσιμότητα και την οικολογία. Ο Κόσμος και εσύ τι άλλο ιεραρχείτε ως σημαντικό;
Στο πλαίσιο της Εθνικής Πράσινης Συμφωνίας, θέλουμε να βελτιώσουμε τη ζωή του μέσου πολίτη/εργάτριας, με στοχευμένες δημόσιες πράσινες επενδύσεις. Εφαρμόζοντας την αρχή του «Ο ρυπαίνων πληρώνει» και μέσω προοδευτικής φορολογίας, θα προωθήσουμε την οικονομική αναδιανομή. Φορολογώντας π.χ. τις μεγάλες εταιρείες ενέργειας, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ειδικό ταμείο για τη στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών. Φορολογώντας τις αεροπορικές, μπορούμε να ενισχύσουμε τον σιδηρόδρομο.
Σχετικά με τη μετανάστευση και την προσφυγιά, που αφορούν πλέον εκατομμύρια ανθρώπους, θεωρούμε δεδομένο ότι η κλιματική κρίση και η ανθρώπινη κινητικότητα συνδέονται και αλληλοεπηρεάζονται. Στον Κόσμο ζητούμε νόμιμες οδούς μετανάστευσης, ενταξιακές πολιτικές, σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα μεταναστών και προσφύγων, αλλά και ευθυγράμμιση με το διεθνές δίκαιο.
Θεωρούμε επίσης βασική προτεραιότητα την υπεράσπιση του κράτους δικαίου. Υψώνουμε τείχος δημοκρατίας απέναντι στην ακροδεξιά, υπερασπίζοντας τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Θέλουμε να ενισχύσουμε την αποκέντρωση και τον ρόλο της αυτοδιοίκησης, ιδίως σε ζητήματα που άπτονται της κλιματικής κρίσης και της πολιτικής προστασίας. Τέλος, θέλουμε να αποκαταστήσουμε το κύρος της δικαιοσύνης και την ισονομία.

― Δεν μπορώ να μη σε ρωτήσω, ως νέο και ΛΟΑΤΚΙ άτομο, πώς σου φαίνεται ο ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη; Γιατί δεν σε ελκύει;
Έχει εξαντληθεί άπειρο μελάνι σε κριτικές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, και δη από αριστερά κόμματα/άτομα, οπότε δεν με ενδιαφέρει να συμμετάσχω σε αυτό, ειδικά ενώ η (ακρο)δεξιά καλπάζει ανενόχλητη. Δεν δίνουμε λευκές κάρτες, αλλά σίγουρα θέτουμε ως προτεραιότητα τον διάλογο και την προσπάθεια εύρεσης (προγραμματικών) συγκλίσεων με άλλα κόμματα του προοδευτικού τόξου.
Οπότε, για να επιστρέψω και στην προηγούμενη ερώτησή σου «γιατί με τον Κόσμο»: για μένα η πολιτική θέλει εμπιστοσύνη. Ο ασυναγώνιστος κατακερματισμός της αριστεράς στην Ελλάδα προέρχεται (εν μέρει έστω) από μια έλλειψη εμπιστοσύνης – έναν φόβο πως ο άλλος θα μας «καπελώσει» ή «προδώσει». Προσωπικά, ο Κόσμος μού αποπνέει αυτήν την εμπιστοσύνη, ως ένας χώρος ουσιαστικής πρόθεσης διαλόγου και σύγκλισης του πράσινου και του κόκκινου, της πολιτικής οικολογίας δηλαδή.

― Η κατάσταση της Ένωσης πώς σου φαίνεται σήμερα;
Η Ένωση σίγουρα δεν είναι ένα πράγμα. Έχεις φωνές που διολισθαίνουν προς την κλεπτοκρατία και την ολιγαρχία (βλ. Ουγγαρία, μέχρι πρότινος Πολωνία και τώρα Σλοβακία), αλλά παράλληλα ισχυρά αντίβαρα προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Έχεις χώρες που εθελοτυφλούν για τη γενοκτονία στη Γάζα, ενώ άλλες, όπως η Ισπανία, ηγούνται μιας παγκόσμιας προσπάθειας αναγνώρισης του Κράτους της Παλαιστίνης σε επίπεδο ΟΗΕ. Είμαστε ένα μωσαϊκό πολυφωνίας, και ενώ πολλές φορές αυτό μας παραλύει και πρέπει να εκσυγχρονιστεί (βλ. βέτο στην εξωτερική πολιτική), είμαστε σίγουρα από τα πιο προοδευτικά μπλοκ παγκοσμίως – σε όλα τα επίπεδα: περιβάλλον, εργατικά και ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου. Χρειαζόμαστε μια πιο ενωμένη, και δημοκρατική Ευρώπη.

― Τι θα έλεγες σε ένα παιδί που ψηφίζει για πρώτη φορά στις Ευρωεκλογές του 2024;
Ως νέ@ έχουμε τα περισσότερα να κερδίσουμε/χάσουμε. Ψηφίστε σαν να καίγεται το σπίτι σας. Και σίγουρα ο αγώνας δεν σταματάει εκεί. Το προσωπικό είναι πολιτικό (και αντίστροφα) και τις υπόλοιπες 364 μέρες του χρόνου. Οπότε, ραντεβού στις κάλπες 9 Ιουνίου και μετά στον δρόμο, στο TikTok, στις καταλήψεις, στην τέχνη – όπου μπορούμε να βρίσκουμε μια κοινότητα να στηρίζουμε και να μας στηρίζει.