Η πολιτική είναι ένας δύσκολος στίβος και προσκαλεί πρωτίστως τους καλύτερους ή τους καταλληλότερους να συμμετέχουν. Το ότι αυτοί θα πρέπει να δώσουν μάχη με τους μέτριους ή τους χειρότερους, είναι μέρος του τιμήματος που πρέπει να πληρώσουν για να ολοκληρώσουν αυτό που αντιλαμβάνονται ως χρέος στον εαυτό τους και το κοινωνικό σύνολο.
Στους πιο αξιόλογους από τους πολιτικούς πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για τον χρόνο, την ενέργεια και τους πόρους που διαθέτουν. Είναι προσφορά που απαιτεί αναγνώριση αλλά και έμπρακτη στάση υποστήριξης από τους πολίτες που θα πρέπει να προστατεύουν όσους στρατεύονται να υπηρετήσουν την κοινωνία και την πολιτική. Αντίστροφα, για όσους δεν το αξίζουν η στέρηση της πρόσβασης τους στο σύστημα μέσω της εκλογικής αποδοκιμασίας είναι κατ’αρχήν αρκετή. Οι νομικές συνέπειες για σχετική εγκληματική συμπεριφορά πρέπει να παίρνουν το δρόμο τους ανεξάρτητα και χωρίς θόρυβο που επιχειρεί να επηρεάσει την δικαιοσύνη. Οπωσδήποτε, άλλου είδους “αποδοκιμασίες” συνιστούν απαράδεκτη και επικίνδυνη βία που στρέφεται εναντίον όλων.
Ανεξάρτητα από τα πρόσωπα όμως, η πολιτική ασκείται σε ένα πλαίσιο που ρυθμίζεται από κανόνες, θεσμούς, δεοντολογία και πρέπει να υπηρετεί μια σειρά από θεμελιώδεις αξίες. Και αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι θεσμοί που εγγυώνται τους κανόνες λειτουργίας της πολιτικής να μην έχουν όλες τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες και να μην είναι άμοιροι των κοινωνικά μορφοποιημένων συλλογικών μας ανικανοτήτων.
Έτσι η αρένα της πολιτικής στην Ελλάδα, που σε μια σύγχρονη Δημοκρατία θα μπορούσε να είναι ένα φυσικό πεδίο μάχης στρατηγικής, για σημαντικούς και μη λόγους, φλέγεται σε μια μάχη ασύμμετρων απειλών, σκοπών και μέσων. Γιατί, το ότι η διαρκής «μάχη» δεν σέβεται τους κανόνες έχει βαριές συνέπειες.
Ένας αδικαιολόγητα οξύς ανταγωνισμός και "διαγκωνισμός" των παραγόντων που σχετίζονται με την παραδοσιακή διάκριση των εξουσιών, οδηγεί σε στρεβλώσεις για το σύστημα συνολικά. Κλασσικό παράδειγμα αποτελούν οι αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων στην Ελλάδα που κηρύσσουν αντισυνταγματικούς νόμους της διοίκησης. Είναι τόσο θεμελιώδης η αντίθεση και τόσες οι επαναλήψεις της ίδιας ιστορίας, που έχουμε προ πολλού ξεφύγει από την περίπτωση “λάθους” με τη στατιστική μόνο σημασία. Κάτι αντίστοιχο ισχύει με τις κλαδικές διεκδικήσεις, τα μέσα που χρησιμοποιούν οι θιγόμενοι για την επιτυχία των σκοπών τους και την κατά περίπτωση καταστολή τους μέχρι την κοινωνική τους αποδοχή και νομιμοποίηση. Η υπέρβαση του μέτρου και η κατάχρηση των χρησιμοποιούμενων μέσων έγινε ο κανόνας. Τα τελευταία χρόνια οι συντριπτικά περισσότερες περιπτώσεις επίκλησης των θεμελιωδών ανθρωπίνων ή στοιχειωδών πολιτικών δικαιωμάτων έγινε ο “τυφλοσούρτης” κάθε διεκδίκησης που εντωμεταξύ στερούν με τη συμπεριφορά τους τα ίδια δικαιώματα σε άλλους και συχνά πολύ περισσότερους (βλέπε διακόπτες της ΔΕΗ, κλείσιμο κεντρικών δρόμων, “καταλήψεις”).
Πρόκειται για συγκρούσεις, που δυστυχώς σχετίζονται με κεκτημένα ή ιδιαίτερα συμφέροντα και με μια ιδιοτελή αντίληψη για την εξουσία και την (κατά)χρηση της.
Ενώ είναι σίγουρο ότι κάποιος την καταχράται, κανείς δεν μαθαίνει τελικά ποιός είναι αυτός. Γιατί όλοι συμμετέχουν, όλοι ανέχονται. Μπαλάκι του πιγκ πογκ η έκφραση της δημοκρατικής διαδικασίας μέσα σε λάσπη και θόρυβο. Και όσο οι εξουσίες (που ορίζονται από την πολιτική διαδικασία) μαλώνουν σε ξένο αχυρώνα, τόσο η ΠΟΛΙΤΙΚΗ χρεώνεται τη ζημία αφού θεωρείται ότι υποκινείται από σκοπιμότητες ή ότι κυριαρχείται από ανεπάρκεια.
Αυτό που επιδεινώνει ιδιαίτερα τα πράγματα είναι η μη θεσμοθετημένη και μη δεοντολογική λειτουργία της τέταρτης εξουσίας, των ΜΜΕ, που συμπλέκεται με τρόπους απροσδιόριστους με όλες τις άλλες εξουσίες και ενισχύει αναντίστοιχα το θεμιτό με το σκόπιμα άδικο.
Παράλληλα, η εξέλιξη της τεχνολογίας και η χρήση του διαδικτύου άλλαξε με ταχύτητα τα δεδομένα και δημιούργησε ανεκπλήρωτες προσδοκίες με αντίστοιχα μεγαλύτερες απογοητεύσεις. Ποτέ στην ιστορία δεν είχαμε τόση ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία, τόση ελευθερία στη διακίνηση της και ίσως τόσο μεγάλο κίνδυνο αυτή να είναι αποπροσανατολιστική. Η μαζική πληροφορία, στην πράξη, αναπαράγει πιο εύκολα την ψευδή, την κατασκευασμένη ή απλά κάποια εύκολης κατανάλωσης και κακής ποιότητας "είδηση". Τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διόγκωσαν μια σημαντική διάσταση της ροής της πληροφορίας. Την στρατευμένη, την αντανακλαστική ή την συναισθηματική αναπαραγωγή της. Ο βαθμός της αναπαραγωγής και τα έμμεσα μηνύματα υποκαθιστούν την σαφήνεια και την πληρότητα.
Η κακή, η ανακριβής, η στημένη πληροφορία χρησιμοποιεί την Δημοκρατία και μέσω των αδυναμιών του ελεύθερου δικτύου εγκαθίσταται σαν καρκίνωμα σε κρίσιμους τομείς επηρεάζοντας την λήψη αποφάσεων ή καθορίζοντας τις. Οι παρεμβολές στην ποιότητα της πληροφορίας δημιουργούν απαράδεκτες συνθήκες εγκυρότητας και πόλωσης που υποκαθιστούν την ουσία.
Κάθε λίγες μέρες ένα “θέμα” παραλαμβάνει τη σκυτάλη της παρα-πληροφορίας, (όπως λέμε παρα-πολιτική), κινούμενο ως εκκρεμές από το χώρο της πολιτικής φαντασίωσης σε εκείνο της συνωμοσίας, από το στάδιο της υπόθεσης σε εκείνο της βεβαιότητας, από τη μορφή της οικονομικής αποκάλυψης σε εκείνο της δημιουργικής λογιστικής.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα, μια ακόμα τραγικά θλιβερή ιστορία.
Ένας αποδειγμένα παραβατικός πολίτης που ισορροπεί επικίνδυνα ανάμεσα στην επιδίωξη της εγκληματικότητας ως “μέσου” ενός μεγάλου σκοπού και την αναζήτηση της ελευθερίας ως ενός απόλυτου και αναφαίρετου δικαιώματος, έχει «μπερδέψει» κράτος, γιατρούς, δικαστές, αναλυτές, πολιτικούς, κοινή γνώμη αφού τίποτα από όσα σχετίζονται με την ιστορία του δεν έχει αντίστοιχη, με τις συνέπειες της συμπεριφοράς του, αξία. Λες και είναι γόρδιος δεσμός, μια κουταλιά νερό γίνεται κουβάρι και ένα μόνο βήμα σε ένα πασίγνωστο δρόμο, ανακαλύπτει και πάλι τις Ινδίες. Μια ανάσα που σβήνει, αδικαιολόγητα σε κάθε περίπτωση, γίνεται τυφώνας και τα αποκαΐδια της Αθήνας μια άλλη σφαίρα στην καρδιά ενός άλλου άτυχου πολίτη. Ακριβώς ένα τέτοιο αλαλούμ. Με τέτοιες συνέπειες.
Μόνο που είναι γνωστό ότι τόσο οι πολλές φωνές όσο και ο μετέπειτα θρήνος κρατούν τρεις μέρες που εμπεδώνονται με κάποια ετήσια replay, που γίνονται νέα παράθυρα στην βία.
Σε τέτοιες συνθήκες μια διαφορετική πολιτική φοβάται, αρνείται ή δεν μπορεί να εκφραστεί, αφού αρνείται το πλαίσιο, τους όρους και τη χαοτική διαδικασία. Και έτσι κυριαρχεί ο χαμηλός παρανομαστής όπου τόσοι κακοί πολιτικοί, εμμέσως ή αμέσως, συνωμοτούν για να συνεχιστεί αυτός ο κατήφορος ενώ όσοι θα μπορούσαν και έχουν ρόλο ή ευθύνη αφήνονται στη μοίρα αντί να τη δημιουργήσουν.
Αυτό, όμως είναι κάτι που πάντα μπορεί να αλλάξει, αρκεί αυτοί που είναι οι καλύτεροι και καταλληλότεροι να καταφέρουν επιτέλους να αδράξουν μια νέα ευκαιρία. Για την Ελλάδα*.
8°
