Κ. Χατζηδάκης: Η έγκριση της ΕΕ για επέκταση του «Ηρακλή» εκθέτει την αντιπολίτευση
Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία επί της αρχής του, από την Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, το νομοσχέδιο «Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία ευάλωτων-Ενσωμάτωση Ευρωπαϊκής Οδηγίας, επανεισαγωγή του Προγράμματος Ηρακλής και άλλες επείγουσες διατάξεις».
Το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε από τους βουλευτές μόνο της ΝΔ, ενώ όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι το καταψηφίζουν επί της αρχής του.
Aρμόδιοι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς, οι οποίοι είχαν κληθεί στην Επιτροπή, αναγνώρισαν στην πλειοψηφία τους ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση το νομοσχέδιο, κάνει θετικά βήματα, προτείνοντας παράλληλα περαιτέρω βελτιωτικές αλλαγές που αφορούν κυρίως:
τη διαφάνεια στη λειτουργία των εταιρειών διαχείρισης και την υποχρέωσή τους στην ενημέρωση των δανειοληπτών,
τη διεύρυνση ένταξης των δανειοληπτών στη ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας τους και
τη θέσπιση ευεργετικών κριτηρίων για ευάλωτους οφειλέτες ώστε να μην αποκλείονται από τη ρύθμιση.
Η Κομισιόν ενέκρινε την επαναφορά του Ηρακλή
Νωρίτερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την επαναφορά του ελληνικού καθεστώτος «Ηρακλής» για τη στήριξη της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών, καθώς δεν περιλαμβάνει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης.
O επίτροπος για την πολιτική ανταγωνισμού, Ντιντιέ Ρέιντερς, σημείωσε ότι «το καθεστώς Ηρακλής έχει ήδη συμβάλει επιτυχώς στην άρση του βάρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών. Η επαναφορά του θα επιτρέψει τώρα στην Ελλάδα να παράσχει περαιτέρω εγγυήσεις σύμφωνες με τους όρους τής αγοράς, οι οποίες δεν θα στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. Αυτό, με τη σειρά του, θα επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να επικεντρωθούν στη συμβολή τους στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας».
Το καθεστώς συνιστά επαναφορά του μέτρου που η Επιτροπή είχε αρχικά εγκρίνει τον Οκτώβριο του 2019 (SA.53519) για περίοδο 18 μηνών και το παρέτεινε τον Απρίλιο του 2021 (SA.62242), το οποίο έληξε στις 9 Οκτωβρίου 2022. Η Ελλάδα κοινοποίησε τα σχέδιά της για την επαναφορά του καθεστώτος, το οποίο θα διαρκέσει έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2024.
Σκοπός του καθεστώτος είναι να διευκολύνει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να αφαιρούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, ένας ιδιωτικός φορέας ειδικού σκοπού θα αγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τις τράπεζες και θα πωλεί τίτλους σε επενδυτές.
Το κράτος θα παρέχει την εγγύηση του Δημοσίου για τους τίτλους υψηλής εξασφάλισης του φορέα τιτλοποίησης, οι οποίοι είναι χαμηλότερου κινδύνου. Σε αντάλλαγμα, το Δημόσιο θα λαμβάνει αμοιβή σύμφωνη με τους όρους της αγοράς.
Στόχος είναι η προσέλκυση ευρέος φάσματος επενδυτών και η στήριξη των τραπεζών στις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους να μειώσουν το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους.
Οι τέσσερις σημαντικότερες ελληνικές τράπεζες που αξιοποίησαν το καθεστώς παρατήρησαν όλες δραστική μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους. Ειδικότερα, εκτιμάται ότι, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του καθεστώτος, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε από 42 % τον Σεπτέμβριο του 2019 σε 8,7 % στο τέλος του 2022 (που αντιστοιχεί σε τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων ακαθάριστης λογιστικής αξίας 49,5 δισ. ευρώ).
Η επαναφορά του καθεστώτος θα βασιστεί στην επιτυχία που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής, η οποία μπορεί επίσης να κινητοποιήσει και λιγότερο σημαντικές ελληνικές τράπεζες να αιτηθούν την ένταξή τους στο καθεστώς.
Αξιολόγηση της Επιτροπής
Το καθεστώς που επαναφέρεται παραμένει σχεδιασμένο κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι το ελληνικό Δημόσιο θα συνεχίσει να αμείβεται, σύμφωνα με τους όρους της αγοράς, για τον κίνδυνο που θα αναλάβει παρέχοντας εγγύηση στο τμήμα τιτλοποίησης μη εξυπηρετούμενων δανείων με την υψηλότερη εξοφλητική προτεραιότητα.
Εάν ένα κράτος-μέλος παρεμβαίνει ως ιδιώτης επενδυτής και αμείβεται για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει με τρόπο που θα γινόταν αποδεκτός και από έναν ιδιώτη επενδυτή, οι παρεμβάσεις αυτές δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση.
Η Επιτροπή αξιολόγησε το καθεστώς και διαπίστωσε ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα παρέχονται έναντι αμοιβής με όρους της αγοράς ανάλογα με τον κίνδυνο που αναλαμβάνεται, δηλαδή όπως θα γινόταν αποδεκτό από έναν ιδιώτη επιχειρηματία υπό τους τρέχοντες όρους της αγοράς. Αυτό διασφαλίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία:
Πρώτον, ο κίνδυνος για το Δημόσιο θα είναι περιορισμένος, δεδομένου ότι η κρατική εγγύηση ισχύει μόνο για το τμήμα ανώτερης εξασφάλισης των τίτλων που πωλεί ο φορέας τιτλοποίησης. Ένας εγκεκριμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανεξάρτητος οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα καθορίζει τη διαβάθμιση του τμήματος ανώτερης εξασφάλισης.
Δεύτερον, η κρατική εγγύηση για το τμήμα ανώτερης εξασφάλισης θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των μη εγγυημένων επισφαλών τμημάτων έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται ότι η κατανομή των κινδύνων των διαφόρων τμημάτων θα δοκιμάζεται και θα επιβεβαιώνεται από την αγορά προτού το Δημόσιο αναλάβει οποιονδήποτε κίνδυνο.
Τρίτον, η αμοιβή του Δημοσίου για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει θα είναι σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. Το τέλος εγγύησης θα βασίζεται σε δείκτη αναφοράς της αγοράς και θα είναι ανάλογο με το επίπεδο και τη διάρκεια του κινδύνου. Τούτο σημαίνει ότι το καταβαλλόμενο τέλος εγγύησης αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου ανάλογα με τη διάρκεια του ανοίγματος του κράτους. Η αμοιβή προσαρμόζεται ώστε να αντιστοιχεί στις τρέχουσες εξελίξεις της αγοράς στην Ελλάδα. Αυτή η διάρθρωση των τελών, καθώς και ο διορισμός εξωτερικού διαχειριστή, έχουν ως στόχο να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και η πιθανότητα ανάκτησής τους.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν περιέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Χατζηδάκης: Η έγκριση της ΕΕ για επέκταση του «Ηρακλή» εκθέτει την αντιπολίτευση
Η έγκριση της ΕΕ για επέκταση του «Ηρακλή» εκθέτει την αντιπολίτευση, αναφέρεται σε σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Αναλυτικά, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Η επέκταση του "Ηρακλή" αποτελεί θετική εξέλιξη για το τραπεζικό σύστημα και την ελληνική οικονομία. Παρέχεται η δυνατότητα περαιτέρω μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με όρους αγοράς που εξασφαλίζουν - όπως αναγνωρίζει στην απόφασή της η Κομισιόν - ότι το μέτρο δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκθέτει για μια ακόμη φορά τα στελέχη της αντιπολίτευσης που διαφωνούν με τον "Ηρακλή" χωρίς, ως συνήθως, να αντιπροτείνουν ρεαλιστικά μέτρα που θα οδηγήσουν σε μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τράπεζες. Η κυβέρνηση προχωρά και σε αυτό το ζήτημα στο δρόμο της Ευρώπης, με επωφελείς ρυθμίσεις για όλους: δανειολήπτες, Δημόσιο και τράπεζες».
Στη σχετική συζήτηση στη Βουλή, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών υπογράμμισε ότι η επαναφορά του προγράμματος «Ηρακλής» θα βοηθήσει σημαντικά στη μείωση των κόκκινων δανείων, στην ανάπτυξη των ελληνικών τραπεζών και στην στήριξη των καταθετών και ευάλωτων οφειλετών.
«Το καθεστώς Ηρακλής έχει ήδη συμβάλει επιτυχώς στην άρση του βάρους των μη εξυπηρετουμένων δανείων από τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών», ο κ. Χατζηδάκης επεσήμανε πως «η επαναφορά του προγράμματος θα επιτρέψει τώρα στην Ελλάδα, να παράσχει περαιτέρω εγγυήσεις σύμφωνες με τους όρους αγοράς, οι οποίες δεν θα στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό και θα δώσει στις ελληνικές τράπεζες τη δυνατότητα να επικεντρωθούν στη συμβολή τους στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας», είπε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια κατηγόρησε την αντιπολίτευση λέγοντας: «Εμείς, είχαμε την αγωνία αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενέκρινε το αίτημα και εσείς, ενώ θα έπρεπε να είστε υπέρ μιας τέτοιας κίνησης προκειμένου να στηριχτούν οι καταθέτες των ελληνικών τραπεζών -διότι αν έχουν πρόβλημα οι τράπεζες θα έχουν πρόβλημα και οι καταθέτες- με τη στάση σας στρεφόσαστε εναντίον τους. Πρέπει να απολογηθείτε και στον εαυτό σας και σε όλους τους καταθέτες που έχοντας αυτή τη δογματική στενοκέφαλη προσέγγιση δήθεν εναντίον των τραπεζών, θα μπορούσατε, αν είχατε την ευθύνη των πραγμάτων να οδηγήσετε σε εξελίξεις σε τελείως αρνητική κατεύθυνση. Άλλωστε, τους ηρωϊσμούς αυτούς της "τζάμπα μαγκιάς" τους πληρώσαμε με την άχρηστη ανακεφαλαιοποίηση του 2015-2016 όπου οι έλληνες φορολογούμενοι κλήθηκα να δώσουν παραπάνω 5 δις ευρώ από τη τσέπη τους».
Και πρόσθεσε: «Από τη μια πλευρά υπάρχει η υπευθυνότητα και η κοινή λογική και από την άλλη υπάρχει ένας ακραίος λαϊκισμός. Η μανία σας να ισοπεδώνετε τα πάντα οδηγεί σε πολιτικούς τραγέλαφους».
Σχολιάζοντας τις αμφιβολίες που εκφράστηκαν σχετικά με τη διαφάνεια και τις ποινές στους παραβάτες, ο κ. Χατζηδάκης επεσήμανε ότι «με συγκεκριμένο άρθρο του νομοσχεδίου που θα ψηφιστεί θα γίνεται άμεση ανακοίνωση των παραβάσεων που διαπιστώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, είτε αφορούν σε τράπεζες, είτε servicers είτε αφορούν ασφαλιστικές εταιρίες, χωρίς μάλιστα να αναμένει την έκβαση δικαστικών αποφάσεων σε περίπτωση προσφυγών».
«Αυτό είναι ενίσχυση της διαφάνειας και όχι αδιαφάνεια», σημείωσε.
Στις παρατηρήσεις για τον Κώδικα Δεοντολογίας και τις αιτιάσεις ότι έχει παραληφθεί η πλήρης ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας, ο κ. Χατζηδάκης αντέτεινε ότι «παραπέμπουμε στον κώδικα με νόμο και έτσι ενισχύουμε με αυτό τον τρόπο τη δύναμη του και θωρακίζουμε, στο πλαίσιο της οδηγίας, τους δανειολήπτες».
Σχολιάζοντας τις αντιρρήσεις της Αντιπολίτευσης σε σχέση με τις ποινές που αφορούν τους σέρβισερς και τις υποχρεώσεις τους, στάθηκε ιδιαίτερα στο άρθρο 13 το οποίο, όπως είπε, «μεταξύ άλλων τους υποχρεώνει να επικοινωνούν με τους δανειολήπτες με τρόπο που δεν συνιστά παρενόχληση, καταναγκασμό ή αθέμιτη επιρροή».
Ακόμα, απέρριψε αιτιάσεις ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για το ιστορικό οφειλής του δανειολήπτη λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Υπάρχουν υποχρεώσεις ενημέρωσης για την ιστορική πορεία του δανείου, αλλά και του τρόπου επικοινωνίας, ενώ το συγκεκριμένο άρθρο, υποχρεώνει τους διαχειριστές των πιστώσεων να διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης, μέσω του οποίου ο δανειολήπτης λαμβάνει άμεση και αναλυτική ενημέρωση αναφορικά με την οφειλή του και τις κινήσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα», τόνισε και συμπλήρωσε:
«Είναι ξεκάθαρο ότι ερχόμαστε απαντώντας σε μία πράγματι αρνητική πραγματικότητα που έχει να κάνει με τα δικαιώματα των δανειοληπτών, και θέτουμε μια σειρά από υποχρεώσεις για την ενημέρωση τους, τον τρόπο επικοινωνίας θέτοντας κανόνες και επιβάλλοντας επίσης συγκεκριμένες κυρώσεις για την παραβίαση των κανόνων, που μπορεί να είναι μεγάλα πρόστιμα μέχρι 500.000 ευρώ αλλά μπορεί να είναι και η ανάκληση της λειτουργίας των servicers».
«Είναι μία σημαντική τομή ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, που στηρίζει το τραπεζικό σύστημα -σε σχέση με την διαχείριση των κόκκινων δανείων- με το πρόγραμμα Ηρακλής, στηρίζει τους δανειολήπτες με τις υποχρεώσεις που θέτει στους σέρβισερς και με την διεύρυνση και ενίσχυση των διατάξεων για τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Θυμίζω ότι θα έχουμε μεγαλύτερα κουρέματα μέχρι και 28% και θα είναι υποχρεωτικές οι ρυθμίσεις για τους ευάλωτους και ενισχύει τις δυνατότητες που έχουν οι δανειολήπτες με το νέο θεσμό των εταιρειών παροχής πιστώσεων, έτσι ώστε να μην είναι μόνο οι σημερινές γνωστές τράπεζες που δανείζουν, αλλά να υπάρχουν και άλλοι φορείς εντείνοντας τον ανταγωνισμό. Είναι όλα αυτά αυτονόητα βήματα τα οποία γίνονται με αφορμή και την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας», κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης
11°
