Ο Μάνος Βουλαρίνος γράφει για τον «σύγχρονο νομικό πολιτισμό», την τιμωρία των εγκλημάτων και την προστασία της κοινωνίας.
Δεν ξέρω ποια είναι η ποινή που επιβλήθηκε στους συμπολίτες τους οποίους το δικαστήριο έκρινε ένοχους για τη δολοφονία του Άκη Καμπανού. Ξέρω ότι δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία αφού η εκτιόμενες ποινές δεν έχουν καμία σχέση με αυτές που επιβάλλονται (παράδειγμα η περίπτωση του παιδόφιλου που καταδικάστηκε σε 401 χρόνια φυλάκιση, βγήκε στα 9 (!!!) και επειδή παραβίασε τους περιοριστικούς όρους ξαναμπήκε μέσα μόνο και μόνο για να βγει μετά από άλλα 3). Πράγμα που σημαίνει ότι οι συμπολίτες που επιτέθηκαν και σκότωσαν έναν άλλο συμπολίτη επειδή υποστήριζε ομάδα διαφορετική από τη δική τους σε μερικά χρόνια θα είναι και πάλι ελεύθεροι ανεξαρτήτως της ποινής που θα τους επιβληθεί. Πόσα είναι τα μερικά; Δεν ξέρω το νούμερο αλλά είμαι σίγουρος ότι θα είναι λίγα για το μέγεθος του εγκλήματός τους.
Αυτό είναι αποτέλεσμα αυτού που ονομάζουμε «σύγχρονο νομικό πολιτισμό» και το οποίο διαρκώς εκφυλίζεται σε «νομική διευκόλυνση εγκληματιών» αφού ξεκινώντας από την (ορθή) πεποίθηση ότι μια κοινωνία πρέπει να νοιάζεται και για τους πολίτες της που εγκληματούν, καταλήγει να νοιάζεται για τους πολίτες που εγκληματούν περισσότερο από όσο νοιάζεται όχι μόνο για τα θύματα τους αλλά και για το σύνολο της.
Όταν άνθρωποι που έχουν διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα, έχοντας εκτίσει ένα μικρό μέρος της ποινής τους, αποφυλακίζονται σε ηλικία που μπορεί να ξαναρχίσουν τη ζωή τους από την αρχή, όταν σε δολοφόνους ή βιαστές δίνεται αυτή η δυνατότητα, στην ουσία ο «σύγχρονος νομικός πολιτισμός» λέει «αν εν πλήρει συνειδήσει τερματίσετε ή να καταστρέψετε τις ζωές άλλων ανθρώπων θα τιμωρηθείτε μεν αλλά όχι τόσο ώστε να μη σας δοθεί η δεύτερη ευκαιρία που ποτέ δεν δώσατε στα θύματα σας». Και η ερώτηση μου είναι, γιατί; Ποιος, εκτός από τους εγκληματίες, ωφελείται από αυτή την αντιμετώπιση;
Τα θύματα ή οι συγγενείς τους σίγουρα όχι καθώς στερούνται ακόμα και αυτή την ηθική ικανοποίηση να ξέρουν ότι αυτοί που συνειδητά τους κατέστρεψαν τη ζωή, που εξαφάνισαν τους αγαπημένους τους, θα μείνουν αν όχι για πάντα τουλάχιστον για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στη φυλακή.
Η κοινωνία επίσης δεν ωφελείται, αφού θα υποστεί και τις συνέπειες του να κυκλοφορούν ελεύθεροι βίαιοι εγκληματίες (με την προσδοκία αλλά όχι τη βεβαιότητα ότι έχουν σωφρονιστεί) και τις συνέπειες της διαπίστωσης ότι κανένα έγκλημα δεν τιμωρείται πραγματικά αυστηρά. Αν κανένα έγκλημα δεν τιμωρείται πραγματικά αυστηρά, οι λόγοι που μπορεί να έχει κάποιος να αποφύγει να το διαπράξει λιγοστεύουν. Κι ακόμα περισσότερο, αν κάποια εγκλήματα δεν τιμωρούνται καθόλου τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος αποφυγής τους.
Μα υπάρχουν εγκλήματα που δεν τιμωρούνται καθόλου;
Ένας συμπολίτης που σηκώνει χέρι και δέρνει μπορεί να μην μπει καν φυλακή και η πραγματική του ποινή να είναι ένα απλό «να μην το ξανακάνεις». Δεν ξέρω αν θεωρείτε σοβαρό έγκλημα το να δέρνεις ανθρώπους (για τις γάτες ξέρω ότι συμφωνείτε πως είναι) αλλά όταν σηκώνεις χέρι για να χτυπήσεις έναν άλλο άνθρωπο είσαι όσο πιο κοντά στον φόνο (έστω και «κατά λάθος») γίνεται να βρεθείς. Κι αυτό μπορεί πολύ εύκολα να μην τιμωρηθεί. Καθόλου. Ούτε με ένα μήνα στη φυλακή. Ούτε με υποχρεωτική κοινωνική εργασία. Ούτε με ένα πολύ βαρύ πρόστιμο (30.000 διάβασα ότι στοίχισε σε έναν συμπολίτη η κακοποίηση ενός γατιού)*. Μόνο με ένα «να μην το ξανακάνεις».
Αλλά ακόμα κι αν το ξανακάνει μπορεί να μπει για λίγο στη φυλακή και μετά θα είναι ελεύθερος να το ξανακάνει και να το ξανακάνει και να το ξανακάνει. Με ποια λογική άνθρωπος που χτυπάει συλλαμβάνεται, αφήνεται ελεύθερος και μετά ξαναχτυπάει δεν μένει για πάντα μέσα; Ποια είναι η προσδοκία του νομοθέτη; Να του δίνει όσο το δυνατόν περισσότερες ευκαιρίες για να δει αν τελικά θα καταφέρει να σκοτώσει; Τι έχει μεγαλύτερη σημασία; Η προστασία της κοινωνίας ή η προστασία του εγκληματία;
Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, ο «σύγχρονος νομικός πολιτισμός» είναι πολύ προτιμότερος από τον «παλιό νομικό πολιτισμό» (δεν ξέρω ποιος είναι ο σωστός όρος) αλλά πια έχει αποκτήσει ένα σοβαρό πρόβλημα: Έχει το πρόβλημα του τρελού που του είπαν να χέσει κι εκείνος ξεκωλώθηκε. Γιατί είναι άλλο να νοιάζεσαι για τον εγκληματία και άλλο να νοιάζεσαι για τον εγκληματία περισσότερο από όσο νοιάζεσαι για τα θύματά του και την κοινωνία. Και μπράβο σου.
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
14°
