Τι σημαίνει επαγγελματική επιτυχία για την Gen Z;

Θα καθόσασταν μια μέρα σπίτι αντί να πάτε στο γραφείο γιατί αισθάνεστε ψυχικά εξαντλημένοι; Μήπως εάν είχε γενέθλια ο σκύλος σας; Ένας Gen Z είναι αρκετά πιθανό να το έκανε.

Με ένα scroll στα social media θα βρείτε βίντεο τα οποία σατιρίζουν τη συμπεριφορά της Gen Z στο εργασιακό περιβάλλον. Μπορεί να μάθετε και χαριτωμένες νέες εκφράσεις και χαιρετισμούς που συνηθίζουν να βάζουν στην επαγγελματική τους υπογραφή, τύπου «bless up», «over & out», «keep slaying» κ.λπ.

Επίσης παρόμοια reels, συγκρίνουν τη συμπεριφορά των Millenials με αυτή των Gen Z, όταν ξεκινούν για παράδειγμα μια νέα δουλειά. Οι σκληροπυρηνικοί Μillenials (ή τελικώς τα θύματα της υπερπαραγωγικότητας;) φέρουν μια εντελώς διαφορετική εργασιακή νοοτροπία, είναι έτοιμοι να θυσιαστούν για τα αφεντικά τους, να δουλέψουν κάθε Σαββατοκύριακο και να θυσιάσουν τον προσωπικό τους χρόνο στον βωμό της εταιρείας που τους προσέλαβε. Στην άλλη όχθη, η νεότερη εργασιακά γενιά, ακολουθεί μία πιο χαλαρή προσέγγιση, τύπου «δεν θα πεθάνουμε για εσάς, καλοί μου εργοδότες», κάτι που οι μεγαλύτεροι, ακόμη και για λίγα χρόνια, δεν τολμούν συνήθως όχι να πουν, αλλά ούτε να σκεφτούν.

Τα παραπάνω μπορεί να αποτελούν αστεία βίντεο στα social, αλλά η αλήθεια είναι πως αν και τα γηραιότερα μέλη της Gen Z βρίσκονται μόλις λίγα χρόνια στο εργατικό δυναμικό, ήδη έχουν αποκτήσει την ταμπέλα του τεμπέλη, λόγω τέτοιων συμπεριφορών. Έχουν μάλιστα την τιμή μεταξύ άλλων να είναι οι πρωτοπόροι του «silent quitting», δηλαδή, πιο ελληνικά, της σιωπηλής παραίτησης. Η φιλοσοφία είναι απλή: κάνουν μόνο τα απαραίτητα στη δουλειά, το μίνιμουμ που είναι δυνατό, έτσι ώστε να κρατήσουν την εργασία τους, χωρίς όμως να προβάλλουν και ζήλο, ανατρέποντας τους παραδοσιακούς, χρόνια εδραιωμένους κανόνες στους χώρους εργασίας. Σε ένα πιο φιλολογικό-αναρχικό πλαίσιο απορρίπτεται έτσι και η ιδέα στήριξης του καπιταλιστικού συστήματος. Σε ένα πιο γενικό πλαίσιο, μιλάμε για την απογοήτευση που νιώθουν οι γενιές τους απέναντι στην εργασία.

Σημαίνουν δηλαδή όλα αυτά πως οι νέοι δεν είναι πια φιλόδοξοι και δεν έχουν στο μυαλό τους την ανέλιξη; Νομίζω πως όχι, απλώς δεν θέλουν να καταλήξουν καταπονημένοι σαν τους προκατόχους τους, με εργασιακό burnout λόγω της κουλτούρας υπερπαραγωγικότητας. Η Gen Z έρχεται και επαναπροσδιορίζει το τι τελικά σημαίνει επιτυχία στη δουλειά. Αλλά κατ’ επέκταση και στη ζωή, κάτι που ως τώρα πολλές φορές δεν αποτελούσε βασική συνισταμένη. Απορρίπτουν, λοιπόν, τη δουλειά έτσι όπως, κακώς, τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. 

Η νέα γενιά δεν αγχώνεται να βρει και να ακολουθήσει μια σταθερή και πεπατημένη πορεία προς την επαγγελματική επιτυχία και την άνοδο στην ιεραρχία

Παράλληλα, τα δεδομένα δείχνουν ότι η Gen Z εισέρχεται και ανελίσσεται στην αγορά εργασίας με υπερβολικά υψηλό κίνητρο για αμοιβές. Σύμφωνα με έρευνες, οι Gen Zs έχουν πολύ υψηλές απαιτήσεις σχετικά με το μισθό τους, αφού ο μέσος φοιτητής αναμένει σχεδόν 50% περισσότερα χρήματα από τον μέσο αρχικό μισθό. Οι μεγάλες προσδοκίες μπορεί βέβαια να τροφοδοτούνται από το ακριβό κόστος ζωής και το άγχος που επικρατεί για την άνετη διαβίωση γενικότερα. Και θα έρθουμε να ρωτήσουμε, είναι τελικά αισιόδοξοι, είναι άπληστοι, ή απλά εκτός τόπου και χρόνου;

Η απάντηση φαίνεται να είναι πως ξέρουν τι κάνουν, αφού έχει πλέον αλλάξει η ιδέα της παραδοσιακής σταδιοδρομίας. Η νέα γενιά δεν αγχώνεται να βρει και να ακολουθήσει μια σταθερή και πεπατημένη πορεία προς την επαγγελματική επιτυχία και την άνοδο στην ιεραρχία. Όμως είναι έτοιμοι και διατεθειμένοι να πάρουν νέους δρόμους και να κάνουν απρόβλεπτες επιλογές για να προοδεύσουν.

Μία σταθερή δουλεία, με σταθερό οκτάωρο, δεν θεωρείται πλέον το ιδανικό σχέδιο πλάνο μιας σταθερής ζωής, αλλά ένας μεγάλος κίνδυνος. Γιατί αυτό συμπεριλαμβάνει προσπάθεια και πίεση για ένα εργοδότη, ο οποίος στο τέλος, μπορεί εύκολα να τους αντικαταστήσει με τον επόμενο. Έτσι, πολλοί νέοι επιλέγουν να ασχολούνται με περισσότερα από ένα πράγματα, ελαχιστοποιώντας έτσι τον κίνδυνο και ταυτόχρονα δουλεύοντας για τον εαυτό τους, με στόχο το προσωπικό και μόνο συμφέρον.

Ακόμη, διαλέγοντας δουλειά, δίνουν μεγάλη σημασία στην τηλεργασία (post pandemic trend θα πουν οι μεγαλύτεροι) και στην ευχέρεια να μπορούν να εργαστούν από οποιοδήποτε μέρος αυτοί θέλουν, είτε είναι το σπίτι είτε μια παραλία. Σε συνομιλίες με παιδιά 25 ετών θα ακούσουμε ότι «θέλω να βρίσκομαι σε μια δουλειά όπου θα υπάρχει επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη. Δεν θέλω να περάσω κατάθλιψη και να περιμένω πότε θα σχολάσω».

Η Gen Z φέρεται να έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, αν όχι και θράσος, στο να απαιτήσει το υψηλότερο πακέτο. Κινούμενοι από τον έντονο ανταγωνισμό και την ανάγκη για προσωπική εξασφάλιση, οι μελέτες δείχνουν ότι οι νέοι αισθάνονται αισιόδοξοι πως μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες τους, αν αποδείξουν εξαρχής ότι το αξίζουν. Αυτό εξηγεί εν μέρει και την ταχεία αλλαγή εταιριών από τους νέους, όταν σε μια ίδια θέση ένας millennial θα καθόταν και θα κόπιαζε πολύ παραπάνω. Σύμφωνα με το Business Insider, η Gen Z είναι πιθανό να εξελιχθεί σε εκείνους που θα αλλάζουν δουλειά πιο συχνά από οποιαδήποτε άλλη γενιά. Το αρνητικό είναι πως έτσι παραιτούνται χωρίς να έχουν προλάβει να κερδίσουν σχεδόν τίποτα σε εμπειρία και γνώση.

Αν κάτι δεν παραμελούν ποτέ, είναι η ψυχική υγεία και ηρεμία και η αξία του ποιοτικού ελεύθερου χρόνου. Η αποφασιστικότητά και η νεότητα τους ωθεί να οριστούν από άλλες πτυχές της ζωής, όχι μόνο από το επάγγελμά τους. Προσδοκούν έτσι και από τους εργοδότες να το αναγνωρίσουν και να προωθήσουν πολιτικές που ενθαρρύνουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Γιατί στο τέλος της ημέρας, αυτό σημαίνει επιτυχία - ευτυχία. Και γιατί έτσι we will keep slaying!