Το μεγάλο πρόβλημα του φορολογικού νομοσχεδίου

Φοροδιαφεύγουν πάρα πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες; Ναι. Όταν το 71% δηλώνει εισοδήματα μικρότερα όσων παίρνουν τον κατώτατο μισθό, είναι φανερό ότι ο όγκος της φοροδιαφυγής είναι τεράστιος.

Είναι θεμιτό να ορίζεται ένα κατώτατο ύψος εισοδημάτων για ένα επάγγελμα; Ναι. Επειδή ο έλεγχος δεν είναι δυνατόν να τους αγγίξει όλους, ένα πλαφόν κάτω από το οποίο μια δήλωση μοιάζει με κοροϊδία δεν είναι καθόλου κακή ιδέα.

Το μεγάλο πρόβλημα του νέου φορολογικού νομοσχεδίου είναι ότι προσπαθεί να περιορίσει τη φοροδιαφυγή χωρίς να λαμβάνει υπόψη ότι τα «ελεύθερα επαγγέλματα» δεν είναι ένα επάγγελμα αλλά πολλά επαγγέλματα με τεράστιες διαφορές και σε ό,τι έχει να κάνει με τα έσοδα των επαγγελματιών. 

Με μάλλον αυθαίρετο τρόπο η κυβέρνηση αντιμετωπίζει όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες ως επαγγελματίες ενός επαγγέλματος και τους επιβάλει ένα τεκμαρτό εισόδημα το οποίο κάπως συνδέει με τον κατώτατο μισθό σε μια φιλότιμη αλλά καταδικασμένη προσπάθεια να συγκρίνει μήλα με τενεκεδένια κουτιά. Είναι τόσο αυθαίρετος ο τρόπος που το επιβάλει που κάποιος πονηρός μπορεί να σκεφτεί ότι η κυβέρνηση απλώς ψάχνει να βρει έναν γρήγορο και εύκολο τρόπο να αυξήσει τα κρατικά έσοδα, αδιαφορώντας για ένα στοιχείο που είναι απολύτως απαραίτητο στη δημιουργία φορολογικής συνείδησης: την αίσθηση της φορολογικής δικαιοσύνης. Δυστυχώς αίσθηση φορολογικής δικαιοσύνης με (από τη φύση τους άδικους) κεφαλικούς φόρους δεν δημιουργείται.

Νομίζω ότι όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τις διαφορές που έχει το επάγγελμα ενός γιατρού από το επάγγελμα ενός καθηγητή αγγλικών που κάνει ιδιαίτερα. Όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τις διαφορές στα εισοδήματά τους όπως και τη δυνατότητα που έχουν να τα αυξήσουν. Είναι λοιπόν πέρα από κάθε λογική και στο ένα επάγγελμα και στο άλλο να επιβάλεις το ίδιο τεκμαρτό εισόδημα.

Το ίδιο παράλογες είναι και οι τριετίες σε όλα ανεξαιρέτως τα επαγγέλματα. Για κάποιο λόγο στο υπουργείο Οικονομικών πιστεύουν ότι μετά από 9 χρόνια στη δουλειά ένας ταξιτζής αυξάνει τα εισοδήματά του με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να το κάνει ένας δικηγόρος, λες και δεν καταλαβαίνουν ότι το ένα είναι επάγγελμα καριέρας ενώ το άλλο δεν είναι.

«Μα το τεκμαρτό θα είναι μαχητό» μπορεί να πει κάποιος καλόπιστος συμπολίτης που δεν θα ξέρει ότι αυτό το δικαίωμα θα το έχουν μόνο όσοι είναι άνεργοι, νοσηλεύονται, είναι φυλακή ή σπουδάζουν. Που δεν θα ξέρει ότι αν κάποιος έχει όντως χαμηλότερο εισόδημα αλλά δεν είναι τίποτα από τα παραπάνω, θα είναι υποχρεωμένος να πληρώσει φόρους που δεν του αναλογούν ή να μπλέξει οικιοθελώς στα καφκικά γρανάζια του φοροελεγκτικού μηχανισμού. 

Προφανώς πολλοί από τους συμπολίτες που διαμαρτύρονται για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο το κάνουν εκ του πονηρού, καλομαθημένοι στην ιδέα ότι η φορολόγηση είναι ένα σπορ που δεν τους αφορά. Αλλά υπάρχουν και αυτοί που στ’ αλήθεια αδικούνται την ώρα που είναι εύκολο να μην αδικηθούν με έναν απλό και σε επαφή με την πραγματικότητα διαχωρισμό ανάμεσα σε ελεύθερα επαγγέλματα που καμία σχέση δεν έχουν μεταξύ τους. Εκτός αν, πέρα από την αύξηση των εσόδων και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, η κυβέρνηση έχει και έναν άλλο στόχο που τον κρατάει κρυφό: τη μείωση του αριθμού των ελεύθερων επαγγελματιών σε ποσοστά που να πλησιάζουν κάπως αυτά της υπόλοιπης Ευρώπης. Αυτό από μόνο του δεν είναι απαραιτήτως κακό (μάλλον το αντίθετο) αλλά και πάλι, η εξίσωση όλων των ελεύθερων επαγγελμάτων δεν μοιάζει ο καλύτερος τρόπος για να γίνει. Και μπράβο τους.