Η κεντροαριστερά και ο τοίχος

Αν δεχτούμε ότι κεντροαριστεροί είναι αυτοί που ψηφίζουν κεντροαριστερά, έχουμε να αθροίσουμε τα ποσοστά των ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ στις ευρωεκλογές για να φτάσουμε στο 15% το οποίο είναι μειωμένο σε σχέση με το άθροισμα ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ των εκλογών του 2012 (18,5%). Και αν θυμηθούμε το 44% του ΠΑΣΟΚ το 2009, τότε μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε ότι η κεντροαριστερά, εκλογικά, έχει καταβαραθρωθεί, πόσο μάλλον όταν το Ποτάμι δεν αυτοπροσδιορίζεται ως κεντροαριστερά αλλά ως κέντρο, απορρίπτοντας τις παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές δεξιάς/αριστεράς.

Παρόλα αυτά, ο λεγόμενος ενδιάμεσος χώρος παραμένει το κρίσιμο μέγεθος που θα καθορίσει το αποτέλεσμα της κάλπης στις 25 Ιανουαρίου. Για παράδειγμα, το κόμμα Παπανδρέου μπορεί να στερήσει την αυτοδυναμία από τον ΣΥΡΙΖΑ παίρνοντάς του πίσω ένα 2%, αλλά αν δεν περάσει το όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης τότε μπορεί να χαρίσει στον ΣΥΡΙΖΑ την αυτοδυναμία γιατί αυτή διευκολύνεται όταν είναι μεγάλο το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής.

Άλλωστε, κυκλοφορεί εντονότατα ότι υπάρχει ένα αξιοσημείωτο ποσοστό της τάξης του 20% που θέλει μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές, τον εκσυγχρονισμό της χώρας για να το πούμε με τον κλασικό σημιτικό όρο, και το οποίο αναζητά αλλά δεν βρίσκει σοβαρή πολιτική έκφραση. Ακόμη και αν αυτό είναι πραγματικότητα και όχι μια βολική χίμαιρα, έχει κάποια αξία να δει κανείς πού βρίσκονται σήμερα όσοι είναι ή φαίνονται κεντροαριστεροί.

Οι αριθμοί δείχνουν με πολύ καθαρό τρόπο ότι το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ έχουν καταφύγει στον ΣΥΡΙΖΑ, κάποιοι επιλέγουν πλέον το Ποτάμι, ένα σημαντικό κομμάτι στρέφεται στη ΝΔ με τη λογική «ο εχθρός του ΣΥΡΙΖΑ είναι φίλος μου» και μένει να φανεί πόσοι θα διάλεξουν το κόμμα του Παπανδρέου.

Είναι κεντροαριστερός κάποιος που από φόβο για όσα μπορεί να έρθουν με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ψηφίζει Σαμαρά; Είναι κεντροαριστερός κάποιος που ψηφίζει Τσίπρα επειδή, για παράδειγμα, είναι δημόσιος υπάλληλος και θεωρεί ότι έτσι διασφαλίζει τη θέση του και τη μη αξιολόγησή του; Τι είδους κεντροαριστεροί είναι οι προσωπολάτρες που φώναζαν «Παπανδρέου-Παπανδρέου» ή και «Παπαντρέου-Παπαντρέου» το Σάββατο έξω από το αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη; Οι εναπομείναντες ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ υπερασπίζονται ιδέες ή ένα σύστημα; Αυτοί που έφυγαν από την ΔΗΜΑΡ για το Ποτάμι (οι περισσότεροι δηλαδή) τι σχέση έχουν με τη Δράση και τον Θ. Σκυλακάκη και βρέθηκαν στην ίδια όχθη; Και το περίφημο 20% που θα υποστήριζε μια μεταρρυθμιστική πολιτική δύναμη μοιράζεται στα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου και από λίγο στους δυο μεγάλους, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ;

Τα πράγματα είναι πολύ μπερδεμένα, όχι μόνο στην κεντροαριστερά. Υπάρχει μια μακρά και θλιβερή παράδοση πελατειασμού με βάση την οποία πρόθεση ψήφου διαμορφώνουν το ρουσφέτι, οι «άκρες», οι διευκολύνσεις, η αίσθηση του «ανήκειν» σε ένα κέντρο εξουσίας. Επομένως, εμφανίζονται ως κεντροαριστεροί πολίτες που απλώς ευνοήθηκαν από τη διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και θα μπορούσαν, εύκολα, να αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροδεξιοί αν είχαν τακτοποιηθεί επί ημερών ΝΔ, αύριο ως αριστεροί αν τα καταφέρουν με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Από την άλλη, επειδή δεν έχει λυθεί το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας, αν ανήκει στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ ή στο βαλκανικό περιθώριο, η ψήφος δεν έχει τόσο ιδεολογική όσο θυμική φόρτιση - επιλογή αδιεξόδου: κεντροαριστεροί που τρομάζουν από τον ΣΥΡΙΖΑ και ψηφίζουν Σαμαρά, κεντροριστεροί που οργίζονται από τη ΝΔ και ψηφίζουν Τσίπρα. Στη μέση άλλοι απελπισμένοι κεντροαριστεροί που δεν μπορούν τα δυο ΠΑΣΟΚ και ψηφίζουν Ποτάμι ή που ελπίζουν στο «νέο» και ψηφίζουν Ποτάμι. Δίπλα είναι αυτοί που διαλέγουν ένα από τα δύο ΠΑΣΟΚ με τον αυτόματο πιλότο, γιατί αυτό έκαναν πάντα ή με τη λογική του μικρότερου κακού. Φυσικά υπάρχει και το είδος των φανατικών («Παπαντρέου-Παπαντρέου» και «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ») που θα ψηφίζουν το ίδιο κόμμα ή το ίδιο επίθετο μέχρι που ως τελευταίοι θα κλείσουν την πόρτα. Με άλλα λόγια, οι προοδευτικοί πολίτες που θέλουν και ευρώ και κοινωνική δικαιοσύνη περνούν πολύ δύσκολα.

Α, υπάρχει και η ΔΗΜΑΡ που έγινε «Πράσινοι-Δημοκρατική Αριστερά», για να θυμίζει ότι πληθώρα κομμάτων δεν σημαίνει πάντα πληθώρα επιλογών, μπορεί να σημαίνει και το ακριβώς αντίθετο, ότι πέφτεις από τοίχο σε τοίχο.