Με στέγαση και εργασία οι άστεγοι ανακτούν τη χαμένη τους ζωή

Υπάρχουν συμπολίτες μας που περνάνε και αυτές τις μέρες μακριά από τα γιορτινά οικογενειακά τραπέζια. Και όχι μόνο αυτές τις μέρες, αλλά όλο τον χρόνο, αφού εξαιτίας διάφορων παραγόντων έχασαν τα πάντα και έμειναν άστεγοι. Συμπολίτες μας που χτυπήθηκαν από την οικονομική κρίση, έχασαν το σπίτι τους, τη δουλειά τους, την οικογένεια τους, με αποτέλεσμα να αποκοπούν βίαια από τον κοινωνικό ιστό και να ζουν στο δρόμο ή σε συνθήκες ακατάλληλης και επισφαλούς στέγης.

Άνθρωποι εκτεθειμένοι στο κρύο, την υγρασία και την εγκληματικότητα, αλλά κυρίως τα κενά βλέμματα των περαστικών που τους κάνουν να αισθάνονται αθέατοι, που κάνουν το ρήγμα της περιθωριοποίησης να βαθαίνει ακόμη περισσότερο.

Τα χρόνια που ασχολούμαι ενεργά με το πεδίο της κοινωνικής πρόνοιας και ιδίως την περίοδο που ήμουν Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης, γνώρισα έντιμους και υπερήφανους ανθρώπους που για κάποιο λόγο βρέθηκαν σε δυσχερή  κατάσταση, γίναμε φίλοι και συνεργαστήκαμε για την επίλυση των προβλημάτων τους. Από τη μία πλευρά στόχος μας ήταν η θέσπιση πολιτικών και προγραμμάτων για την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου της αστεγίας και από την άλλη η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης αυτών των ανθρώπων προς τη συντεταγμένη πολιτεία, έτσι ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τις σχεδιαζόμενες δράσεις και να επανενταχθούν ενεργά στην κοινωνία.

Χρέος του κράτους αποτελεί να βγάλει τους ανθρώπους αυτούς από το κοινωνικό σκοτάδι και την απομόνωση και να τους δείξει το ξέφωτο της ελπίδας και της προοπτικής, να ξανασταθούν στα πόδια τους και να πιάσουν και πάλι το νήμα της ζωής τους. Οι ξενώνες και τα υπνωτήρια αστέγων λειτουργούν σε πρώτη φάση ως προσωρινά καταφύγια, όμως η χάραξη των πολιτικών πρέπει να είναι συνολικότερη και να προσφέρει βιώσιμες λύσεις που εγγυώνται κατάλληλη στέγαση, με όρους αξιοπρέπειας και ασφάλειας.

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη από το 2019 αποδεικνύει έμπρακτα ότι στέκεται δίπλα στους συμπολίτες μας που τελούν σε συνθήκες έλλειψης στέγης, υιοθετώντας μια ολιστική προσέγγιση, στη βάση των αρχών της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ισότητας των ευκαιριών για όλους, στοχεύοντας στην ενεργή κοινωνική τους συμπερίληψη.

Στην κατεύθυνση αυτήν, το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» εντάσσεται στο πλέγμα των ενεργητικών πολιτικών που υλοποιούνται για την πρόληψη και καταπολέμηση της αστεγίας, με στόχο την παροχή αξιοπρεπούς και κατάλληλης στέγης στους ευάλωτους συμπολίτες μας, την ψυχοκοινωνική τους στήριξη και την ενεργή ένταξή τους στην αγορά εργασίας και στον κοινωνικό ιστό. Το πρόγραμμα θεσπίστηκε ως μόνιμη δημόσια πολιτική και υλοποιείται από τους δήμους της Χώρας ανά διετία. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση σε μια καθολική, συνεκτική προσέγγιση, αφού με την υπαγωγή στο πρόγραμμα δεν επιδιώκεται απλώς η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των ωφελούμενων, αλλά τους παρέχεται και η απαιτούμενη συμβουλευτική και ψυχολογική ενδυνάμωση καθώς και η ευκαιρία να ενταχθούν στην αγορά εργασίας και να κάνουν μια νέα, δυναμική επανεκκίνηση στη ζωή τους. 

Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα απευθύνεται σε όσους φιλοξενούνται σε ξενώνες, υπνωτήρια αστέγων, διαβιούν στο δρόμο, σε ακατάλληλα καταλύματα ή σε καθεστώς επισφαλούς στέγασης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε άτομα που τελούν σε συνθήκες αυξημένης ευαλωτότητας, όπως θύματα ενδοοικογενειακής βίας, άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, αποφυλακισμένα άτομα κ.α.

Οι σχεδιαζόμενες δράσεις του προγράμματος εξειδικεύονται σε τρεις πυλώνες:

α.  Επιδότηση ενοικίου για δύο χρόνια καθώς και κάλυψη δαπανών για οικοσκευή και λοιπές λειτουργικές ανάγκες του νοικοκυριού.

β. Παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης και διασύνδεσης με συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες.

γ. Υπηρεσίες ενεργοποίησης, κατάρτισης και προώθησης στην εργασία, που περιλαμβάνουν, επιδότηση εργασίας σε επιχειρήσεις για 12 μήνες,  επιδότηση για δημιουργία επιχείρησης, επαγγελματική κατάρτιση, εργασιακή συμβουλευτική από τη ΔΥΠΑ και ένταξη σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας.

Το πρόγραμμα στοχεύει στην αποτελεσματική επανένταξη των αστέγων στην εργασία, στην ενίσχυση της ορατότητας τους, και στην ουσιαστική συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή, αίροντας τα εμπόδια που τους κρατούν εγκλωβισμένους στο κοινωνικό περιθώριο. Προωθεί την κοινωνική συνοχή και προάγει την κοινωνική κινητικότητα δίνοντας έμπρακτα στους συμπολίτες μας μια δεύτερη ευκαιρία.

Η επιδραστικότητα και η βαθιά μεταρρυθμιστική τομή που επέφερε το πρόγραμμα, αναγνωρίστηκαν και διεθνώς, αφού η δράση «στέγαση και εργασία για τους αστέγους», έλαβε τον περασμένο Μάιο, το πρώτο πανευρωπαϊκό βραβείο καινοτομίας στην πολιτική από το Innovation in Politics Institute της Αυστρίας, στην κατηγορία «κοινωνική συνοχή» μετά από ψηφοφορία Ευρωπαίων πολιτών που κλήθηκαν να αξιολογήσουν τις πολιτικές των ευρωπαϊκών κρατών για τις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες. 

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της νέας Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και την καταπολέμηση της αστεγίας, διαμορφώνεται ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου με στόχους, με βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Η συμπερίληψη των ευάλωτων συμπολιτών μας, βρίσκεται στον πυρήνα των πολιτικών μας επιλογών, διότι πιστεύουμε στην ισονομία και στην παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους, επιδιώκοντας την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.

Αρκετοί συμπολίτες μας που τα περσινά Χριστούγεννα έμεναν στο δρόμο, φέτος οι γιορτές τους βρίσκουν πλήρως κοινωνικοποιημένους, μέσα σε σπίτι και με δουλειά χάρης στο πρόγραμμα «στέγαση και εργασία», ατενίζοντας την επόμενη ημέρα με αισιοδοξία και προοπτική.

Αυτοί είναι ο οδηγός μας.

Χρειάζεται  δρόμος ακόμη να διανυθεί, όμως έχουν τεθεί γερές και σωστές βάσεις για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της αστεγίας, με όρους αξιοπρέπειας, ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.