Το μνημόνιο και το καροτσάκι του Σκλαβενίτη

Με τον πρόσφατο θάνατο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και λιγότερο με αυτόν του Ζακ Ντελόρ, ξανάνοιξε κάπως η συζήτηση για το Μνημόνιο, εν είδει αναδρομής στην περίοδο εκείνη μέσω των πρωταγωνιστών της. Μια περίοδος που διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία ενώ θα μπορούσε να διαρκέσει μερικούς μήνες αν το έργο είχε ανατεθεί σε μια καλή ομάδα λογιστών. Εξ αυτού και μόνο δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι: οι πολιτικές ηγεσίες έκαναν το παν για να αναβάλουν τις κρίσιμες και επώδυνες αποφάσεις, μέχρι τα όρια της υπομονής των ξένων συνομιλητών —αν τα όσα διαδραματίστηκαν δεν ήταν λίγο θέατρο και λίγο πραγματικότητα— γιατί ποτέ δεν ξέρεις πού βρίσκεται η αλήθεια.

Με μια αφελή και απλοϊκή, αριστερίστικη και παλιομοδίτικη προσέγγιση, θα μπορούσε κανείς βάσιμα να πει ότι το όλον συνοψίζεται σε μία και μόνο φράση: εμείς θα σας δανείζουμε και εσείς θα αγοράζετε όπλα και αεροπλάνα. Με ό,τι περισσεύει, αν περισσεύει, θα πληρώνετε τους μισθούς, τις συντάξεις και τα πανωτόκια. Όταν βέβαια τα πράγματα με τις τράπεζες θα δυσκολεύουν, θα παρεμβαίνουν οι μηχανισμοί διάσωσης (ΔΝΤ, ΕΚΤ κτλ.) και ο θεός βοηθός. Γιατί κι αυτή η συνταγή άλλοτε πιάνει και άλλοτε αποτυγχάνει. Δείτε την Αργεντινή: όλα τα κοκτέιλ δοκιμάστηκαν και ο πληθωρισμός φτάνει στον ουρανό. Η χώρα έχει ήδη «καταρρεύσει» αρκετές φορές και οι αυτόχθονες κάτοικοί της (η αστική τάξη θα λέγαμε) σιγά σιγά την εγκαταλείπουν. 

Κατ’ αναλογίαν, εμείς διασώσαμε μεν τις τράπεζες, με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό(συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων) αλλά στα υπόλοιπα μηδέν. Δεν αναφέρομαι στην πρώτη περίοδο (Γ. Παπανδρέου) γιατί με ξεπερνάει·μιλάω κυρίως για την διακομματική κυβέρνηση των Βενιζέλου - Σαμαρά ως τη μοναδική που είχε τις προϋποθέσεις να σώσει την παρτίδα. Όμως, λες και ο διάβολος είχε για τα καλά τρυπώσει στο μυαλό των ανθρώπων, κάποιος πρότεινε να μπει στο σχήμα και η ΔΗΜΑΡ. Δεν μπορώ να ψέξω κανέναν γιατί κατά σύμπτωση στο περί ού ο λόγος κόμμα συμμετείχα κι εγώ. Όχι με τα όλα, αλλά ακουμπιστά· έτσι μπόρεσα να δω κάπως «εκ των έσω» την υπονόμευση της προσπάθειας δια των Ρουπακιώτη, Μανιτάκη, των δυο υπουργών της ΔΗΜΑΡ,  οι οποίοι έκαναν το παν για να αποτύχουν οι συνομιλίες με την Τρόικα —μα εντελώς— προκειμένου να μη θιγεί το κράτος των ισόβιων υπαλλήλων τους οποίους προετοίμαζαν για τις συγκεντρώσεις στις πλατείες που θα ακολουθούσαν. Ο Φώτης Κουβέλης ήταν ο μόνος υπεύθυνος τόσο για την έκλειψη των μεταρρυθμίσεων όσο και για τις «καθυστερήσεις» εντός και εκτός γηπέδου, για την αποτυχία του όλου εγχειρήματος και κυρίως των λεγόμενων διαρθρωτικών αλλαγών. Κάτι που ήταν δηλαδή ο σύνδρομος στόχος του Μνημονίου για να μην ξαναπάθουμε τα ίδια.

Εκείνο που διασώθηκε, στο ανώτερο πολιτικό επίπεδο, ήταν η συνέχιση της συμμετοχής μας στην Ευρωζώνη, η αποφυγή δηλαδή του Grexit, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μια χώρα η οποία δεν έχει  εδώ που τα λέμε και καμιά εναλλακτική. Οι μισθοί και οι συντάξεις πράγματι κόπηκαν στο μισό, οι (ήδη δρομολογημένες) ιδιωτικοποιήσεις συνεχίστηκαν με τους ρυθμούς που ξέρουμε και οι μηχανές για τα άχρηστα έργα τύπου ΕΣΠΑ πήραν μπρος, μήπως και σωθεί καμιά θέση εργασίας. Όχι σε κάποιο εργοστάσιο τύπου ΛΑΡΚΟ, αλλά σε ασφαλτοστρώσεις των ΠΑΘΕ (τώρα τις λένε αναπλάσεις) μια και είναι το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε από τότε που ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν υπέρμαχος αυτού του τύπου των Δημοσίων Έργων. Τώρα πώς θα ζήσουν οι μισθωτοί; Μα πως αλλιώς: κλέβοντας κι αυτοί το δημόσιο, με φοροαποφυγή και αδήλωτη εργασία. Μα το δημόσιο έχει λεφτά για να κλέψουμε; Όχι, αλλά θα πάρει δάνειο. Είναι δηλαδή αυτό που λέμε «κυκλική οικονομία». Ακριβώς!

Έτσι κλείνει αυτό το κεφάλαιο το οποίο θα μπορούσε κάποιος να το κάνει πιο σοφιστικέ. Αλλά νομίζω ότι η ουσία παραμένει. Δεν ξέρω τώρα αν ο κ. Σόιμπλε θα αισθανόταν πράγματι δικαιωμένος. Δεν θα το μάθουμε ποτέ.

Για να ελαφρύνω λίγο την ατμόσφαιρα να σας διηγηθώ ένα πολύ πρόσφατο περιστατικό (σχεδόν χθεσινό). Βρίσκομαι λοιπόν στα ΕΛΤΑ του Παλαιού Φαλήρου όπου έχω συνεννοηθεί από την προηγούμενη εβδομάδα για την αποστολή κάποιων εντύπων (βιβλίων). Όταν φτάνω στο κατάστημα, μου λένε ξέχνα το, την άλλη βδομάδα. Ήταν Τρίτη 2/1/24. Γιατί ερωτώ; Οι οδηγοί μας όλοι έχουν covid. Να πάω στο ταχυδρομείο της Νέας Σμύρνης; Ούτε εκεί, μου απαντούν, διότι είναι οι ίδιοι υπάλληλοι. Πού να πάω; Δοκίμασε στην Καλλιθέα, ή καλύτερα στον Πειραιά. Προτίμησα τον Πειραιά· με τα πολλά φτάνω στο γκισέ, λέω το και το, μου λένε φέρτα. Ποια; Τι ποια, τα δέματα. Λέω είναι στο αμάξι. Εδώ δεν μπορώ να παρκάρω. Μου λένε να πάω στο υπόγειο. Προσεγγίζω, λέω ένα καροτσάκι παρακαλώ γιατί είναι ογκώδη, πώς θα τα μεταφέρουμε; Καροτσάκι; Δεν έχουμε. Καλά λέω τόσα κίτρινα ταχυδρομικά καρότσια εδώ, δεν μπορούμε να δανειστούμε ένα; Όχι αυτά απαγορεύεται να μπουν στο ασανσέρ. Και τι θα κάνουμε; Κάτι θα σκεφτούμε, περίμενε. Ύστερα από 10 λεπτά η κυρία του υπογείου (με στολή σεκιούριτι) καταφθάνει περιχαρής: Ιδού μου λέει και μου δείχνει το αστραφτερό καροτσάκι του σουπερμάρκετ. Τέτοια έχετε κι εσείς, ρωτώ αφελώς; Όχι μου λέει. Πού το βρήκατε; Απέναντι στου Σκλαβενίτη!