Το σήμερα δεν (μπορεί να) είναι χθες

«…Σ αυτή την κρίσιμη φάση των διαπραγματεύσεων, ο αποφασιστικός παράγοντας που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την έκβαση αυτής της τιτάνιας εθνικής προσπάθειας, είναι η πολιτική σταθερότητα…Αυτή την πολιτική σταθερότητα κανένας δεν μπορεί στο εσωτερικό να την υπονομεύσει…».

Τάδε έφη Αντώνης Σαμαράς, στο Συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου την περασμένη Τρίτη. Σωστά! Μόνο που η «πολιτική σταθερότητα» δεν είναι σύνθημα ούτε αξίωμα που το επικαλούμαστε a la carte, μόνον όταν κι εφόσον πολιτικά μας συμφέρει..

Το ίδιο αξίωμα, το ζητούμενο της πολιτικής συνεννόησης, ήταν ζωτικής σημασίας για τη χώρα σε όλη τη διάρκεια της κρίσης. Παραβιάστηκε κατ' επανάληψη από τον σημερινό Π/Θ, με αποκορύφωμα την εμμονή του στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών, την άνοιξη του 2012.

Για να μην ξεχνιόμαστε: Οι διπλές εκλογές του 2012 «κόστισαν» στη χώρα κάτι παραπάνω από 20 δις. ευρώ, προκάλεσαν αερομεταφορές χαρτονομισμάτων για να μην καταρρεύσουν οι ελληνικές τράπεζες και επανέφεραν στο προσκήνιο τα σενάρια του Grexit.

Έχει άραγε νόημα σήμερα, στο σημείο που βρισκόμαστε, η ιστορική αναδρομή και ο «επιμερισμός ευθυνών»; Έχει νόημα να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας. Για να τα διορθώνουμε, να μην τα επαναλαμβάνουμε, αναλαμβάνοντας και την πολιτική ευθύνη. Έχει νόημα το «πολιτικό παράδειγμα». Γιατί αλλιώς διαιωνίζεται και διευρύνεται το έλλειμμα εμπιστοσύνης. Και προς τα «μέσα» και προς τα «έξω», δηλαδή προς τους πολίτες, τις αγορές και τους εταίρους.

Σήμερα βρισκόμαστε (ξανά) σ' ένα περιβάλλον πολύ δύσκολο, που επαναφέρει στη μνήμη «μέρες του 2012». Αυτή τη φορά είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που «δίνει τα ρέστα του» για να μην εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας και να προκηρυχθούν εκλογές. Και μετά, να καταγγείλει και να ακυρώσει τους εφαρμοστικούς νόμους και το Μνημόνιο και να αρχίσει να παίζει τα νταούλια για να …χορεύουν οι Αγορές!

Είναι αλήθεια ότι στο επίπεδο της δημοσιονομικής προσαρμογής η χώρα έχει πραγματοποιήσει έναν πραγματικό άθλο. Είναι αλήθεια ότι μηδένισε τα ελλείμματα και πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα μεγαλύτερο του στόχου. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι προβλέψεις των εταίρων για δημοσιονομικό κενό το 2013 και το 2014 δεν επιβεβαιώθηκαν.

Γιατί λοιπόν έχουν «κολλήσειι» ξανά στο θέμα του δημοσιονομικού κενού για το 2015; Υπάρχει κάποιο αναμολόγητο «μυστικό σχέδιο» το οποίο υπηρετούν και προσχηματικά κωλυσιεργούν «επειδή δεν θέλουν με τίποτα να βγει η Ελλάδα από το Μνημόνιο; Μήπως επιδιώκουν την παραδειγματική τιμωρία μας για «να βάλουν μυαλό» οι υπόλοιποι «άσωτοι» του Νότου; Μήπως μας εκδικείται το ΔΝΤ επειδή ζητήσαμε να φύγει πρόωρα από τη χώρα;

Επειδή με τα σενάρια άκρη δεν βρίσκεται ούτε βρέθηκε ποτέ, ας προσπαθήσουμε να μείνουμε στα γεγονότα: Το 2015 δεν είναι ούτε 2013 ούτε 2014. Είναι έτος ορόσημο γιατί ήταν –είναι- προγραμματισμένο να είναι η πρώτη χρονιά με την Ελλάδα εκτός Μνημονίου. Το ευρωπαϊκό σκέλος του προγράμματος ήταν –είναι- προγραμματισμένο να λήξει το Δεκέμβριο του 2014. Η χώρα θα έπρεπε να έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για τη σταδιακή και ασφαλή έξοδό της στις Αγορές. Με απλά λόγια να έχει εξασφαλίσει την ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Με ό,τι αυτό συμπεριλαμβάνει.

Υπάρχει κανένας λογικός άνθρωπος που να μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό το στόχο δεν τον επιθυμούσαν ή δεν τον επιθυμούν οι δανειστές και εταίροι;  Μ' όλα τα λάθη, τις ιδεοληψίες και τις εμμονές στη διαχείριση της ελληνικής -και της συνολικής- κρίσης, δεν είναι λογικό οι εταίροι/δανειστές να θέλουν εξίσου, αν όχι και περισσότερο, να «πουλήσουν» το δικό τους success story; Να ισχυριστούν ότι «η συνταγή πέτυχε» και η Ελλάδα ολοκλήρωσε το πρόγραμμά της με επιτυχία;

Το 2015 ήταν και είναι ορόσημο. Για μας - όχι όμως για το «στενό κοστούμι» που έραβε η κυβέρνηση για να αποκτήσει «αφήγημα» για την προεδρική εκλογή, αλλά για τη χώρα. Είναι όμως ορόσημο και για τους εταίρους. Το 2015 δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι έτος «ανακύκλωσης» της ελληνικής κρίσης. Πολύ περισσότερο όταν πίσω από τον όποιο κίνδυνο ανακύκλωσης κρύβονται οι ίδιες πολιτικές παθογένειες που μας οδήγησαν στην κρίση, που περιέπλεξαν τη διαχείρισή της, που αύξησαν το κοινωνικό και οικονομικό κόστος της.

Το πρόβλημα –ξανά- δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι συστημικό κι έχει επίκεντρο μεγάλες και ισχυρές χώρες της ευρωζώνης. Τη Γαλλία και την Ιταλία. Έτσι ήταν και το 2009/2010. Αλλά αυτή τη φορά κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δεχθεί, το σπίρτο της ανάφλεξης να ανάψει (ξανά) από την Ελλάδα.

Η κυβέρνηση έχει πιθανότατα δίκιο ότι είναι λάθος οι εκτιμήσεις των εταίρων για «δημοσιονομικό κενό» 2,5 δισ. Κι ότι, εφόσον επιβεβαιωθούν, τότε θα μπορούσαν να ληφθούν διορθωτικά μέτρα.  Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι γι αυτό δεν υπάρχουν εγγυήσεις. Πρώτα-πρώτα, η πιθανότητα προκήρυξης πρόωρων εκλογών είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό - για να θυμηθούμε το τεράστιο κόστος των διπλών εκλογών του 2012.

Κι έπειτα, πώς θα καλυφθεί αυτός ο πιθανός δημοσιονομικός εκτροχιασμός όταν υπάρχει πιθανότητα η επόμενη κυβέρνηση να έχει κορμό το ΣΥΡΙΖΑ; Ο οποίος κινείται εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου και δηλώνει ότι δε δεσμεύεται από κανέναν και από τίποτα.

Η κυβέρνηση έχει τεράστιες ευθύνες στο πώς φτάσαμε ως εδώ. Με τη στροφή στο λαϊκισμό μετά τις ευρωεκλογές του περασμένου Μαϊου. Με την προσχώρηση στη ρητορική ΣΥΡΙΖΑ.

Γι αυτό το άκρως επικίνδυνο σκηνικό είναι δική μας η βασική ευθύνη. Οι εταίροι έχουν τις δικές τους μεγάλες ευθύνες αλλά πάντως δεν είναι στην ευθύνη τους να λύσουν τις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Εδώ που έφτασαν τα πράγματα είναι κατεπείγουσα η ανάγκη να συνεννοηθούμε για τα βασικά. Η επίκληση της πολιτικής σταθερότητας και του πολιτικού ρίσκου από την κυβέρνηση είναι προφανές ότι ούτε αρκεί ούτε πείθει. Υπάρχουν άλλωστε τα πεπραγμένα του 2012. Πόσο αξιόπιστο ακούγεται ότι «τώρα είναι αλλιώς»;

Όμως «τώρα είναι αλλιώς» είτε μας αρέσει είτε δε μας αρέσει. Το ζήτημα δεν είναι πώς θα συσπειρωθούν οι «κομματικοί εγκάθετοι» ή πώς θα δαιμονοποιηθεί ο «αντίπαλος» αλλά πώς θα βρεθεί διέξοδος στο πρόβλημα της χώρας. Μεγάλο μέρος των πολιτών αυτό ζητούν, σύμφωνα με όλες τις έρευνες κοινής γνώμης. Χρειάζονται αλήθειες, όχι κραυγές. Χρειάζονται κινήσεις εθνικής συνεννόησης, ουσιαστικές κι ειλικρινείς και όχι προσχηματικές και κενές περιεχομένου. Εάν η κυβέρνηση αποφάσιζε, επιτέλους, να τις πάρει, θα «εξέθετε» πολύ πιο πειστικά την αξιωματική αντιπολίτευση απ' ότι με τις παλαιοκομματικές μεθόδους και λογικές που σήμερα εφαρμόζει.