Αχρήματες συναλλαγές κατά της φοροδιαφυγής, μόνο αν δεν αφαιρούν εισόδημα από τους πολίτες

Αν και δεν συμμερίζομαι τον προσδιορισμό της φοροδιαφυγής ως τη διαφορά της κατανάλωσης και των δηλωθέντων εισοδημάτων, δεδομένου ότι η κατανάλωση περιλαμβάνει και τις δαπάνες μη φορολογικών κατοίκων, όπως οι τουρίστες, είναι γεγονός πανθομολογούμενο –το βιώνουμε όλοι καθημερινά– ότι η φοροδιαφυγή ζει και βασιλεύει στη χώρα μας. Και βεβαίως, για μια ακόμη φορά ακούμε διαβεβαιώσεις για την πάταξή της.

Η συζήτηση που άνοιξε με αφορμή σχετικές δηλώσεις του δικαίως ανησυχούντος Διοικητή της ΤτΕ αλλά και αρμοδίων κυβερνητικών είναι ίσως μια ευκαιρία να μιλήσουμε ειλικρινά και να συμφωνήσουμε για την ανάγκη εφαρμογής ενός προγράμματος καταπολέμησης όχι μόνο της φοροδιαφυγής αλλά και της φοροαποφυγής, αν θέλουμε να οικοδομήσουμε μια κοινωνία συνοχής, αλληλεγγύης και δικαίου. Τι στο καλό συμβαίνει όμως και στην Ελλάδα αποτυγχάνουν τα προγράμματα που σε άλλες χώρες πέτυχαν; Αυτό μπορούμε να το αλλάξουμε;

Η βασική αιτία της αποτυχίας των οικονομικών προγραμμάτων στη χώρα μας είναι η κοινωνική αδικία που γεννούν μέσω της αδυναμίας τους να πατάξουν τη φοροδιαφυγή και να περιορίσουν την μαύρη οικονομία. Το πολιτικό προσωπικό, χωρίς πίστη στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και χωρίς διάθεση σύγκρουσης με τα «πιράνχας» της ελληνικής οικονομίας, προσανατολίζεται διαρκώς σε εισπρακτικά μέτρα επί των πολιτών που είτε εκ της θελήσεώς τους είτε εξ ανάγκης δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν ή να φοροαποφύγουν.

Οι πλέον συντηρητικοί υπολογισμοί προσδιορίζουν την παραοικονομία στην Ελλάδα στα επίπεδα του 30% του ΑΕΠ επειδή, μεταξύ άλλων, ποτέ δεν δώσαμε κίνητρα διεύρυνσης των αχρήματων συναλλαγών. Εάν προσπαθήσουμε να επαναλάβουμε πρακτικές εισπραξιμότητας που ακολουθήσαμε στο παρελθόν, θα συνεχίσουμε να επιβαρύνουμε τους συνταξιούχους, το κόστος παραγωγής, τη γνωστή και συρρικνωμένη φορολογική βάση που δεν έχει άλλες αντοχές, ενώ και πάλι σε λίγους μήνες θα βρεθούμε ενώπιον της αποτυχίας και των νέων προσπαθειών.

Επειδή λοιπόν βρισκόμαστε σε περίοδο έντονης ακρίβειας όπου η φοροδιαφυγή κοστίζει ακόμη περισσότερο και δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε να διαμορφωθεί μια άλλη φορολογική συνείδηση των πολιτών ή να γίνουν πιο αποτελεσματικοί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, απαιτούνται παρεμβάσεις. Η άμεση, υποχρεωτική εφαρμογή αχρήματων συναλλαγών μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην εξυγίανση της οικονομίας. Ήδη, από τον καιρό  που επιβλήθηκαν τα capital controls, οι Έλληνες πολίτες, ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης και παλαιότερων συνηθειών, έδειξαν μεγάλη, εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα στην υιοθέτηση των αχρήματων συναλλαγών. Αυτό είναι σήμερα μια μεγάλη ευκαιρία.

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξαιρεθούν οι μικροσυναλλαγές που γίνονται με κέρματα και πρωτίστως θα πρέπει να περιοριστούν σε βαθμό κατάργησης οι τραπεζικές χρεώσεις που αφορούν σε αχρήματες συναλλαγές. Αυτή είναι μια ουσιαστική παράμετρος που θα κρίνει την επιτυχία του εγχειρήματος. Δεν νοείται, μετά από μια σειρά αχρήματων συναλλαγών,  το όποιο ποσό να εξαϋλώνεται υπέρ των τραπεζών με τη μορφή χρεώσεων. Η υιοθέτηση αχρήματων συναλλαγών και η κατάργηση των μετρητών δεν μπορεί να αφαιρεί εισόδημα από τους πολίτες. Είναι οικονομικά αναποτελεσματικό και βαθύτατα ανήθικο.

Ιδού η πραγματική πρόκληση για εκείνους από το πολιτικό προσωπικό που αρέσκονται να κάνουν λόγο για το αύριο της πατρίδας μας και θέλουν αυτόν τον λόγο να τον στερεώσουν με συγκεκριμένα μέτρα, αποδεδειγμένης προοδευτικότητας και αποτελεσματικότητας.

Οφείλουν να εφαρμόσουν και να στηρίξουν εμπράκτως τέτοιες αλλαγές, αντί να προτείνουν τα εκ των προτέρων αποτυχημένα μέτρα της συνεχούς φορολογικής αφαίμαξης των πολιτών, ή άλλως να είναι έτοιμοι για τον καταλογισμό των δικών τους ευθυνών ενώπιον ενός νέου αδιεξόδου.

Στην κατάσταση που έχει περιέλθει η οικονομία και η χώρα, ημίμετρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής δεν αρκούν. Ένας εποικοδομητικός διάλογος με επιχειρήματα και όχι με κραυγές γύρω από την πρόταση, μόνο οφέλη θα έχει στην κοινή προσπάθεια για πραγματική λύση του προβλήματος και έξοδο από την κρίση. Το πολιτικό σύστημα, οι κοινωνικοί εταίροι, η ακαδημαϊκή κοινότητα, τα μέσα Ενημέρωσης κλπ. έχουν υποχρέωση να διαλέξουν αν θα στηρίξουν όσους θίγονται από την πρόταση και θέλουν να υπερασπιστούν τη διατήρηση της παραοικονομίας, ή αν αντίθετα θα «βάλουν πλάτη» σε προτάσεις που βγάζουν τη χώρα από τα αδιέξοδα και τους πολίτες από τις θυσίες χωρίς ελπίδα.

Διαφορετικά, θα είναι πολύ αργά για δάκρυα…