Τι προβλέπει τελικά το νομοσχέδιο για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται από σήμερα Τετάρτη (24/1) το σχέδιο νόμου του Υπουργού Επικρατείας με τίτλο «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις», μετά την παρουσίασή του στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η δημόσια διαβούλευση μέσω του opengov.gr θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη, 31 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 21:00.

Σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών

Όπως αναφέρεται στο κείμενο που αναρτήθηκε στο opengov.gr, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου του υπουργού Επικρατείας με τίτλο «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις» θεσμοθετεί στην ελληνική έννομη τάξη τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων ανεξάρτητα από το φύλο τους, προκειμένου να επιτευχθούν η ισότητα στον γάμο και η νομική προστασία οικογενειών. Τονίζεται, δε, ότι η θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο δημιουργεί και ισότητα στα δικαιώματα παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που ήδη υπάρχουν.

Όπως σημειώνεται, «η προβλεπόμενη επέκταση του δικαιώματος σύναψης γάμου αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της εμπέδωσης της ισότητας και της άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων σε βάρος των ομόφυλων ζευγαριών και εντάσσεται στo ευρύτερο πλαίσιο της δημιουργίας μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις. Έτσι η χώρα μας προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των χωρών που αναγνωρίζουν την ισότητα στον γάμο, από μακρού χρόνου, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Αργεντινή, η Δανία, η Γαλλία, η Βραζιλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ή πιο πρόσφατα, όπως η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Γερμανία, η Μάλτα, η Αυστραλία, η Ελβετία και οι ΗΠΑ (συνολικά 36 χώρες στον κόσμο)».

Επισημαίνεται επιπλέον, ότι «το σχέδιο νόμου, η σύνταξη του οποίου βασίστηκε και στη νομοθετική πρακτική που ακολουθήθηκε σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ήδη καθιερώσει την ισότητα στον γάμο (Γαλλία, Γερμανία κ.ά), στοχεύει με δεκατρία μόλις άρθρα και με ελάχιστες παρεμβάσεις στον Αστικό Κώδικα και τη λοιπή νομοθεσία να κατοχυρώσει τη δυνατότητα των ομόφυλων ζευγαριών να συνάπτουν γάμο, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες σχετικές μεταβατικές διατάξεις που συνδέονται με αυτόν, καθώς και ρυθμίσεις σχέσεων συγγένειας με στοιχεία αλλοδαπότητας. Επίσης γίνονται οι αναγκαίες παρεμβάσεις για ίση πρόσβαση των ομόφυλων ζευγαριών σε δικαιώματα της εργατικής νομοθεσίας. Τέλος, το νομοσχέδιο ενισχύει την προστασία από διακρίσεις, επεκτείνοντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης και στους τομείς της κοινωνικής προστασίας, της εκπαίδευσης και της πρόσβασης στην παροχή υπηρεσιών».

«Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, που είχε εκπονηθεί το 2021 από ειδική επιτροπή που είχε ορίσει ο Πρωθυπουργός με επικεφαλής τον πρώην Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Καθηγητή κ. Λίνο-Αλέξανδρο Σισιλιάνο. Σε αυτήν τη σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία σας καλούμε να συμμετάσχετε με τα σχόλια και τις επισημάνσεις σας στη δημόσια διαβούλευση, η οποία θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη, 31 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 21:00» αναφέρεται.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τον πολιτικό γάμο ομόφυλων ζευγαριών

«Η ρύθμιση για την ισότητα στον πολιτικό γάμο έχει συζητηθεί ήδη εκτενώς από τους βουλευτές μας. Επιδιώκεται - κυρίως - η προστασία των παιδιών των ομόφυλων γονέων που ήδη υπάρχουν. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου γιατί αυτή η μεταρρύθμιση συζητήθηκε νηφάλια στην ελληνική κοινωνία, χωρίς ακρότητες. Και η παράταξή μας κατέκτησε το μέτρο της διαβούλευσης, χωρίς το ισοπεδωτικό μέτρο της κομματικής πειθαρχίας. Σέβομαι όλες τις απόψεις, της παράδοσης, της εξέλιξης. Ακούστηκαν και φωνές που δεν είχαν ακουστεί, κυρίως των ομόφυλων γονέων που θα μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ ότι αν τους συμβεί κάτι το παιδί τους δεν θα καταλήξει σε κάποιο ίδρυμα, αλλά στον άλλο γονέα», είπε σχετικά με το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο ο πρωθυπουργός.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχολίασε και την απόφαση της Ιεράς Συνόδου. «Η νέα ρύθμιση προσθέτει δικαιώματα σε μερικούς, χωρίς να αφαιρεί κανένα δικαίωμα από τους πολλούς. Είναι κάτι που απαιτεί και η ευαισθησία της Δημοκρατίας μας, η οποία δεν επιτρέπει, άλλωστε, να υπάρχουν πολίτες δύο κατηγοριών και σίγουρα δεν επιτρέπεται να υπάρχουν παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Ένα θέμα ισότητας δεν προσφέρεται για διχαστικές προκλήσεις και για υπερβολικές μεγενθύσεις. Έτσι υποδέχομαι την απόφαση της Εκκλησίας και τη σέβομαι απόλυτα. Η κυβέρνηση έχει δώσει πρακτικές λύσεις σε ανάγκες τού κλήρου που εκκρεμούσαν επί δεκαετίες. Ωστόσο, θέλω να είμαι σαφής: αναφερόμαστε σε επιλογές της Πολιτείας, όχι σε θεολογικές πεποιθήσεις. Και παλαιότερα με την Εκκλησία είχαμε διαφορετικές απόψεις: τον πολιτικό γάμο, τις ταυτότητες, την καύση των νεκρών. Η ζωή απέδειξε ότι οι αλλαγές αυτές ήταν ώριμες, δεν έβλεψαν ούτε την κοινωνία, ούτε τελικά τη συνεργασία Πολιτείας και Εκκλησίας. Είμαι σίγουρος ότι έτσι θα γίνει και τώρα».

Νομοσχέδιο για γάμο ομόφυλων ζευγαριών: Εισάγει την ισότητα στον πολιτικό γάμο

Στον πυρήνα του, το υπό κατάθεση νομοσχέδιο «εισάγει την ισότητα στον πολιτικό γάμο, δηλαδή πρόσβαση στο θεσμό του πολιτικού γάμου για όλους τους Έλληνες πολίτες, χωρίς διακρίσεις, και ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Προστατεύει τα συμφέροντα των παιδιών ρυθμίζοντας ζητήματα οικογενειακού δικαίου σε οικογένειες ομόφυλων ζευγαριών» τόνισε ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος στο Υπουργικό Συμβούλιο, παρουσιάζοντας το νομοσχέδιο. Αντιθέτως, «δεν επεκτείνουμε το δικαίωμα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (και την παρένθετη μητρότητα) στα ζευγάρια ανδρών», διευκρίνισε εξ αρχής.

Ανατρέχοντας στο τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη και κόσμο, ο υπουργός Επικρατείας κατέδειξε ότι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών έχει νομοθετηθεί σε 36 χώρες και στις 5 ηπείρους, εκ των οποίων 20 στην Ευρώπη. Και, επικαλούμενος εν συνεχεία, την ιστορική ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ότι η Ελλάδα «πολιτικά, αμυντικά, οικονομικά, πολιτιστικά ανήκει εις την Δύσιν», επισήμανε ότι «στο σύνολο σχεδόν των δυτικών ευρωπαϊκών χωρών είναι πλέον κοινός τόπος ότι δεν θα πρέπει να αναγνωρίζονται λιγότερα δικαιώματα στους πολίτες λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού».

Εξ άλλου, επέμεινε, «η ισότητα των πολιτών απέναντι στο νόμο είναι συστατικό στοιχείο κάθε φιλελεύθερης δημοκρατίας». Και, εν προκειμένω, «πιστεύουμε βαθιά στο θεσμό του γάμου, έναν από τους αρχαιότερους και πιο συντηρητικούς θεσμούς. Θέλουμε να έχουν πρόσβαση σε αυτόν όλοι οι Έλληνες πολίτες». Άλλωστε, «17 από τις 20 πιο ευτυχισμένες χώρες του κόσμο (σ.σ. βάσει του Gallup global happiness index) έχουν ισότητα στο γάμο», ήταν ένα ακόμη στοιχείο που επικαλέσθηκε.

Για το θέμα της υιοθεσίας

Στο θέμα της υιοθεσίας, ο Άκης Σκέρτσος είπε στους συναδέλφους του υπουργούς ότι 39 χώρες στον κόσμο επιτρέπουν την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια, 23 από αυτές είναι στην Ευρώπη, ενώ 16 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπουν την υιοθεσία. Ενώ, όπως εξήγησε παραλλήλως, «η νομοθέτηση της ισότητας στο γάμο, αυτόματα συνεπάγεται ολόκληρο το νομοθετικό πλαίσιο των σχέσεων συγγένειας, συμπεριλαμβανομένης και της υιοθεσίας. Εξ ου και δεν υπάρχει ξεχωριστό άρθρο για την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια στο νομοσχέδιο».

Αυτό, επίσης, που ήδη ισχύει, είναι ότι ΛΟΑΤΚΙ συμπολίτες μας ήδη αποκτούν παιδιά, ανέφερε, και μάλιστα μέσω τριών οδών: Είτε μόνες γυναίκες, νομίμως, και μέσω τράπεζας σπέρματος, είτε μόνοι άνδρες ή γυναίκες, μέσω υιοθεσίας, είτε Έλληνες στο εξωτερικό, μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή υιοθεσίας. «Με την υιοθεσία δίνουμε τη δυνατότητα στα παιδιά που ήδη μεγαλώνουν σε ομόφυλες οικογένειες να αποκτήσουν τα ίδια δικαιώματα με τα άλλα παιδιά», επισήμανε.

Σε επόμενο σημείο της εισήγησής του, αναφέρθηκε στα προβλήματα που προκαλούνται από το γεγονός ότι η Πολιτεία αναγνωρίζει μόνον τον ένα γονέα ως τέτοιον (σε περιπτώσεις θανάτου, ασθένειας ή διαζυγίου). «Τα παιδιά αυτά ζουν ανάμεσά μας, χωρίς τα ίδια δικαιώματα με τα άλλα παιδιά», υπογράμμισε.

Επιπροσθέτως, τα παιδιά Ελλήνων που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, εντός ομόφυλων ζευγαριών, δεν μπορούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, με δυο λόγια, «Ελληνόπουλα που δεν αναγνωρίζονται ως Έλληνες!».

Συγχρόνως, όμως, ο υπουργός Επικρατείας διερωτήθηκε «πόσο πειστικό και αποτελεσματικό είναι ένα κράτος που επιδιώκει να καταπολεμήσει το bullying στο σχολείο, αλλά δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη αυτών των παιδιών και των οικογενειών τους;».

Επικαλέστηκε, όμως, και επιστημονικές μελέτες, οι οποίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχουν ουσιώδεις διαφοροποιήσεις με τα παιδιά ετερόφυλων οικογενειών, στη γνωστική ανάπτυξη και τις σχολικές επιδόσεις, την κοινωνική ανάπτυξη, την ψυχολογική ανάπτυξη αλλά και τον σεξουαλικό προσανατολισμό».

Tι δεν κάνει το νομοσχέδιο

Η εισήγηση Σκέρτσου συνεχίσθηκε με το τι δεν κάνει το νομοσχέδιο: «Δεν επεκτείνεται το δικαίωμα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε ζευγάρια ανδρών, πόσο μάλλον σε ζευγάρια εκτός γάμου ή συμφώνου συμβίωσης. Δεν γίνεται καμία αναφορά στο Γονέας 1/Γονέας 2 (παραμένει το πατέρας/μητέρα).

Άνδρας και γυναίκα παραμένουν τα δύο φύλα και δεν ανοίγουν παραθυράκια για μελλοντικές αλλαγές στον αριθμό των φύλων. Δεν τροποποιείται καθόλου το πλαίσιο για το Σύμφωνο Συμβίωσης». Εν κατακλείδι, «το σχέδιο νόμου της Νέας Δημοκρατίας είναι μετρημένο, ισορροπημένο και λιτό, και ευθυγραμμίζει τη χώρα μας πάλι με τη Δυτική Ευρώπη».

Στο ερώτημα, γιατί δεν μπορούν να λυθούν όλα αυτά, με μια τροποποίηση του συμφώνου συμβίωσης, επιχειρηματολόγησε ότι «ο θεσμός τής "επιτροπείας" δεν δίνει δικαίωμα διατροφής στο παιδί ή κοινωνικοασφαλιστικές παροχές ή κληρονομιά». Ακόμη, «αν δημιουργήσουμε ένα καινούριο θεσμό "κηδεμονίας", αυτός θα πρέπει να συμπεριλάβει και τα ετερόφυλα ζευγάρια. Καμία χώρα δεν έχει λύσει τα προβλήματα έτσι, θα ήταν παγκόσμια πρωτοτυπία». Τέλος, «αν απλά συμπεριλάβουμε την υιοθεσία ως δικαίωμα στο σύμφωνο συμβίωσης, απλά διατηρούμε τη διάκριση έναντι του γάμου», σημείωσε.

Επικαλούμενος, τέλος, σχετική δημοσκόπηση της εταιρείας Marc, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η αποδοχή της ισότητας στο γάμο βαίνει αυξανόμενη. Η κοινωνία στηρίζει τα δικαιώματα των παιδιών». Και, με βάση τη διεθνή πρακτική, «η αποδοχή της ισότητας στο γάμο αυξάνεται μετά τη νομοθέτηση. Σε καμία χώρα δεν έχει υπάρξει πισωγύρισμα».

Ενώ στην καταληκτική παράγραφο της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, το 2015, διαβάζουμε το εξής απόσπασμα: «Προσδοκούν ότι δεν θα είναι καταδικασμένοι να ζουν στη μοναξιά, αποκλεισμένοι από έναν εκ των παλαιοτέρων θεσμών του πολιτισμού μας. Επιζητούν την ισότητα στην αξιοπρέπεια έναντι του Νόμου. Το Σύνταγμα τούς αναγνωρίζει αυτό το δικαίωμα».

Ολόκληρο το νομοσχέδιο στο opengov.gr