«Fast track» (τελικά) η νομοθετική ρύθμιση για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών

Καλύτερα νωρίτερα, παρά αργότερα είναι η νέα προσέγγιση εκ μέρους του πρωθυπουργού για το ζήτημα του νόμου σχετικά με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να ανοίξει τα χαρτιά του την Τετάρτη (10/1) και εν συνεχεία να ακολουθήσουν διαδικασίες fast track. 

Ανοίγει τα χαρτιά του για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών ο πρωθυπουργός

Μετά τα πίσω - μπρος από την κυβέρνηση, υπό τον φόβο των εσωκομματικών αντιδράσεων, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να προχωρήσει. Έτσι, πρόκειται να ανοίξει τον διάλογο, παρουσιάζοντας την πρόταση της κυβέρνησης για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Εν συνεχεία θα δοθεί χρόνος μερικών ημερών για να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες «ζυμώσεις» για την αποφυγή έντονων αντιπαραθέσεων στη Βουλή.

Αρχικά, από το κυβερνητικό επιτελείο εξετάστηκε το ενδεχόμενο ο Κυριάκος Μητσοτάκης να προχωρούσε σε τοποθέτηση επί του ζητήματος στη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου που συνεδριάζει σήμερα, Τρίτη (9/1) στις 11:00, ωστόσο τελικά αποφασίστηκε να παρουσιάσει σε αδρές γραμμές την πρόταση της κυβέρνησης σε τηλεοπτική συνέντευξη που θα παραχωρήσει την Τετάρτη στην ΕΡΤ.

Τι θα προβλέπει ο νόμος για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών

Στόχος του πρωθυπουργού είναι να πραγματοποιηθεί μια διεξοδική συζήτηση για το θέμα, ώστε να αποφευχθούν διαρροές από το «κυβερνητικό στρατόπεδο». Προκειμένου να περάσει το νομοσχέδιο χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις, η κυβερνητική πρόταση αναμένεται να είναι «συγκρατημένη».

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν, για παράδειγμα, ότι θα προχωρήσει ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, όπως και η τεκνοθεσία, αλλά όχι με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Δηλαδή ένα ομόφυλο ζευγάρι δεν θα μπορεί να αποκτήσει παιδί μέσω παρένθετης μητέρας, αλλά θα μπορεί να υιοθετήσει παιδί από ίδρυμα.

Πληροφοριές θέλουν την νομοθετική ρύθμιση να κατατίθεται στη Βουλή ακόμη και στις αρχές Φεβρουαρίου.

Διαφωνεί ο Μάκης Βορίδης

Πάντως, κυβερνητικά στελέχη όπως ο Μάκης Βορίδης επιμένουν στην άρνησή τους να ταχθούν υπέρ του νόμου. «Γιατί το κουράζουμε και το λέμε και το ξαναλέμε. Ήμουν πολύ ξεκάθαρος στις θέσεις μου» δήλωσε στον ΣΚΑΙ.

Ο υπουργός Επικρατείας επανέλαβε ότι διαφωνεί με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, ενώ δεν απάντησε στο τι θα κάνει καθώς δεν νοείται υπουργός κυβέρνησης να καταψηφίζει νομοσχέδιο.

Αρκέστηκε να πει ότι το θέμα το χειρίζεται προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο ίδιος θα προσδιορίσει το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και τον χρόνο που θα εκδηλωθεί η νομοθετική πρωτοβουλία.

Κατατέθηκε η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ

Πρόταση νόμου για την άρση των διακρίσεων λόγω φύλου στο Οικογενειακό Δίκαιο και την κατοχύρωση του δικαιώματος γάμου για όλα τα πρόσωπα κατέθεσε τη Δευτέρα (8/1) ο ΣΥΡΙΖΑ. Η πρόταση νόμου περιλαμβάνει 16 άρθρα και υπογράφεται από σύσσωμη την ΚΟ.

«Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ανάγκη να τεθούν ως πρόταγμα και πραγματικό πολιτικό πρόγραμμα για τις δημοκρατικές, τις κοινωνικά φιλελεύθερες και προοδευτικές δυνάμεις και στην Ελλάδα, όπως στην Ευρώπη» σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση και υπογραμμίζεται πως «ο γάμος μεταξύ ζευγαριών του ίδιου φύλου αναγνωρίζεται ήδη σε 14 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αυστρία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία, Μάλτα, Ιρλανδία, Φιλανδία, Γαλλία, Δανία, Λουξεμβούργο, Ισπανία, Σουηδία και Πορτογαλία, Σλοβενία) και σε 18 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης (πέραν των παραπάνω και Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Νορβηγία, Ισλανδία)».

Ως προς την τεκνοθεσία από ζευγάρια ιδίου φύλου, «συναντάται σε αρκετές ευρωπαϊκές (Ανδόρα, Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σλοβενία, Σουηδία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο), όπως, άλλωστε, στις ίδιες περίπου χώρες προβλέπονται διαδικασίες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια».

Τι προβλεπει η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών

Ειδικότερα, στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης νόμου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνεται:

• Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+, όπως υπενθυμίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το Ψήφισμα της 14ης Σεπτεμβρίου 2021, είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Η ΕΕ έχει διαμορφώσει ήδη μια ειδική στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ για την περίοδο 2020-2025, για τη μετατροπή της σε μια πραγματική «Ένωση ισότητας».

• Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ανάγκη να τεθούν ως πρόταγμα και πραγματικό πολιτικό πρόγραμμα για τις δημοκρατικές, τις κοινωνικά φιλελεύθερες και προοδευτικές δυνάμεις και στην Ελλάδα, όπως στην Ευρώπη.

• Ήδη, κατά την περίοδο 2015 - 2019 στην Ελλάδα έλαβαν χώρα μια σειρά από μείζονος χαρακτήρα παρεμβάσεις.

1. Το σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια, ακριβώς όπως προβλεπόταν και για τα ετερόφυλα ζευγάρια, (ν. 4356/2015),

2. η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου (ν. 4491/2017),

3. το δικαίωμα αναδοχής τέκνων από ομόφυλα ζευγάρια (ν. 4538/2018) αποτέλεσαν ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές δημόσιες πολιτικές παρεμβάσεις νομοθετικού χαρακτήρα.

• Σήμερα, επιβάλλεται άμεσα η πρόοδος στον τομέα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ όσον αφορά ιδίως τον γάμο και τη δυνατότητα απόλαυσης όλων των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτόν, με τρόπο ισότιμο σε σχέση με τα ετερόφυλα ζευγάρια (τεκνοθεσία, ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή κ.α.).

• Στον στόχο αυτόν αποβλέπει η παρούσα πρόταση νόμου, εισάγοντας μεταρρυθμίσεις στα παραπάνω, αλλά και σε άλλα πεδία

• Αν θεωρηθεί, όμως, ιδίως η διάσταση του γάμου ως ατομικού δικαιώματος, τότε περιορισμοί όπως ο σχετικός με το φύλο συνεπάγονται ότι μια κρίσιμη μάζα πολιτών, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, δεν μπορούν να απολαύσουν ούτε κατ’ ελάχιστον αυτό το δικαίωμα, συμμετέχοντας σε γάμο με τον τρόπο και το πρόσωπο που τα ίδια θα επέλεγαν, δηλ. υφίστανται μια παραβίαση που πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματός τους και οδηγεί εντέλει στην πλήρη αποστέρησή του.

• Μάλιστα, όσον αφορά την προϋπόθεση το φύλο των μερών ενός γάμου να είναι διαφορετικό, δεν υφίσταται σχετική υποχρεωτική διατύπωση στο ελληνικό Σύνταγμα , ούτε και στις σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα, επιτρέποντας ευχερώς την ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη των σύγχρονων εξελίξεων που αφορούν το ζήτημα αυτό, χωρίς περιορισμούς ως προς το φύλο και τα χαρακτηριστικά φύλου.

• Στην πράξη η σχετική προϋπόθεση εφαρμόζεται έως σήμερα συναγόμενη ερμηνευτικά με επιχείρημα «από την ίδια τη φύση του γάμου». Είναι φανερό ότι οι αξιολογήσεις που χαρακτηρίζουν μια επιλογή ως τη συναγόμενη «από τη φύση ενός πράγματος» δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές σε μια φιλελεύθερη κοινωνία αφού αποκρύπτουν τη διαδικασία φυσικοποίησης και εντέλει την επιβολή με μονολιθικό τρόπο μιας συγκεκριμένης αντίληψης έναντι άλλων.

• Σε κάθε περίπτωση, η «φύση του πράγματος» σε σχέση με τις ιδιωτικές σχέσεις σήμερα, μεταξύ αυτών και σε σχέση με τον γάμο, έχει αλλάξει και δεν συνίσταται στην ύπαρξη διαφορετικού φύλου, αλλά υπό τη σύγχρονη, εξελιγμένη θεώρηση συνίσταται στην ελεύθερη, συναινετική δημιουργία μιας κοινότητας αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ των προσώπων, η οποία βιώνεται, ανεξάρτητα από το φύλο ή τα χαρακτηριστικά φύλου αυτών.

• Εξάλλου, ο γάμος μεταξύ ζευγαριών του ίδιου φύλου αναγνωρίζεται ήδη σε 14 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 18 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Επίσης, η από κοινού τεκνοθεσία από ζευγάρια ιδίου φύλου συναντάται σε αρκετές ευρωπαϊκές όπως, άλλωστε, στις ίδιες περίπου χώρες προβλέπονται διαδικασίες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια.

• Άλλωστε, τα ζητήματα οικογενειακού δικαίου μπορεί να ρυθμίζονται από τα κράτη μέλη, όμως, στα περιθώρια εφαρμογής του ευρωενωσιακού δικαίου, υπάρχει νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που στηριγμένη αντίστοιχα στη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, έχει παραγάγει σημαντικές επεκτάσεις και συμπεριλήψεις των ομόφυλων ζευγαριών σε αντίστοιχα δικαιώματα.

• Στην ετήσια κατάταξη 49 ευρωπαϊκών χωρών που διενεργεί η ILGA-Europe για το βαθμό σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πλήρους ισότητας στο πεδίο που αφορά τα δικαιώματα των LGQBT+, με κριτήριο τη νομοθεσία τους και τις πολιτικές που ασκούνται σε αυτές, η Ελλάδα καταλαμβάνει σήμερα την 13η θέση στις 27 χώρες της ΕΕ και την 17η στο σύνολο των 49 ερευνώμενων χωρών, με σκορ μόλις επάνω από τη βάση, στο 58%.