Τις μέρες αυτές ξεκινά η φετινή ελαιοκομική περίοδος. Με την αφορμή αυτή καταθέτω μερικές σκέψεις.
Η καλλιέργεια της ελιάς στην Ελλάδα συνιστά μια τυπική περίπτωση όπου παρακμιακά φαινόμενα και αντιλήψεις έχουν καταφέρει να επιβληθούν και να εξουδετερώσουν τα συγκριτικά φυσικά πλεονεκτήματα του τομέα.
Η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία προσφέρουν τα ¾ της παγκόσμιας παραγωγής και απορροφούν πάνω από το ½ της παγκόσμιας κατανάλωσης σε έναν κλάδο που έχει αναπτύξει αξιόλογη δυναμική τα τελευταία χρόνια. Πώς αξιοποίησαν αυτές οι χώρες τη δυναμική αυτή;
Η Ισπανία επέλεξε να προβεί σε μείζονες αναδιαρθρώσεις και εντατικοποίηση της ελαιοκαλλιέργειας. Ως αποτέλεσμα το κόστος παραγωγής συρρικνώθηκε, η ανταγωνιστικότητά της αυξήθηκε και η παραγωγή της σχεδόν διπλασιάστηκε. Η Ιταλία, από την άλλη, επέλεξε να βελτιώσει την ανταγωνιστικότατά της δίνοντας βάρος στην τυποποίηση. Ως αποτέλεσμα διπλασίασε τις εξαγωγές ελαιολάδου υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η Ελλάδα στο σύνολό της δεν έκανε τίποτα από τα δύο. Διατήρησε τις μικρές, μη ανταγωνιστικές δομές καλλιέργειας και παραγωγής ελαιολάδου, συντήρησε το μύθο της ποιοτικής υπεροχής του «χύμα» λαδιού και συνέχισε να διαμαρτύρεται για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (Κ.Α.Π.) και για τους Ιταλούς που πουλάνε το λάδι μας για Ιταλικό. Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή της χώρας μας έχει μείνει στάσιμη εδώ και 20 χρόνια, οι εξαγωγές ελαιολάδου έχουν μειωθεί κατά 10%, ενώ στο εσωτερικό της χώρας το ελαιόλαδο υποκαθίσταται από φυτικά έλαια. Και όλα αυτά ενώ η Κ.Α.Π. είναι η ίδια για όλες αυτές τις χώρες.
Από φέτος τίθεται σε εφαρμογή η νέα Κ.Α.Π.. Σύμφωνα με την αρχή της σύγκλισης που θέλει τους αγρότες όλης της χώρας και σταδιακά της Ένωσης, να παίρνουν το ίδιο βασικό ποσό ενίσχυσης ανά στρέμμα, οι αγρότες κάποιων περιοχών όπως η Κρήτη θα δουν μεγάλες μειώσεις στις άμεσες ενισχύσεις τους.
Ας γίνει αφορμή αυτό να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε το εισόδημα να αποτελεί το αντίκρισμα του προϊόντος στην αγορά κι οι ενισχύσεις να ‘ναι αυτό που λέει ο όρος, ένα δίκτυ ασφαλείας.
Με τη νέα Κ.Α.Π. δίνεται μεγάλη έμφαση στην ενίσχυση του ρόλου των παραγωγών στην αγροδιατροφική αλυσίδα και στη δημιουργία ομάδων παραγωγών, ενώσεων ομάδων παραγωγών και διεπαγγελματικών οργανώσεων. Δίνεται μεγάλη έμφαση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της κλιματικής αλλαγής, της απώλειας της βιοποικιλότητας, της ορθολογικής διαχείρισης του νερού και του εδάφους, στη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Δίνεται μεγάλη έμφαση στην ποιότητα των προϊόντων και την ασφάλεια του καταναλωτή, στην αύξηση της παραγωγικότητας και της προστιθέμενης αξίας. Η καινοτομία θα συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη αυτών των στόχων.
Στην αναζήτηση ενός βιώσιμου παραγωγικού μοντέλου για τη χώρα, όλοι συμφωνούμε πως η γεωργία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και πως το ελαιόλαδο μπορεί να αποτελέσει το προϊόν με τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Αν το εννοούμε, ας κάνουμε ότι πρέπει για να λάμψει το χρυσάφι.
12°
