Explainer: Τελικά, είναι η Κίνα πρωτοπόρος στην ηλεκτροκίνηση;

Εδώ και μερικά χρόνια, είναι πλέον κοινά αποδεκτό πως η ηλεκτροκίνηση αποτελεί το μέλλον για την αυτοκίνηση, σε παγκόσμιο επίπεδο. Τόσο οι Βρυξέλλες, όσο και η Ουάσινγκτον, έχουν υιοθετήσει εξαιρετικά φιλόδοξα σχέδια, με βάση τα οποία τα αυτοκίνητα τα οποία χρησιμοποιούν κινητήρες εσωτερικής καύσης σταδιακά θα σταματήσουν να κυκλοφορούν στους ευρωπαϊκούς και τους αμερικανικούς δρόμους. Με τους υβριδικούς κινητήρες να αποτελούν από καιρό βασικό κομμάτι της καθημερινότητας, αλλά και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να γίνονται συνεχώς δημοφιλέστερα, η ανάπτυξη της τεχνογνωσίας σε ό,τι αφορά την ηλεκτροκίνηση αποτελεί κλειδί για το μέλλον, ξανά τόσο για την ευρωπαϊκή, όσο και για την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία.

Κίνα: 10 ερωτήσεις και απαντήσεις για τα άλματα της χώρας στην ηλεκτροκίνηση

Ωστόσο, μέσα στα τελευταία μόλις τρία χρόνια, η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία έχει πραγματοποιήσει τόσο τεχνολογικά, όσο και εμπορικά άλματα στην ηλεκτροκίνηση. Ας δούμε δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με την –απροσδόκητη, για πολλούς– αποδοτικότητα της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας, και τους πιθανούς κινδύνους που αυτή ελλοχεύει για τη Δύση.

Πώς ακριβώς έγινε η Κίνα παγκόσμια δύναμη στην ηλεκτροκίνηση;

Η κινεζική υπεροχή στην ηλεκτροκίνηση αποτέλεσε συνάρτηση τριών ξεχωριστών παραγόντων. Πρώτον, το Πεκίνο διάβασε σωστά την προβλεπόμενη τροχιά της ηλεκτροκίνησης, θέτοντας  την επένδυση στην ανάπτυξη των σχετικών τεχνολογιών ως την απόλυτη προτεραιότητα για την κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία. Δεύτερον, η κινεζική Κυβέρνηση παρείχε πολύ γενναιόδωρες επιδοτήσεις τόσο στους κινεζικούς κατασκευαστές αυτοκινήτων, όσο και στους καταναλωτές ώστε να προτιμήσουν την αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Τρίτον, η Κίνα έχει πρόσβαση σε όλες τις κρίσιμες πρώτες ύλες για την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών οι οποίες αξιοποιούνται στην ηλεκτροκίνηση, κάτι που σημαίνει πως η κατασκευή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι αρκετά λιγότερο κοστοβόρα απ’ ό,τι στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Ποια ακριβώς είναι τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα;

Οι εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην ηλεκτροκίνηση με έδρα την Κίνα συμπεριλαμβάνουν τις BYD, Geely, GWM, Seres – οι οποίες είναι ιδιωτικές – αλλά και τις SAIC, GAC, BAIC, JAC, και Chery– στις οποίες συμμετέχει και ο κινεζικός δημόσιος τομέας. Από όλες τις σχετικές εταιρίες, η BYD είναι μακράν η πιο πετυχημένη, καθώς έχει πουλήσει πλέον ίσο αριθμό ηλεκτρικών αυτοκινήτων με την Tesla και την VW στην Κίνα.

Πώς ακριβώς απειλούν αυτές οι άγνωστες μάρκες την ΕΕ και τις ΗΠΑ;

Αρχικά, η επέλαση των κινεζικών εταιριών στην ευρωπαϊκή και την αμερικανική αγορά είναι θεωρητικά προ των πυλών, με τις παραπάνω μάρκες να κάνουν σταδιακά την εμφάνιση τους στη Δύση. Ωστόσο, η κινεζική ηλεκτροκίνηση εκπροσωπείται –και με το παραπάνω– στην ΕΕ και τις ΗΠΑ μέσω της MG και της Volvo, οι οποίες αποτελούν πλέον εταιρείες κινεζικών συμφερόντων, και των οποίων ο νέος στόλος περιλαμβάνει ως επί το πλείστον ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ακόμα πιο συγκεκριμένα, η MG ανήκει στην SAIC, ενώ η Volvoανήκει στην BYD, στην οποία μεγαλομέτοχος είναι και ο Αμερικάνος μεγιστάνας, Warren Buffett.

Τι συμβαίνει με τις ευρωπαϊκές εταιρίες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κίνα;

Εκεί η όλη υπόθεση περιπλέκεται σημαντικά. Αυτό επειδή αρκετές – κυρίως γερμανικές – αυτοκινητοβιομηχανίες δραστηριοποιούνται στην Κίνα και παράγουν εκεί τα ηλεκτρικά τους αυτοκίνητα. Μερικές εξ’ αυτών είναι η VW, η BMW, και η Mercedes, οι οποίες πλέον βασίζονται στην κινεζική αγορά για περισσότερο από το 1/3 των πωλήσεων τους διεθνώς. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν από καιρό επενδύσει στην Κίνα λόγο του χαμηλού κατασκευαστικού κόστους, αλλά και της δημοφιλίας τους στο κινεζικό καταναλωτικό κοινό.

Και γιατί αποτελεί πρόβλημα η συγκεκριμένη συνθήκη;

Επειδή η ΕΕ και οι ΗΠΑ επιθυμούν να προστατευτούν από την υπερ-κυκλοφορία κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων στις αγορές τους, στα οποία όμως συμπεριλαμβάνονται και οι ευρωπαϊκές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Όπως άλλωστε δήλωσε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οποιοδήποτε ηλεκτρικό αυτοκίνητο κατασκευάζεται στην Κίνα θα θεωρείται από τις ευρωπαϊκές αρχές ως κινέζικο, ακόμα και αν αποτελεί μέρος του στόλου μιας ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Γιατί έχει τόση σημασία η προστασία της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής αγοράς;

Ο λόγος είναι τόσο οικονομικός, όσο και γεωπολιτικός. Τόσο η ΕΕ, όσο και οι ΗΠΑ, έχουν δεσμευτεί πως μέχρι τα μέσα του αιώνα – στη χειρότερη περίπτωση – οι κινητήρες εσωτερικής καύσης θα έχουν εξαλειφθεί, κάτι που σημαίνει πως τα αυτοκίνητα τα οποία παράγονται στην Δύση σήμερα θα πρέπει να αντικατασταθούν από αντίστοιχα ηλεκτρικά. Με δεδομένο το προβάδισμα της Κίνας στην ηλεκτροκίνηση, τις ανάγκες των δυτικών καταναλωτών, και την προσήλωση της Δύσης σε περισσότερο περιβαλλοντικές λύσεις, οι Βρυξέλλες και η Ουάσινγκτον δεν επιθυμούν με κανέναν τρόπο να αποκτήσει το Πεκίνο τόσο ισχυρό αποτύπωμα στις εγχώριες αγορές τους, αλλά και να αναπτυχθεί ταχύτερα σε τεχνολογικό επίπεδο.

Τι μέτρα έχουν λάβει Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον;

Σε πρώτη φάση, η ΕΕ έχει ανακοινώσει πως θα εξετάσει την επιβολή αυστηρών δασμών στην εισαγωγή κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που παράγονται στην Κίνα από ευρωπαϊκές εταιρίες. Από την άλλη, οι ΗΠΑ έχουν ήδη προχωρήσει στην επιβολή αυστηρών δασμών, αλλά και αυξήσεις των δικλείδων ασφαλείας για την εισαγωγή κινεζικών αυτοκινήτων, με τις οποίες οι κινεζικές εταιρείες δε μπορούν να συμμορφωθούν ακόμα.

Υπάρχουν ευρωπαίοι ανταγωνιστές των κινεζικών κολοσσών;

Ναι, με πρώτο και σημαντικότερο τον όμιλο Stellantis, στον οποίο ανήκουν πολλές μεγάλες μάρκες της αυτοκίνησης. Ενδεικτικά, στη Stellantis ανήκουν μάρκες όπωςη Peugeot, η Citroen, η Jeep, η Alfa Romeo, και η Opel/Vauxhall. Ο όμιλος δραστηριοποιείται μεν στην Κίνα, ωστόσο έχει επενδύσει στην ανάπτυξη νέων εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ευρώπη. Αντίστοιχα, στις ΗΠΑ δραστηριοποιούνται εταιρίες όπως η Ford, η General Motors, και –φυσικά– η Tesla.

Είναι μόνο τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που ανησυχούν τη Δύση;

Όχι – και εκεί βρίσκεται το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα. Εκτός από την κατασκευή αυτοτελών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, η Κίνα έχει – μακράν – τα πρωτεία σε ό,τι αφορά την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών. Με άλλα λόγια, ακόμα και οι ευρωπαϊκές και οι αμερικανικές εταιρείες οι οποίες ανταγωνίζονται τις κινεζικές έχουν – σε έναν βαθμό – ανάγκη τις κινεζικές πρώτες ύλες οι οποίες απαιτούνται για την κατασκευή των ηλεκτρικών τους αυτοκινήτων, γεγονός που περιπλέκει τον ανταγωνισμό μεταξύ Δύσης και Κίνας, όχι μόνο σε τεχνολογικό, αλλά και σε γεωπολιτικό επίπεδο. Ενδεικτικά, οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει σε μια άνευ προηγουμένου επαναπροσέγγιση με κράτη της Αφρικής, στα οποία μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες για την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών.

Μπορεί η κινεζική υπεροχή στην αυτοκίνηση να ανακόψει την παγκόσμια πράσινη μετάβαση;

Όχι, δεν υπάρχει καμία τέτοια περίπτωση, καθώς η Δύση δεν σκοπεύει να ανακόψει την πορεία της προς την ηλεκτροκίνηση, αλλά έχει ως στόχο να προστατευτεί από την κινέζικη επιρροή στις δυτικές αγορές για όσο διάστημα αυτή συμβαίνει. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σε ό,τι αφορά την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης στην δυτική αυτοκινητοβιομηχανία είναι το υψηλό κόστος των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αλλά και η έλλειψη κρίσιμων υποδομών, τη στιγμή όμως που και τα δύο προβλήματα αναμένονται να ξεπεραστούν μέσα στα επόμενα χρόνια.