Λίνα Μενδώνη: Δίνουμε κίνητρα προκειμένου να ακούγεται περισσότερο ελληνικό τραγούδι

«Δίνουμε κίνητρα προκειμένου να ακούγεται περισσότερο ελληνικό τραγούδι, ελληνόφωνο ή ελληνική ορχηστρική μουσική. Και δι' αυτού του τρόπου ενισχύουμε εμμέσως τους δημιουργούς μας. Αυτό πραγματικά μας ενδιαφέρει», δήλωσε η Λίνα Μενδώνη.

Η υπουργός Πολιτισμού μίλησε στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ 100,3, για το νομοσχέδιο «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης του ελληνόφωνου τραγουδιού και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς - Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού», το οποίο έως την 14η Μαρτίου βρίσκεται σε διαβούλευση.

Μενδώνη: Είναι πολύ ζυγισμένο το πού παρεμβαίνουμε

«Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ακούγεται 30% ελληνικής μουσικής και 70% ξένης μουσικής. Εμείς, ως υπουργείο Πολιτισμού -προφανώς όλα αυτά είναι πράγματα στα οποία, ακολουθώντας και το ίδιο το Σύνταγμα το οποίο δηλώνει εμφαντικά ότι οφείλουμε να προστατεύουμε την τέχνη- έχουμε προτείνει μια σειρά κινήτρων. Είναι περισσότερο κίνητρα και δεν είναι κάτι υποχρεωτικό», διευκρίνισε η κυρία Μενδώνη, που τόνισε ότι και «σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκινώντας από τη Γαλλία ήδη από τη δεκαετία του '80, έχουν μπει τέτοιες ποσοστώσεις υποχρεωτικά».

Όπως επεσήμανε η ίδια, «το νομοσχέδιο δεν παρεμβαίνει καθόλου στα κριτήρια με τα οποία ενισχύεται ο κινηματογράφος. Δηλαδή, δεν παρεμβαίνουμε καθόλου σε διατάξεις οι οποίες λένε με ποιον τρόπο το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, για παράδειγμα, επιχορηγεί τις ταινίες.

»Όπως, επίσης, δεν παρεμβαίνουμε καθόλου -γιατί παρακολούθησα και το Σαββατοκύριακο τη συζήτηση μέσα από τα social media- για τα τουριστικά καταλύματα. … Το νομοσχέδιο κάνει λόγο μόνο για τη μουσική που σε περίπτωση θελήσει ο ξενοδόχος, δεν το επιβάλλουμε, ή ο ιδιοκτήτης του τουριστικού καταλύματος, να βάλει στους χώρους αναμονής και στους ανελκυστήρες, να υπάρχει μια ποσόστωση 45% ελληνόφωνου τραγουδιού ή ελληνικής ορχηστρικής μουσικής.

»Δηλαδή, είναι ένα πάρα πολύ περιορισμένο χρονικά και χωροταξικά τμήμα της δραστηριότητας που ασκούν τα καταλύματα ή τα ξενοδοχεία. Δεν παρεμβαίνει κανείς ούτε στα καφέ, ούτε στους χώρους εστίασης, ούτε, σε καμία περίπτωση, στα δωμάτια. Είναι πάρα πολύ ζυγισμένο το πού παρεμβαίνουμε», τόνισε μεταξύ άλλων η Λίνα Μενδώνη.

Όσον αφορά το ραδιόφωνο σημείωσε ότι «είναι στη διακριτική ευχέρεια του ραδιοφώνου. Εκεί δίνουμε κίνητρα, κυρίως σε διαφημιστικό χρόνο. Εάν για παράδειγμα ένα ραδιόφωνο θέλει να βάλει το ποσοστό αυτό της μουσικής που προτείνουμε, θα έχει περισσότερο διαφημιστικό χρόνο. Δεν χάνει κάτι. Κίνητρα δίνουμε».

Τι υποστηρίζει ο ΣΑΠΟΕ

Ιδιαίτερα επικριτικός είναι ο ΣΑΠΟΕ (Σύλλογος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικού Υλικού) που κάνει λόγο για ανεφάρμοστη, παράλογη και αντισυνταγματική διάσταση της προτεινόμενης διάταξη.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο ΣΑΠΟΕ σημειώνει πως “με μια πρωτοφανούς έμπνευσης διάταξη στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης του ελληνόφωνου τραγουδιού» , το οποίο αναρτήθηκε προς Δημόσια Διαβούλευση στις 29.2.2024, το Υπουργείο Πολιτισμού επιδιώκει να επιβάλει μια εξωφρενική υποχρέωση σε όλες τις ελληνικές οπτικοακουστικές παραγωγές και κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες λαμβάνουν έστω και ένα ευρώ ενίσχυση από φορείς που – μεταξύ άλλων – υποχρεούνται εκ του νόμου να συνδράμουν την εγχώρια οπτικοακουστική παραγωγή (π.χ ΕΚΚ, ΕΡΤ, ΕΚΟΜΕ)”.

Και συνεχίζει: ”Ειδικότερα, το άρθρο 12 του εν λόγω σχεδίου νόμου προβλέπει επί λέξει τα εξής: «Ελληνικές οπτικοακουστικές παραγωγές και κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες χρηματοδοτούνται με οποιοδήποτε τρόπο από τον δημόσιο τομέα κατά την έννοια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (A΄ 143), υποχρεούνται να ενσωματώνουν ελληνόφωνα τραγούδια ή ορχηστρική μουσική απόδοση ελληνόφωνου τραγουδιού σε ελάχιστο ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) του συνόλου της μουσικής επένδυσης της παραγωγής ή της ταινίας.

Η προτεινόμενη διάταξη παραπέμπει σε άλλες εποχές ή κοινωνικούς σχηματισμούς, όπου το πατερναλιστικό ή αυταρχικό κράτος είχε λόγο για την καλλιτεχνική δημιουργία, αξιολογώντας την αξία της πνευματικής δημιουργίας και συγκαθορίζοντας την τελική μορφή της. Είναι αυτονόητο, ότι το άρθρο αυτό δεν μπορεί να έχει θέση σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος δικαίου εντός της ΕΕ και μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα. Υπενθυμίζουμε πως το άρθρο 16 του ελληνικού Συντάγματος και το άρθρο 13 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ κατοχυρώνουν την ελευθερία της Τέχνης, και μάλιστα ανεπιφύλακτα. Δεν αφήνουν χώρο σε κράτος- λογοκριτή. Η καλλιτεχνική δημιουργία δεν αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση κρατικών σκοπών, όσο θεμιτοί και εάν μπορούν να χαρακτηριστούν αυτοί. Υπάρχουν άλλοι φορείς και άλλα μέσα για την προώθηση του ελληνόφωνου τραγουδιού, που δεν παραβιάζουν ευθέως το Σύνταγμα και όλα τα διεθνή κείμενα προστασίας ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Πέραν αυτών, η διάταξη προδίδει πλήρη άγνοια των ιδιαιτεροτήτων της οπτικοακουστικής παραγωγής, των εμπλεκομένων μερών, των προϋποθέσεων και των δυσκολιών της ανεύρεσης κεφαλαίων, των απαιτήσεων των συμπαραγωγών και των λοιπών χρηματοδοτών, των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται μεταξύ των μερών, των συμβιβασμών που απαιτούνται, καθώς και του σύνθετου θεσμικού πλαισίου για τους διάφορους μηχανισμούς ενίσχυσης. Είναι μια διάταξη που τινάζει στον αέρα την ελληνική οπτικοακουστική παραγωγή και την κινηματογραφική τέχνη. Εκθέτει την Χώρα διεθνώς, καθώς πουθενά αλλού – τουλάχιστον στον λεγόμενο «δυτικό κόσμο» – δεν έχει θεσπιστεί παρόμοια υποχρέωση για τον κλάδο”.